Bij de Rode Leeuwengang (Valkenburgerstraat) was een chewresjoel (een sjoel van een vereniging) gevestigd van de vereniging Tiferet Jisroeil.
De vereniging Tiferet Jisroeil wijdde in september 1875 een synagoge in op de Valkenburgerstraat 195. De vereniging bestond sinds 1837. Men kon de synagoge goed financieel draaiend houden, tot aan februari 1894. In dat jaar verscheen er een oproep in het Nieuw Israëlietisch Weekblad waarin gemeld werd dat er geld nodig was. Onder andere door een uitvoering van de zangvereniging ‘Harpe Davids’ werd geld ingezameld.
Naast de Rode Leeuwengang schijnt nog een synagoge gevestigd te zijn geweest.
C. Reijnders, groot kenner van huiskamersjoeltjes, bericht in Amstelodamum (Mb.1988) dat de deur rechts van het poortje naar de sjoel van de vereniging Bachoerei Sjangarei Tsion (vereniging ter bevordering van de Thorastudie onder de Joodse jeugd) voert, waar die vereniging van 1914 tot 1925 huisde.
In 1925 werd in het kader van een grote sanering van Marken en Uilenburg, behalve de Rode Leeuwengang ook het pand Valkenburgerstraat 193 (ongeveer als laatste) gesloopt en vertrok de sjoel naar de Muiderstraat 21, naar het gebouw P.I.G.O.L.
Reijnders corrigeerde ook enkele opmerkingen die Meyer Sluyser over de Rode Leeuwengang had gemaakt: “Toen het benedenhuis en de eerste etage tot een synagoge voor de vereniging ‘Sjangarei Tsion’ werden verbouwd, kreeg het poortje een toog en werd de hoogte ongeveer 2,20 m, dus géén hoogte om gebukt onderdoor te moeten lopen. Aan het einde van de doorgang ziet Sluyser de (Marken-) gracht en de overzijde, maar vlak daarna zet hij aan drie kanten tien huizen, hetgeen het zicht op de gracht uitsluit. In werkelijkheid stonden hier echter de huisnummers 171 tot en met 193, zes panden aan de linker- en vijf aan de rechterzijde. De achterwoningen van Valkenburgerstraat 195 waren onder nr. 193 vanuit het steegje toegankelijk. De huizen waren – op een dubbelpand na – 4,5 m breed en ongeveer 5 m diep, dat is de helft van de gemiddelde diepte van de huizen in de Valkenburgerstraat. Acht huizen waren rug-aan-rug tegen de belendende bebouwing aan gezet en vier hadden een binnenplaatsje.
info:
theobakker.net, quizpagina 22 feb 2013.
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 20 sep 1867, synagoge Valkenburgerstraat.
hulp, Biunenland. AMSTERDAM, 1 Febr. 1894.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-02-1894, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 19-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858105:mpeg21:p002.
illustratie:
Valkenburgerstraat 169 (ged) en 195 (ged) Synagoge. In het midden ingang Roode Leeuwengang. April 1925. Collectie Stadsarchief Amsterdam: foto-afdrukken. OSIM00003001157
Laatst bijgewerkt:
14 september 2019