Samen met de Camperschool was de Vrolikschool gevestigd op de Sparrenweg 11. De Vrolikschool kreeg gedurende de oorlog, toen de bezetter vanwege de segregatie deze school aanwees als Joodse School de naam Joodsche School 6. De Camperschool was Joodsche School 5.
Vrolikschool
De Vrolikschool blijkt volgens de bronnen al ver voor de Tweede Wereldoorlog goede contacten te hebben met Joodse scholen in de stad. In juni 1926 gaat het zesde leerjaar (groep 8) van deze school samen met het zesde leerjaar van de Herman Elteschool naar het Vakantie-Kinderhuis te Nunspeet. Dit bericht is overigens het eerste bericht dat over deze school in de kranten te vinden is. In juli 1938 werd M. van Kreveld tot hoofd van deze school benoemd door de gemeenteraad van Amsterdam. In mei 1941 moest de Joodse Van Kreveld het veld ruimen voor L de Keyzer, die door de regeringscommissaris voor Amsterdam werd benoemd. Op de 17e september van datzelfde jaar werden er scholen opgeheven en kwam er een herschikking van scholen en leerkrachten, waarbij op de Joodse scholen alleen Joodse leerlingen zaten en Joodse leerkrachten lesgaven. Ook de in mei 1941 benoemde De Keyzer ging elders werken en Jesaija Pais werd het nieuwe hoofd van deze school. De herschikking werd effectief op maandag 22 september 1941.
Joodsche School 6
De school telde in september 1941 274 leerlingen. Dat aantal nam af tot 90 leerlingen in september 1942 waarna de school werd samengevoegd met Joodsche School 5. In december 1942 bedroeg het aantal leerlingen 240, een aantal dat terugliep tot 77 in augustus 1943. De afname kwam doordat de kinderen werden gedeporteerd of, in het meest gunstige geval, in de onderduik konden gaan.
Jesaija Pais
Jesaija (Jacques) was voor zijn aanstelling op de Joodsche School 6 hoofd van de Hendrik Westerschool op het Weesperplein. Hij werd geboren te Amsterdam op 17 september 1891 en trouwde met Kaatje van Kleeff (Amsterdam, 6 september 1891). Ze woonden op de Linnaeusparkweg 40 en in oktober 1945 gingen ze wonen op de Weesperzijde 139-1. Jesaija en Kaatje hadden twee kinderen; Abraham (Amsterdam, 19 mei 1918 – 28 juli 2000) en Anna (Amsterdam, 1 november 1920). Jesaija was ook secretaris van de Portugees Israëlitische Gemeente.
Zoon Abraham werd in de Verenigde Staten een natuurkundige. Tijdens de bezetting was bij bevriend met Trusha van Amerongen en Tineke Strobos. Zij konden een onderduik voor hem regelen. Abraham werd uiteindelijk toch gepakt, vlak voor het einde van de oorlog en hij overleefde de verhoren door de Gestapo.
Anna trouwde op 25 februari 1942 met Herman de Leeuw. Zij werd op 4 juni 1943 in Sobibor vermoord.
bron:
www.eenkleineheldendaad.nl (geraadpleegd 6 april 2018),
“Het Vakantie-kinderfeest.”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 12-06-1926. Geraadpleegd op Delpher op 06-04-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011083557:mpeg21:a0137
“BENOEMINGEN”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 29-07-1938. Geraadpleegd op Delpher op 06-04-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874634:mpeg21:a0108
“Benoeming hoofden lagere scholen”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 31-05-1941. Geraadpleegd op Delpher op 06-04-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011117872:mpeg21:a0087
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Jesaija Pais
www.joodsmonument.nl, lemma Anna de Leeuw – Pais (geraadpleegd 6 april 2018)
illustratie:
“Het Vakantie-kinderfeest.”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 12-06-1926. Geraadpleegd op Delpher op 06-04-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011083557:mpeg21:a0137
laatst bijgewerkt:
26 september 2019