De synagoge aan de Linnaeusstraat werd op 6 september 1928 ingewijd en was gebouwd in de stijl van de Amsterdamse school. Tijdens het begin van de bouw hield de opperrabbijn, A. S. Onderwijzer een korte rede en legde hij de eerste hoeksteen (voor de Aron Hakodesj) waarna door L. A. Wagenaar, Dr. Simon Jacobus Philips (Amsterdam, 10 september 1856 – Amsterdam, 3 april 1934), L. Herschel (waarschijnlijk Leonard Herschel; Utrecht, 2 mei 1882 – Sobibor, 9 april 1943) en godsdienstonderwijzer Nathan Bernard Manuskowski (Den Haag, 19 december 1895 – Auschwitz, ) de overige “eerste” stenen gelegd werden.
Tijdens de oorlog werd het interieur van het gebouw zwaar beschadigd en in 1962 werd deze synagoge afgebroken. In de tussentijd heeft het gebouw jaren leeggestaan, echter, de sloop ervan wordt nog steeds betreurd door veel oudere buurtbewoners. Ervoor in de plaats kwam een lelijk flatgebouw.
De synagoge Oost (synagoge Linneausstraat) werd ontworpen door Jacobus S. Baars (1886 – 1956). Deze architect was een volgeling van Berlage en de synagoge was ontworpen in de stijl van de Amsterdamse School met invloeden van architect Dudok.
Het ontwerpen van deze sjoel was niet eenvoudig. De ingang moest aan de Linnaeusstraat komen, de korte zijde van het gebouw, de Heilige Arke moet gericht zijn op Jeruzalem. Dat is de reden dat het gebouw een hoek van 45 graden maakt vanuit de Linnaeusstraat gezien; de bijgebouwen waren langs de Polderweg gebouwd.
Verder was deze sjoel bekend door de gebrandschilderde ramen van Leo (Leonard) Pinkhof. Deze ramen werden tijdens de sloop verwijderd en zijn geschonken aan de synagoge in Ramat Jitzchak (Israël), samen met het hek van de vrouwengalerij. Meer informatie over deze synagoge via deze link.
Leonard Pinkhof
Schilder en leraar Leonard Pinkhof (Amsterdam, – Sobibor, ) trouwde op 27 december 1927 met Bep (Betsy) Koekoek (Den Haag, – Sobibor, ). Bep en Leonard hadden vier kinderen; Nedivo (Den Helder, – Sobibor, ), Jiska (Den Helder, – Sobibor, ), Pinkas (Den Helder, – Sobibor, ) en Menachemja (Den Helder, – Sobibor, ).
bron:
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Manuskowski, N.B. – 19-12-1895 – 5422-0953-4750
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart .Herschel, Leonard – 02-05-1882 – A01232_0334_0886.
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Philips, S.J. – 10-09-1856 – 5422-1134-5720.
overlijden Simon Jacobus Philips met dank aan J. Dijkstra.
illustraties
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank / Internationaal Persfoto Bureau N.V. Linnaeusstraat 119. Nederlands Israelitische Synagoge. Links: ingang Polderweg. OSIM00006000577.
gebrandschilderde ramen, De vrijdagavond; joodsch weekblad jrg 5, 1928, no 18, 03-08-1928 (met dank aan Frits Slicht).
gepubliceerd:
23 april 2016
laatst bijgewerkt:
26 november 2022