Het Spui is oorspronkelijk de naam van het water dat tot 1425 de zuidgrens van de stad vormde. Op de plaats waar dit water het Rokin in stroomde werd in het verlengde van de Kalverstraat de Osjessluis aangelegd. Toen eind vijftiende eeuw het Singel gegraven werd, kreeg het water een tweede sluis bij het Singel, het Boerenverdriet. Dat heette zo in de volksmond omdat deze sluis erg smal was. Tegelijkertijd met de demping van de Nieuwezijds Achterburgwal (nu Spuistraat) werd dit gedeelte van het Spui naar het Singel in 1867 gedempt. De rest van het Spui werd in 1882 gedempt.
Spui 6 – De Electrische Gramophone
Deze zaak, van Jaap van Praag (Amsterdam, 10 juli 1910 – Amsterdam, 7 augustus 1987) en Isidore Goldsteen (Amsterdam, – Monowitz, ), was hier gevestigd tot in het begin van de bezetting. De zaak kreeg een Verwalter (zaakgelastigde), Erich Wilhelm Nestel (Frankfurt am Main, 15 februari 1905).
Spui 12 – gebouw Eensgezindheid
Op Spui 12 was rond 1900 Gebouw Eensgezindheid gevestigd, voor feesten en partijen. Zo trouwden Andries Aandacht en Hendrika Italiaander hier op 7 augustus 1901.
Spui 23-27 – The Gresham Life Assurance Society Limited
Rond 1894 was deze levensverzekeringsmaatschappij hier gevestigd. De directeur was Moritz Jüdell (Hamburg, 20 februari 1868). Moritz was gehuwd met Rofina Elisabeth Elias (Amsterdam, 4 januari 1863).
Spui 25-2 – Paul Guillaume de Maan
Op dit adres, boven het tegenwoordige academische centrum Spui 25, woonde in het begin van de bezetting vertegenwoordiger Paul Guillaume de Maan (Brussel, – Midden-Europa, ). Volgens zijn kaart van de Joodsche Raad woonde hij (vlak voor de depoertatie?) op de Amstellaan 60hs. Hij werd in Westerbork geregistreerd op 1 september 1942 en op 4 september 1942 gedeporteerd naar Auschwitz.
bron:
Gramophone, Praag, Marga van, en Ad van Liempt, Jaap & Max, het verhaal van de broers Van Praag (Amsterdam 2011) 43.
Paul de Maan, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130337129 (Paul G DE MAAN).
Life Assurance, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-07-1894, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858359:mpeg21:p002.
Paul Judell, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2129.
Aandacht – Italiaander, Familiebericht. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 12-07-1901, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000568077:mpeg21:p00008.
Erich Nestel, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 586.
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Spui 10 – 12 enz. Gebouw “De Eengezindheid” , studentensoc. NIA. Achterzijde van de huizen voor het Begijnhof. De torenspits is van de Engelse kerk. Links: Nieuwezijds Voorburgwal. Boek-, Kantoor- en Papierhandel J. Vlieger. 1900. OSIM00001005912.
Aandacht – Italiaander, Familiebericht. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 12-07-1901, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000568077:mpeg21:p00008.