Een smalle straat. De bewoners zeer arm in een van de armste buurten van Amsterdam. Dat was de Valkenburgerstraat. Een straat met een rijk Joods leven. Twee synagoges, verschillende bakkers die koosjer bakten, een diamantslijperij en kleine ondernemers. Al voor de oorlog begon de sanering en de verbreding van deze straat. Bedrijven sneuvelden, werden naar nieuwe Joodse buurten verplaatst of keerden terug. Tot de oorlog bleef het kloppende Joodse hart van deze straat voelbaar, ook in de bronnen.
De oorlog sloeg keihard toe in deze straat. Zeker 476 inwoners werden vermoord (bron: joodsmonument.nl) en na de oorlog keerde een fractie van het Joodse leven terug. De beroemde matzebakker De Haan meldde in 1948 dat zijn bedrijf ongeschonden de oorlog was doorgekomen. Hij was een uitzondering.
Tegenwoordig is de Valkenburgerstraat een doorgaande weg tussen het centrum en de IJ-tunnel waar al tal van jaren hard gewerkt wordt om het aanzien van deze straat ingrijpend te veranderen. De sfeer van deze ooit op en top Joodse straat is verdwenen.
Hoe het was om voor de oorlog in deze straat te wonen? Klik hier voor een authentiek verslag. Daarnaast schreef Herman Heijermans over deze straat, en waren er in deze straat waaigaten; plekken waar panden ontbraken en men tot de gracht kon doorlopen. Ook daarover een verhaal. Op deze pagina is met behulp van 150 jaar Nieuw Israëlietisch Weekblad geprobeerd om te achterhalen welke ondernemers hier woonden en welke bijzondere gebouwen er in deze straat waren. Het Joodse leven is meer dan wie er in de oorlog uit deze straat vermoord werden en deze pagina’s geven een indruk van wie hier woonden en wat ze deden.
Valkenburgerstraat 3 – Markengrachtschool
Op dit adres was de Markengrachtschool, school nummer 2, gevestigd.
Valkenburgerstraat 5 – synagoge Tiferet Israel
De godsdienstige vereniging Tiferet Israel had op dit adres een synagoge en deze werd in augustus 1895 heropend. Deze synagoge had een damesvereniging, Bigdei Koudesj, die bij tijd en wijle de zang tijdens de diensten verzorgde.
In 1907 werd Israël Waterman (Gorinchem, – Sobibor, ) door de bestuurders van de vereniging bedankt voor zijn inzet als Chazan (voorzanger) tijdens de Hoge Feestdagen waarvoor hij een zilveren kiddoesj-beker ontving.
In 1915 werd het tachtigjarig bestaan van deze vereniging gevierd met een feestavond in gebouw “Casino” op het Waterlooplein. Vijf jaar later, in 1920, bestond vervolgens de vereniging 85 jaar en sprak rabbijn Dr. Meijer de Hond op 29 oktober 1920 een feestrede uit.
In juni 1923 zong obercantor I. Riwel uit Roemenië samen met het koor van de Grote Synagoge in deze sjoel. Riwel was op doorreis naar Amerika. In 1927 was er wederom een gast-gazzan, de heer S. Roth uit Boedapest.
In juni 1928 verscheen het bericht dat deze synagoge gesloopt zou gaan worden. De sjoel was hier 53 jaar gevestigd geweest. Een verplaatsing bleek niet mogelijk en men besloot het genootschap te ontbinden en de inventaris openbaar te verkopen. Dat werd gedaan op 21 juni 1928. Geveild werden onder andere de antieke wetsrollen, zilveren kroon met siertorens, duidelijk geschreven wetsrollen en een koperen menora.
Valkenburgerstraat 7 – Hartog Sak
Hartog Sak (Willemsoord, 17 augustus 1852 – Amsterdam, 31 mei 1928) was in 1882 vicevoorzitter van de godsdienstige zangvereniging Ohavei Sjier (wij houden van het lied). In 1882 was deze vereniging betrokken bij een weldadigheidsuitvoering voor een arm gezin.
In 1890 dook Hartog weer op in de krant. Van verschillende christelijke slagers zou hij vleesafval hebben gekocht dat niet volgens de Joodse ritus was geslacht en dus niet koosjer was. In juli 1890 plaatste Sak een advertentie waarin hij dit verhaal ontkrachtte. Daarbij refereerde hij aan Jb. Cohen, Waterlooplein 89, een koosjer-beestensnijder (slager) waar men verder bewijs kon verkrijgen. Valkenburgerstraat 7 was derhalve waarschijnlijk een slagerij. In 1893 was dit bedrijf verhuisd naar nummer 208. Hartog was gehuwd met Marianne Buitenkant (Amsterdam, 6 oktober 1852 – Amsterdam, 26 februari 1926).
Valkenburgerstraat 5-7 – Louis Swaab
Achter bovenstaande adressen was rond 1914 de stoomdiamantslijperij van Louis Swaab gevestigd. Louis nam in dat jaar de onderneming over van zijn moeder, de weduwe J. Swaab.
Valkenburgerstraat 8 – familie Barmhartigheid
Familie Barmhartigheid woonde in 1895 op dit adres en was depothouder van de Maatschappij van Meel- en Broodfabrieken op de Vijzelgracht 28, de broodfabriek die op initiatief van Samuel Sarphati was opgericht. Barmhartigheid had dus een broodwinkel.
Aron Barmhartigheid (Amsterdam, 23 december 1839) was gehuwd met Branca Benjamin (Amsterdam, 17 december 1836) en zij hadden de volgende kinderen; Abraham (Amsterdam, 9 juni 1863), Mozes (Amsterdam, 19 augustus 1865), Sophia (Amsterdam, 6 april 1868 – Auschwitz, 1 februari 1943), Rebecca (Amsterdam, 21 juli 1873 – Antwerpen, 27 januari 1939), Isaäc Aron (Amsterdam, 1 november 1875) en Naatje (Amsterdam, 8 maart 1881 – Auschwitz, 28 september 1942).
Valkenburgerstraat 8-1 – Emanuel Fransman
In 1922 woonde Emanuel Fransman op dit adres en hij was de 1e secretaris van de Joodse Toneelvereniging N. A. P. Eerder woonde dit gezin op de Valkenburgerstraat 205, waarschijnlijk hetzelfde pand wat werd hernummerd. Emanuel (Amsterdam, 16 september 1854) was gehuwd met Sientje Kroonenberg (Amsterdam, 4 juli 1851)
Valkenburgerstraat 11-15 – wagenmakerij Levie van der Bokke
Op 6 september 1931 werd hier een nieuwe locatie geopend van de wagenmakerij en smederij Levie van der Bokke. Dit bedrijf was al 50 jaar in de Valkenburgerstraat gevestigd en de enige Joodse wagenmakerij en smederij van Amsterdam. Op 21 januari 1931 werd de eerste steen gelegd door Engelina van der Bokke (Amsterdam, – Auschwitz, ), dochter van Sara Jas (Amsterdam, – Auschwitz, ) en smid Mozes van der Bokke (Amsterdam, – Sakrau, ) en door Marie van der Bokke (Amsterdam, – Auschwitz, ), dochter van Elsje Walg (Amsterdam, – Birkenau, ) en wagenmaker/smid Barend van der Bokke (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Barend en Mozes van der Bokke waren kinderen van de oprichter van het bedrijf, Levie van der Bokke (Amsterdam, 12 juli 1859 – Amsterdam, 17 juni 1929) en zijn vrouw Betje Presser (Amsterdam, – Amsterdam, ).
De gevelsteen die ter herinnering daaraan was aangebracht, een stuk Amsterdams-Joods erfgoed, bevond zich na de sanering in Leusden bij familie. Op 17 november 2024 werd de gevelsteen teruggeplaatst op de Valkenburgerstraat 17.
Valkenburgerstraat 12-2 – gezin Van Praag
Mantelstikster Zilpa (Zilpa de spelling volgens archiefkaart bij het Stadsarchief Amsterdam, zelf schreef ze haar voornaam als Silpha) van Praag (Amsterdam, – Auschwitz, stuurde een brief naar haar werkgever Lambert Janssen & Neumann op 15 augustus 1942 waarin ze verzoekt om vrijstelling voor haar vader Samuel van Praag (Amsterdam, – Sobibor, ), moeder Raschel Goudsmit (Kampen, – Sobibor, ) en drie zussen; Gretha (Amsterdam, – Auschwitz, ), Helena (Amsterdam, – Sobibor, ) en Clara (Amsterdam, – Sobibor, ).
Valkenburgerstraat 14 – Abraham Barend Soep
Abraham Barend Soep (Amsterdam, 13 maart 1825) woonde op de Valkenburgerstraat 230 in 1874 (in 1875 is dit hernummerd naar 14) en was betrokken bij een van de synagoges. Hij vroeg een paar zilveren siertorens te koop, versieringen die op de Torah-rol worden aangebracht. Abraham was gehuwd met Abigael Pais (Amsterdam, 23 juni 1825).
Valkenburgerstraat 14 – Tapperij en Slijterij Borstel
Voordat het pand in 1928 instortte was hier de Tapperij en Slijterij van Daniel Borstel en zijn vrouw Klara Engelsman.
Valkenburgerstraat 14 – Stoffeerder en behanger Hartog Polak
Het verhaal over Hartog Polak is een van de eerste verhalen die over deze straat werden opgetekend. Nu staat dit verhaal op een eigen pagina.
Valkenburgerstraat 24-32 – Zandgang
Rond 1885 was op deze locatie de slop “Zandgang” gevestigd.
Valkenburgerstraat 34 – Jozef Bartels
In 1902 woonde op dit adres Jozef Hijman Bartels (Amsterdam, 18 februari 1846). Bartels was slager in de Vleeschhal aan de Amstelstraat en had daar Bank nummer 1. Jozef was gehuwd met Rachel Wijl (Amsterdam, 9 november 1850).
Valkenburgerstraat 36 – Liepman Leger
Liepman Leger (Amsterdam, – Auschwitz, ) was behanger en stoffeerder en op dit adres gevestigd in 1903 en bovendien ook op de Batavierstraat 36. Het pand werd op 27 oktober 1932 afgebroken. Aan het begin van de oorlog woonde Liepman op de Uithoornstraat 32-2.
Valkenburgerstraat 36 – L. Lakmaker
L. Lakmaker woonde op dit adres in 1922 en verkocht kruidenierswaren, zoals paassuiker, matzemeel, hazelnoten en eieren. Volgens de woningkaart uit het stadsarchief was hij een kruidenier. Dit was waarschijnlijk Leman Lakmaker (Amsterdam, – Auschwitz, ). Na Lakmaker was tot de sloop van het pand in 1927 Hijman Snoek (1852) de kruidenier die hier was gevestigd.
Valkenburgerstraat 9-39 – Zonnehofje
Een van de stegen die op de Valkenburgerstraat (1885) uitkwam heette het Zonnehofje. Ondanks deze hoopvolle naam waren het stegen waar zeer arme mensen woonden. Op 14 december 1882 meldde het Nieuw Israëlietisch Weekblad dan ook ‘dat er een hevige brand in dit hofje was, waardoor drie onvermogende gezinnen van al het hunne beroofd werden, zonder daarvoor geassureerd te zijn’.
Valkenburgerstraat 41-49 – Haringgang
Een van de sloppen rond 1885 was de Haringgang.
Valkenburgerstraat 42 – Jacob de Rooij
Op 31 maart 1879 werd Jacob de Rooij, zoon van Sara Groenteman (Amsterdam, 16 juli 1858 – Rotterdam, 21 januari 1921) en Joseph de Rooij (Amsterdam, 3 januari 1857 – Rotterdam, 1935) op dit adres geboren. Jacob trouwde later met Rosina Schuitenvoeder (Sint-Niklaas, – Auschwitz, ) en kreeg met haar een zoon Joseph (Joop; Rotterdam, – Delft, ). Jacob overleed op 17 april 1918 en werd begraven op de Joodse begraafplaats aan het Toepad in Rotterdam.
Valkenburgerstraat 44 – werkplaats schijvenschuurders
Het Volk – 28 maart 1901 – ‘Op 27 maart 1901 werd op dit adres de eerste gemeenschappelijke werkplaats voor de leden der vereeniging „De Vereenigde Schijvenschuurders” geopend in het huis Valkenburgerstraat 44. Er was daar plaats voor dertig schuurders. Tot de talrijk opgekomen vakgenooten hield de voorzitter S. J. van Praag een toespraak waarin hij de hoop uitsprak dat deze gemeenschappelijke werkplaats den gemeenschapszin zou sterken, terwijl hij in haar de kiem zag van de algemeene coöperatieve samenwerking der toekomst’.
De vereniging bestond sinds 1895. In 1896 fuseerde deze vereniging met de Algemeene Schijvenschuurdersbond en ging onder de naam ‘De Vereenigde Schijvenschuurders’ verder. Een schijvenschuurder is een van de beroepen in de diamantindustrie.
Valkenburgerstraat 44 – Schoenmaker Modijefskij
Vanaf 1909 woonde schoenmaker Chaskel Modijefskij (Modijefsky) (Cherson; aan de Dnjepr, Rusland, 12 maart 1860) en zijn vrouw Sara Rebecca Lewin (Telsiai, Rusland, 16 september 1861 – Amsterdam, 1931) op dit adres met hun kinderen (Iman Isaac – Amsterdam, 2 augustus 1896 – Sobibor, 23 juli 1943), Rachel – Amsterdam, 21 oktober 1891, Betsy – Amsterdam, 16 augustus 1894 – Auschwitz, 30 september 1942, Jeannetta – Amsterdam, 21 november 1898 – Sobibor, 30 april 1943). In 1882 kwamen Chaskel en Sara naar Amsterdam vanuit de Verenigde Staten, waar ze eerder naartoe geëmigreerd waren. Na het overlijden van Sara in 1931 verbleef Chaskel een poos bij zijn dochter in Den Haag en kwam toen terug naar Amsterdam en verbleef vervolgens in de moderne Joodsche Invalide, waar hij zeer tevreden over was. Een echte schoenmakerij was dit adres overigens niet. Chaskel voerde de reparaties in de woonkamer uit. In 1912 verloofde, volgens de advertentie, dochter Rachel zich.
Valkenburgerstraat 46 – bakker Goudeket & De Leeuw
Goudeket & De Leeuw was een bakker ORT die op Valkenburgerstraat 241-243 gevestigd was. In 1911 was er ook een vestiging op dit adres.
Valkenburgerstraat 49 – B. Soep
B. Soep was depothouder van bakkerij De Haan in 1880. Een depothouder was een bakkerswinkel waar men de producten van een bepaalde producent verkocht.
Valkenburgerstraat 51 – H. M. a Catan
H. M. a Catan was ziekenoppasser en waker en woonde op dit adres in 1880.
Valkenburgerstraat 59 – H. J. van Beem
H. J. van Beem was bode van het genootschap “Salom Weëmet Menachem Abelim”.
Valkenburgerstraat 59 – 75 – Steenwerfsgang
Een van de sloppen rond 1885 was de Steenwerfsgang.
Valkenburgerstraat 71 – Jerry Meents.
Jerry Meents woonde op dit adres en hij legde zijn herinneringen voor deze website vast.
Valkenburgerstraat 72-102 – diamantslijperij Rudelsheim
Diamantslijperij Rudelsheim was op dit adres gevestigd. Voor Rudelsheim hier werd gevestigd was er een slop die op de Valkenburgerstraat uit kwam, de Liefdegang. Z. en S. Rudelsheim kochten dit gebied in 1887 op voor ƒ 4031,- om hier hun diamantslijperij te bouwen.
De werklieden in deze diamantslijperij stuurden in juli 1906 een telegram naar Alfred Dreyfus, waarin stond: ‘De gezamenlijke diamantbewerkers der fabriek Gebroeders Rudelsheim zijn van ganscher harte verheugd door het volledige eerherstel u geworden en bieden u de verzekering aan van den eerbied en de bewondering die zij gevoelen door de onverzettelijke wilskracht door u getoond in de lange jaren van u martelaarschap’.
Alfred Dreyfus was een Joods-Franse officier die jaren ten onrechte in de gevangenis had gezeten door de beschuldiging een spion voor Duitsland te zijn. Hij is de naamgever van de Dreyfus-affaire.
Valkenburgerstraat 72-104 – Liefdegang
Rond 1885 was hier de slop “Liefdegang” gevestigd.
Valkenburgerstraat 77-102 – Lambert Janssen en Neumann
Hier was voor en in het begin van de oorlog een van de fabrieken van het damesconfectiebedrijf Lambert Janssen en Neumann gevestigd.
Valkenburgerstraat 81 – Branca Wijnschenk – Dinsdag
Branca Wijnschenk – Dinsdag (Amsterdam, – Amsterdam, ) vierde in oktober 1914 haar zestigste verjaardag en werd in de krant gefeliciteerd door haar kinderen, behuwd en kleinkinderen.
Valkenburgerstraat 83 – J. Breemer
J. Breemer was handelaar in brandstoffen en was op dit adres in 1898 gevestigd.
Valkenburgerstraat 85hs – diamantslijperij Kimberley
Diamantslijperij Kimberley was hier gevestigd vanaf ca. 1898 en werd rond 1925 verbouwd.
Valkenburgerstraat 87 – Simon Hijman
Simon Abraham Hijman (Amsterdam, – Amsterdam, ) verkocht in 1905 grassponsen, zeemleer en borstelwerk. Zijn standplaats was op het Waterlooplein en hij woonde op dit adres. Voor 1905 was hij verhuisd naar nummer 83 en in november 1905 kondigde hij aan dat de zaak verplaatst zou worden naar Oudeschans 30, wegens uitbreiding.
Simon was gehuwd met Rachel Verdoner (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Valkenburgerstraat 89 – melk en ijs Cosman
In 1906 adverteerde David Cosman (Amsterdam, – Sobibor, ) met zijn melk- en ijssalon op dit adres. Alle ijssoorten waren er te koop, een wafel kostte van 1 tot 5 cent, verder verse melk, bier, limonade en eieren. Cosman leverde ook op bruiloften en partijen. David was gehuwd met Elisabeth Hamel (Amsterdam, 5 juli 1867). Na haar overlijden in 1927 hertrouwde David met Betje Serlui (Amsterdam, – Sobibor, ).
Valkenburgerstraat 89-91 – J. S. Bendien
J. S. Bendien had in 1911 hier een fabriek waar men spiegel- en schilderijlijsten verguldde. De winkel was op de Weteringschans 185.
Valkenburgerstraat 89-91 – matzefabriek Snatager
S. B. Snatager had op dit adres een stoompaasbroodfabriek. Prijscouranten konden franco worden opgevraagd bij de heer M. Snatager die op nummer 91 woonde. Enkele jaren later woonde M. Snatager op nummer 93. In 1903 was de fabriek overgenomen door B. S. Snatager en was er ook een zaak op de Jodenbreestraat 77. In 1921 werd er een advertentie geplaatst omdat Snatager in liquidatie verkeerde.
Valkenburgerstraat 89-93 – N. V. Electrische Matzefabriek “Holland”
Nadat Snatager vertrokken was vond de N. V. Electrische Matzefabriek “Holland” in 1923 een plek op 89-93.
Valkenburgerstraat 91 – gevelsteen.
Deze gevelsteen was tot 1950 op dit nummer bevestigd, toen ging hij naar nummer 105.
Valkenburgerstraat 93 – Simon Stodel
Simon Stodel was kok van beroep en was gevestigd op dit adres in 1899. Hij kookte op verschillende locaties, men huurde dan een locatie en een kok. In een advertentie van 17 november 1899 werd Stodel bedankt voor zijn werk tijdens het 25-jarig huwelijk van A. van Adelsbergen, dat gevierd werd in Plancius.
Simon (Amsterdam, 23 juni 1949 – Amsterdam, 30 april 1928) was gehuwd met Judith Peereboom (Amsterdam, 31 mei 1846) en zij hadden de volgende kinderen: Sara (Amsterdam, 20 maart 1872 – Amsterdam, 15 januari 1897) en Jacob (Amsterdam, 6 oktober 1874 – Auschwitz, 13 november 1942).
Valkenburgerstraat 93 – broodbakkerij Eensgezindheid
Broodbakkerij “Eensgezinsheid” ORT was in 1915 op dit adres gevestigd en meldde in haar annonce dat in dat huis voorheen bakkerij Snatager gevestigd was. De contactpersoon was M. de Jongh.
Valkenburgerstraat 93 – bakker O. R. T. I. Zeehandelaar
In 1929 was op dit adres nog steeds een bakker gevestigd, nu van I. Zeehandelaar. De onderneming was van Israël Zeehandelaar (Lemsterland, 26 augustus 1870 – Sobibor, 7 mei 1943). Israël was gehuwd met Dora Meijer (Altona, 15 oktober 1869 – Sobibor, 7 mei 1943) en zij hadden vier kinderen; Salomon (Amsterdam, 22 juni 1905 – Amsterdam, 2 november 1971), Hanschen (Amsterdam, 26 januari 1908 – Auschwitz, 2 november 1942), Kaatje (Amsterdam, 20 januari 1909 – Amsterdam, 4 december 1989) en Aron (Amsterdam, – Auschwitz, ). In 1930 werd deze zaak verplaatst naar de 3e Oosterparkstraat 77.
Valkenburgerstraat 100 – diamantslijperij Gomperts
Diamantslijperij gebroeders Gomperts was op dit adres gevestigd. Dit bedrijf opende de deuren in de jaren 70 van de negentiende eeuw. Op 16 november 1878 gebeurde er in dit bedrijf een ongeval. Een jongen kwam in aanraking met een machine, waardoor hij verpletterd werd. “Het lijk werd naar het gasthuis vervoerd”, meldde het bericht.
| Valkenburgerstraat | ||
| nummer 0 – 100 | nummer 100 – 200 | nummer 200 – 260 |
Stadsarchief Amsterdam,
informatie achterachterkleindochter Hartog Polak
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 31 jan 1878, Snatager, nummer 91
ibidem, 3 maart 1882, H Sak, nummer 7
ibidem, 15 dec 1882, Zonnehofje
ibidem, 6 juni 1890, Hartog Sak, nummer 7
ibidem, 2 aug 1895, Tiferet Israel, nummer 5
ibidem, 23 aug 1895, Barmhartigheid, nummer 8
ibidem, 24 sep 1897, Snatager, nummer 93
ibidem, 16 sep 1898, Breemer, nummer 83
ibidem, 31 jan 1902, Bartels, nummer 34
ibidem, 20 maart 1903, Leger, nummer 36
ibidem, 27 maart 1903, Snatager, nummer 89-91
ibidem, 23 okt 1903, Valkenburgerstraat 5
ibidem, 19 mei 1905, Hijman, nummer 87
ibidem, 29 sep 1905, H j van Beem, nummer 59
ibidem, 24 nov 1905, Simon Hijman, nummer 87/83
ibidem, 20 april 1906, Cosman, nummer 89
ibidem, 24 maart 1911, Goudeket & de Leeuw, nummer 46
ibidem, 14 april 1911, Bendien, nummer 89-91
ibidem, 23 jan 1914, Swaab, nummer 5-7
ibidem, 9 okt 1914, Wijnschenk, nummer 81
ibidem, 31 dec 1915, Eensgezindheid, nummer 93
ibidem, 22 okt 1920, synagoge, nummer 5
ibidem, 7 april 1922, Lakmaker, nummer 36
ibidem, 10 nov 1922, Fransman, nummer 8
ibidem, 9 feb 1923, Holland, nummer 89-93
ibidem, 25 maart 1927, S Roth, nummer 5
ibidem, 1 juni 1928, synagoge, nummer 5
ibidem, 8 juni 1928, synagoge, nummer 5
ibidem, 4 jan 1929, broodbezorgder, nummer 93
ibidem, 11 april 1930, Eensgezindheid, nummer 93
De Tijd, 16 nov 1878, Gomperts
ibidem, 25 juli 1887, Rudelsheim, nummer 72 .
Stadsarchief Amsterdam, woningkaart, nummer 36
SAA, beeldbank 291BTA926132 (Kimberly)
“Amsterdamsch Nieuws Schijveschuurders nummer 49.”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 28-03-1901. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011126048:mpeg21:a0025
“Familiebericht Modijefski”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 26-01-1912. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859365:mpeg21:a0043
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten 1893 – 1939, lemma C Modijefskij
www.joodsmonument.nl, lemmata familie Modijefsky
informatie Chaskel Modijefsky met dank aan Chaim Caran (via faceboek, 20 oktober 2017)
“No. 114. VEREENIGING: De vereenigde schijvenschuurders, te Amsterdam. HOOFDSTUK 1. Over het doel.”. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 1895/03/06 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 13-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000169840:mpeg21:p005
“Schijvenschuurders.”. “Het volksdagblad”. Amsterdam, 1896/10/07 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 13-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000034002:mpeg21:p00003
“Agenda voor 26 Maart. (opening Schijvenschuurders)”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 1901/03/26 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 13-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011126046:mpeg21:p003
Stadsarchief Amsterdam, Simon Stodel, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 1430
Stadsarchief Amsterdam, Aron Barmhartigheid, Overgenomen delen, archiefnummer 5416, inventarisnummer 47
Stadsarchief Amsterdam, D. Cosman, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 283
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Cosman (geraadpleegd 21 april 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Valkenburgerstraat 5-7, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 366
Stadsarchief Amsterdam, Valkenburgerstraat 36, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 366
diamantslijperij gebroeders Gomperts, Stadsnieuws. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 13-02-1877, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 16-11-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010060950:mpeg21:p002.
Van der Bokke, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 11-09-1931, p. 25. Geraadpleegd op Delpher op 04-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874717:mpeg21:p025.
Mozes van der Bokke, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 89.
Leipman Leger, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2215.
Leman Lakmaker, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2216.
Kimberley, Advertentie. “Het volksdagblad”. Amsterdam, 11-07-1898, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:002058082:mpeg21:p00004.
Israël Waterman, De Vereeniging. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-10-1908, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872661:mpeg21:p005.
Louis Swaab, STOOMOIAMANTSLIJPERIJ SWAAB. Valkenburgerstraat 5-7.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 20-12-1912, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 01-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860237:mpeg21:p006.
jozef Hijman Bartels, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2215.
Emanuel Fransman, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2214.
Jacob de Rooij, Onafhankelijk Israëlitisch orgaan voor Nederland. 4 april 1879. Geraadpleegd op Delpher op 06-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005603041:00001.
Jacob de Rooij, Het Stenen Archief, https://www.stenenarchief.nl/hsa_all/hsa_view.php?editid1=21228 (geraadpleegd 6 juli 2024).
Zeehandelaar, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-10-1929, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 13-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874384:mpeg21:p012.
Israël Zeehandelaar, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 959.
midden © joodsamsterdam.nl
middenboven Nico Swaager, 30er jaren.
beeldbank stadsarchief Amsterdam, gevelsteen nummer 91, uitsnede, 010003012348
“Familiebericht Modijefski”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 26-01-1912. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859365:mpeg21:a0043
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Valkenburgerstraat straatbeeld, door de hele straat handkarren, rechts een zaak voor stalling en reparatie van rijwielen. december 1926. 5293FO002037.
foto gevelsteen Van der Bokke met dank aan J. van der Braak.
Zeehandelaar, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-10-1929, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 13-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874384:mpeg21:p012..
2 mei 2016
13 december 2024