door Frans Duivis
In 1852 was de Nederlands-Israelietische Cornelia Sax (1819-1871) op de Sint Antoniesbreestraat 70 actief als tapster. Zij was getrouwd met de in Den Haag geboren commissionair David Jacob Huisman (1818-?). In dezelfde tijd woonde hier straatventer Levie Gerrit Flesseman, de vader van Izaak Levie Flesseman. Laatstgenoemde is de stichter van het textielbedrijf ILFRA Flesseman op de Nieuwmarkt.
In april 1854 nam Jan Fredrik Schutte, gehuwd met Maria Gerhardina Groeneweg, de tapperij over van Cornelia Sax, in 1873 gevolgd door Hermanus Muijtjens. Jacob Isaac Polak (1848-1931), gehuwd met Rebecca Sarphatie (1856-1885), was van 1878 tot 1885 niet alleen tapper en slijter, maar deed volgens de Adresboeken ook in wijnen en likeuren. Hij werd in 1884 failliet verklaard en in 1886 opgevolgd door Eliazer Adelaar (1848-1901). Eliazer was koopman, maar werd nadien ingeschreven als tapper.
In 1891 betrokken Abraham Presburg (1833-1904) en zijn echtgenote Schoontje Mozes Couzijn (ook gespeld als Kozijn, 1834-1914) de Sint Antoniesbreestraat 70. De onderneming werd toen Café Presburg genoemd. Abraham had daarvóór op uiteenlopende manieren zijn brood verdiend: zo stond hij eerst omschreven als muzikant (1856), nadien als koopman-winkelier (1887), maar was sinds 1894 ingeschreven als tapper annex caféhouder, Schoontje werkte als pettenmaakster.
Abraham Presburg nam bier af van de nieuwe, in 1886 opgerichte brouwerij NV ‘De Deli-Brouwerij’. Deze was gevestigd aan de Weesperzijde in het toen nog zelfstandige Nieuwer Amstel en maakte snel nationaal en internationaal naam, hetgeen mede te danken was aan het Deli-bier. Na Presburg wisselde de tapperij enkele malen van uitbater, onder wie in 1904 Barend Isaak Broekman (Den Helder, – Sobibor, ). Een foto in het Stadsarchief uit 1919 toont de naam Deli-Bier aan de gevel en de naam van het café: De Koornakker. In 1932 kwam er een sigarenwinkel, in 1937 een lijstenwinkel.
Op 23 augustus 1939 opende bontwerker Elias Bromet (Amsterdam, – Auschwitz, ) er met zijn vrouw Rebecca Ancona (Amsterdam, – Auschwitz, ) een bontwinkel. Zij hebben er slechts enkele jaren gewoond, want in het begin van de oorlog werden zij opgepakt. Het hele gezin kwam om in de vernietigingskampen. Na de oorlog vermelden de Woningkaarten van nummer 70 ‘Gesloopt opgave Woningdienst Nov. 45’ ‘Acc. 17-2-50c. d.’.
bron:
Frans Duivis, Sint Antoniesbreestraat 70 – diverse tappers, 17 april 2024.
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Sint Antoniesbreestraat 70-hoekhuis links. Links: ingang Nieuwe Hoogstraat. Op de achtergrond: Nieuwmarkt met De Waag. Midden: tram van lijn 8 (motorwagen 13). Foto, ca. 1919. OSIM00003000346.
gepubliceerd:
18 april 2024
laatst bijgewerkt:
18 april 2024