Op 18 oktober 1829 werd Isaac Joseph de Vedder geboren op de Rapenburgerstraat. Vader was diamantslijper en Isaac wordt diamantklover. Hij trouwt in 1855 met Catharina de Groot (Rotterdam, 30 augustus 1830) en ze wonen in 1857 op Zwanenburgerstraat 266 en in 1864 op Zwanenburgerstraat 53.
In 1874 verhuist het echtpaar naar Weesperstraat 41 op de hoek bij de Nieuwe Keizersgracht.
Wanneer Isaac daar woont breekt de Kaapse Tijd aan, de grote bloeitijd in de diamantindustrie. Isaac maakt een fortuin, maar blijft een zeer zuinige leefstijl houden.
In oktober 1860 sterft Catharina, nog maar 60 jaar oud. In 1861 gaat Isaac naar de Amsterdamse notaris Mr. S. J. L. A. Mulder en richt een stichting op met de naam Zeriath Jitschok ofwel de Catharina en Isaac Joseph Fedder Stichting. Fedder met een F, Isaac tekende altijd met een F en dat kwam doordat de naam vanuit het Hebreeuws zowel met een F als met een V geschreven kon worden.
Het doel van de stichting wordt omschreven als “de kostenloze zorgvuldige verpleging, voeding en verzorging in den uitgebreidsten zin, zowel in gezonde als in zieke dagen van enige personen, uitsluitend van het mannelijk geslacht.”
Een gebouw moet worden ingericht mét een synagoge. Er moeten minstens 10 mannen verpleegd worden, zodat er altijd minjan zal zijn en er een dienst gehouden kan worden.
De mannen moeten van onbesproken goed zedelijk gedrag zijn, religieus gezind en de Hoogduitse Israëlitische godsdienst belijden.
Een jaar later gaat Isaac weer naar de notaris, dan omdat er door een taalkundige erop gewezen is dat het beter is om de naam Ohel Jitschok te gebruiken – Isaacs tent – in plaats van Zeriath Jitschok – Isaacs zaad.
Twee weken later verschijnen voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stad Abraham Tzemach Kleerekoper en Levi Hartog Gans om te verklaren dat op 21 februari 1893 Isaac Joseph Vedder in zijn woning op de Weesperstraat 41 is overleden.
Het pand naast Weesperstraat 41, nummer 43, wordt aangekocht en het oudemannenhuis wordt op deze twee adressen gemaakt. Architect E M Rood wordt met de bouw belast en in 1894 was de bouw voltooid.
De sjoel was op de 1e verdieping aan de linkerkant van het gebouw. Het was een kleine sjoel, slechts 7,50 x 4,20 meter, maar van een indrukwekkende schoonheid. Aan de oostkant is de Aron HaKodesj geplaatst – de heilige Arke. Aan de andere drie zijden zijn de zitplaatsen, hooguit 30.
Tegenover de sjoel is de eet- en conversatiezaal, op de verdieping erboven de ziekenzaal en op diezelfde verdieping is ook de slaapzaal. Het pand heeft modern sanitair en een lift.
Geestelijk leider van de sjoel was tal van jaren Sjmoel Chananje Kleerekoper (zoon van rebbe Sjaje (Jesayas); geboren als Samuel Chananja Kleerekooper te Amsterdam, 29 oktober 1843 – Amsterdam, 28 december 1930), na zijn overlijden nam zijn zwager Abraham Meijer Hirsch (Tiel, 16 juni 1865 – Amsterdam, 14 mei 1940) zijn plaats in.
Gedurende de oorlog werden alle bewoners die hier nog woonden slachtoffer van de nazi’s. Het pand zelf kwam ook niet ongeschonden uit de oorlog. In de hongerwinter werd het kostbare houtwerk uit het pand gesloopt. Na de oorlog werd het pand afgebroken en op die plaats verschenen er etagewoningen naar ontwerp van architect Jacques Baars.
bron:
Amerongen, Eddy van, Nog slechts herinnering, Amsterdam 2002
illustraties
sjoeltje uit boek Eddy v Amerongen
voorgevel: beeldbank Stadsarchief 010003013404
ziekenzaal: beeldbank Stadsarchief 010003013402
laatst bijgewerkt:
14 september 2019