De bewoners werden weggevoerd, de huizen gepulst en in de hongerwinter werd het bruikbare hout uit de huizen gehaald om te dienen als brandhout. Dát weten we allemaal, maar een huis dat gepulst is en ontdaan van brandbaar hout zien we niet meer in de stad.
In het stadsarchief wel, zoals nevenstaande foto van een stuk van de Weesperstraat. Het toegetakelde huis is nummer 96. De verkiezingsposters maken een datering mogelijk, de poster van Drees werd gebruikt voor de verkiezingen van 1952.
Zeven jaar na de oorlog staat dit pand op de Weesperstraat, zoals zoveel panden, leeg en biedt die eens zo levendige straat een desolate en verloren indruk. Maar, wie woonden er in dat pand?
Op de begane grond was de winkel van Jacob Jacobson (Amsterdam, 3 december 1905 – Sobibor, 4 juni 1943; foto) en zijn vrouw Jeannette van Cleef (Antwerpen, 19 februari 1904 – Sobibor, 4 juni 1943). Zij woonden op de begane grond met hun dochtertje Marianne (Amsterdam, 10 juni 1935 – Sobibor, 4 juni 1943).
Het was een winkel in huishoudelijke artikelen. Jacob had een marktvergunning in 1933 en waarschijnlijk was het het gezin voor de wind gegaan, in 1940 hadden ze de winkel. Voor dat er een winkel in huishoudelijke artikelen gevestigd was, was het pand in 1905 het onderkomen van Schoenmagazijn “De Komeet”. In 1920 was S. G. de Mesquita, edelsmid, er gevestigd.
Een verdieping hoger, op 96-1, woonde het gezin Van Baaren. Mozes van Baaren (Amsterdam, 15 augustus 1908 – Auschwitz, 1 december 1942; foto) was marktkoopman en expeditieknecht. Hij was getrouwd met Rebecca van Slier (Amsterdam, 27 februari 1905 – Sobibor, 28 mei 1943) en ze hadden twee kinderen; Esther (Amsterdam 8 december 1932 – Sobibor, 28 mei 1943) en Harry (Amsterdam, 5 december 1934 – Sobibor, 28 mei 1943).
Op 96-2 woonde Esther Groen (Apeldoorn, 25 februari 1919 – Auschwitz, 3 december 1942). Esther was naaister en werkte aan de overkant van het IJ bij Hollandia-Kattenburg. Daar werkte ze sinds 17 juni 1941. Op 11 november 1942 deed de Sicherheitspolizei een inval bij Hollandia-Kattenburg en alle Joodse medewerkers van het bedrijf werden weggevoerd.
Ook op 96-2 woonde Coenraad van Cleef (Amsterdam, 21 november 1876 – Sobibor, 4 juni 1943) met zijn vrouw Frederika Goudket (Amsterdam, 28 mei 1882 – Sobibor, 4 juni 1943). Coenraad was diamantslijper van beroep.
Weesperstraat 96 was een tastbaar bewijs van wat er in de stad gebeurde in de jaren van de oorlog. Nog jarenlang bleef het pand staan, gepulst, half gesloopt en de tien bewoners van het pand waren allen in de oorlog vermoord. Rond 1960 werd dit deel van de Weesperstraat gesloopt om plaats te maken voor de tegenwoordige, veel bredere, Weesperstraat.
bron:
joodsmonument.nl, pagina fam Jacobson, fam Van Baaren, Esther Groen
Het Volk, dagblad voor de arbeiderspartij, 24 sep 1905 – advertentie “De Komeet”
Nieuw Israelitisch Weekblad, 27 feb 1920, advertentie De Mesquita.
illustratie:
Uitsnede, Weesperstraat 96A-84, Archief van de Dienst Ruimtelijke Ordening en rechtsvoorganger: foto’s. Juni 1952. 010009004515
laatst bijgewerkt:
17 september 2019