Op 3 maart 1888 werd in de Staatscourant het merk beschreven van Thomson’s Pudding, een fabricaat dat gemaakt werd door Joseph Philip Nord (Amsterdam, 14 april 1859 – Amsterdam, 28 februari 1942). Joseph was een zoon van kapper Hartog (Henri) Philip Nord (Amsterdam, 28 september 1825 – Amsterdam, 14 april 1891) en Roosje Zacharias de Boer (Amsterdam, 6 juni 1826 – Amsterdam, 26 februari 1906). Joseph Philip was gehuwd met Mietje Goudsmit (Deventer, – Amsterdam, ) en zij hadden twee kinderen; advocaat Gustaaf Henri Eugene (Amsterdam, – Leiden, ) en Nelly Harriet (Amsterdam, – Wassenaar, ). In april van dat jaar verscheen het op de markt als ‘Thomson’s Pudding-Powder’ voor een bedrag van ƒ 0,10 per pakje.
De fabricage van het product werd vanaf 1902 gedaan vanaf de Keizersgracht 382 in Gebouw Zuid-Holland. Architect E. A. C. Roest & Zn. verbouwde dit pand tot kantoor en fabriek voor Joseph Philip Nord, die zich dan Nord-Thomson noemt. De fabriek was daarvoor gevestigd op de Kloveniersburgwal 25. De fabriek had de naam Nederlandsche Chemische Fabriek en het bedrijf verhuisde rond 1918 naar de hoek Jacob van Lennepkade / Derde Kostverlorenkade, waar meer ruimte was voor de onderneming. Naast pudding poeder werd er ook vanillesuiker geproduceerd.
Joseph lanceerde een intensieve reclamecampagne voor het product. Er verschenen naast advertenties ook prijsvragen in allerlei kranten waardoor de aandacht van de consument werd vastgehouden. In 1889 werd er in Haarlem een wielerwedstrijd georganiseerd als reclamemiddel en er werd aan 500 bezoekers een pakje puddingpoeder geschonken. Voordeel van deze manier van publiciteit was dat er veel free publicity ontstond en Joseph niet alleen betaalde annonces hoefde te plaatsen. De pudding was niet alleen in Nederland te verkrijgen, ook in Nederlands-Indië. Ook in de Java-bode verschenen al voor 1900 berichten over dit product. In 1892 werd er ook thee toegevoegd aan het assortiment, in 1909 limonadesaus en vlapoeders.
Plagiaat
In 1892 werd er bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam een zaak gevoerd tegen ondernemer L. J. Akker, die ervan beschuldigd werd het etiket en handelsmerk van de onderneming van Joseph na te bootsen. De Kamer van Koophandel te Amsterdam werd gevraagd om een advies in deze zaak te geven. In 1907 volgde er een soortgelijke zaak. Nu stond voor de arrondissementsrechtbank in Amsterdam de heer H. Frank, die op de Zwanenburgwal 80 in Amsterdam woonde. Hij had pakjes puddingpoeder in de handel gebracht die slechts een geringe afwijking vertoonden met de verpakkingen van Thomson. De naam Thomson was vervangen door Thönsöm, het logo verschilde weinig en het was volgens de verpakking een fabricaat dat uit Zwitserland kwam. Frank liet het maken in Nederland.
De zaak leidde niet tot een veroordeling, in het vonnis was meegenomen dat Frank niet claimde dat de producten afkomstig waren uit de fabriek van Thomson.
Kritiek
Rond 1900 verschenen er berichten over de slechte omstandigheden rond de werkers voor Joseph in zijn onderneming aan de Kloveniersburgwal. De betaling was er slecht, volgens deze berichten. In een bericht in Het Volk werd erop gewezen dat er wel reclame gemaakt werd, maar dat de arbeidsomstandigheden, toen in het in aanbouw zijnde huis op de Keizersgracht 382 waar nog geen ramen in zaten, slecht waren. Later verschenen deze berichten niet meer en lijkt het erop dat dit verbeterd was.
Al voor de oorlog eindigde de advertenties voor de producten die Nord Thomson produceerde. Dit was rond 1930. Joseph was in 1930 al 71 jaar oud, had een zoon die advocaat was en een dochter die gehuwd was en het lijkt erop dat de onderneming werd opgeheven.
Zelfdoding
Joseph Philip Nord Thomson pleegde negen maanden na het overlijden van zijn vrouw, op 28 maart 1942, zelfdoding. In het politiearchief is hierover het volgende te lezen: ‘Rapporteert rechercheur De Boer, dat op 28 februari 1942, in het perceel De Lairessestraat 6-3 te Amsterdam, zich door middel van gasverstikking van het leven heeft beroofd JOSEPH PHILIP NORD THOMSON, geboren te Amsterdam, 14 april 1859, zonder beroep, wonende op gemeld adres. Dr. C. H. Delprat, Van Eeghenstraat 107 te Amsterdam, constateerde den dood. Van misdrijf is niets kunnen blijken. [NIET BESTEMD VOOR DE PERS].
De druk van de omstandigheden, de deportaties waren in volle gang en Joseph was Joods, zullen tot zijn zelfdoding hebben geleid. Dat het bericht niet bestemd was voor de pers was standaard bij ernstige gebeurtenissen bij Joodse Nederlanders – het generieke publiek diende zo min mogelijk op de hoogte te zijn over wat zich met de Joodse landgenoten afspeelde.
bron:
Beschrijving merk, No. 7. AANKONDIGING van de beschrijving en afbeelding van handels- en fabrieksmerken, van welker inzending ter griffie van de arrondissements-rechtbanken aanteekening is gehouden, krachtens de wet van 25 Mei 1880 ( Staatsblad no. 85).. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 01-04-1888. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000145591:mpeg21:p017.
Keizersgracht 382, Amsterdamse Grachtenhuizen, https://amsterdamsegrachtenhuizen.info/gracht/kge/kge400/kg12382/index-tx_sbtab_pi1%5Btab%5D=1.html (geraadpleegd 28 september 2024).
Wielerwedstrijd, “Utrechtsch provinciaal en stedelijk dagblad”. Utrecht; Utrecht, 03-07-1889, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUTRA04:253143003:mpeg21:p00002.
zelfmoord, Stadsarchief Amsterdam, Politierapporten ’40-’45, archiefnummer 5225, inventarisnummer 6178.
Advertentie. “Java-bode : nieuws, handels- en advertentieblad voor Nederlandsch-Indie”. Batavia, 04-11-1891, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010504589:mpeg21:p002.
Advies KvK, “Utrechtsch provinciaal en stedelijk dagblad”. Utrecht; Utrecht, 21-09-1892, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUTRA04:253149083:mpeg21:p00002.
Thee, “De Graafschap-bode : nieuws- en advertentieblad voor stad- en ambt-Doetinchem, Hummelo en Keppel, Wehl, Zeddam, ’s Heerenberg, Ulft, Gendringen, Sillevolde, Terborg, Varsseveld, Dinxperlo, Aalten, Breedevoorde, Lichtenvoorde, Groenlo, Neede, Eibergen, Bor”. Doetinchem, 10-12-1892, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011149350:mpeg21:p001.
Arbeidsomstandigheden, “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 25-05-1902, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011127185:mpeg21:p003.
Plagiaat, Amsterdamsche Rechtbank. Bescherming van het handelsmerk.. “De Telegraaf”. Amsterdam, 26-09-1907, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110559981:mpeg21:p007.
Limonadesaus/vlapoeders, No. 8. I.. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 02-08-1909. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000174352:mpeg21:p012.
illustratie:
Thomson’s pudding. “Provinciale Drentsche en Asser courant”. Assen, 12-03-1906. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMDA03:000105347:mpeg21:p002.
Beroemde Thomson’s pudding, achterkant van een receptenboekje van de puddingfabrikant, 1900 – 1925, Nederlandsch Chemische Fabriek, publiek domein.
gepubliceerd:
28 september 2024
laatst bijgewerkt:
28 september 2024