Een scheuring in de gemeente van Bet Jacob (het huis van Jacob) was de reden dat vlak nadat de immigratie van Sefardische Joden in de stad was begonnen er een derde geloofsgemeente ontstond. Dit was de gemeente van Bet Israël.
Jose Pinto, de bewoner van het Huis Antwerpen (zie Bet Jacob), huurde op 21 juli 1618 voor deze nieuwe gemeente een pakhuis van suikerbakker Jan Thivart. Dit pakhuis lag achter het huis en erf van Thivart, en Thivart woonde aan de Breestraat.
Balken en een vloer werden gedeeltelijk uitgebroken waardoor de ruimte voor een synagoge bruikbaar moest worden. Waarschijnlijk was de ruimte niet groot genoeg want op 4 februari 1619 werd het huis van Leon de la Tombe gehuurd, dat aan de Nieuwe Houtgracht stond naast het pakhuis van Thivart. de latere nummering van de betreffende panden is waarschijnlijk Houtgracht (Waterlooplein) 37-39.
Tien jaar daarna gaat de gemeente Bet Israël over tot de aankoop van een bouwterrein voor een nieuwe synagoge. Die werd later vergroot en kende verschillende bestemmingen. Naast synagoge was de ruimte ook een feestzaal, een pakhuis en een hulpsynagoge. Deze ruimte bleef tot 1931 bestaan op Waterlooplein 33 – 37/39.
Hoe zag deze synagoge, die omstreeks 1630 gebouwd werd, er uit?
in 1638 werden de drie Sefardische gemeenten samengevoegd tot de nieuwe gemeente Talmud Tora. Talmud Tora nam de gebouwen van Bet Jacob en Neve Salom over en kocht het pand naast Bet Israël in 1639 om de synagoge te kunnen vergroten.
In 1639 ging het gebouw verder als de synagoge van Talmud Torah.
bron:
Synagogen in Amsterdam, J F van Agt, staatsuitgeverij 1974,
illustratie:
De Voormalige Houtgracht. Nu Waterlooplein met in het midden de Mozes en Aäronkerk en rechts de De Nieuwe Israëlitische Synagoge. ca. 1880. Collectie Stadsarchief Amsterdam prentbriefkaarten PBKD00209000003
laatst bijgewerkt:
14 september 2019