Siegfried van Praag werd op 20 oktober 1888 in Amsterdam geboren als zoon van Hartog van Praag (1852 – 1929) en Rachel Sequira (1855 – 1932) in een gezin met vier kinderen. Naast Siegfried waren dat Betsij (Amsterdam, 30 maart 1886 – Auschwitz, 21 september 1942), Annette (Amsterdam, 18 maart 1890 – Auschwitz, 28 september 1942) en Henri Charles (Amsterdam, 18 juli 1894 – Amsterdam, 10 december 1968).
Siegfried trouwde op 29 juni 1921 met taallerares Ljouba Dworson (Witebsk, 8 maart 1893 – Amsterdam, 11 mei 1982), dochter van Mendel Dworson en Sara Tskinskaya. Siegfried overleed op 23 maart 1958 in Amsterdam.
In de beginjaren van hun huwelijk woonden Ljouba en Siegfried in Nederlands-Indië, in de plaats Weltevreden, het huidige Jakarta Pusat. In 1924 kwamen ze terug naar Nederland en na op verschillende achtereenvolgende adressen in Amsterdam te hebben gewoond vestigden ze zich in 1935 op de Wanningstraat 4-2, bij het Concertgebouw. Siegfried was geschiedenisleraar, tolk en letterkundige en het echtpaar behoorde tot de Amsterdamse elite. Siegfried was een belangrijk slavist en de Oost-Europese achtergrond van Ljouba zal hem daar zeker bij hebben geholpen.
In het begin van de Tweede Wereldoorlog, in februari 1941, plaatst het echtpaar nog een advertentie in De Courant, Het nieuws van den Dag, waarin ze een dienstmeisje vroegen.
Twee jaar later, in maart 1943, werden Ljouba en Siegfried ingeschreven in het Joods Tehuis ‘De Biezen’ in Barneveld. Personen die op de zogenoemde ‘Barneveldlijst’ stonden, en onmisbaar werden geacht voor de Nederlandse samenleving, werden hier geplaatst in plaats van Westerbork of Vught. Hiermee werd door de bezetter de indruk gegeven dat er gedifferentieerd werd en niet iedereen direct ‘voor werk’ naar het oosten zou worden doorgestuurd. In januari 1944 werden Ljouba en Siegfried alsnog doorgestuurd naar Westerbork.
Uiteindelijk kwamen ze in Theresienstadt terecht, met transport XXIV/7. Dit was het 7e transport uit Westerbork naar dit kamp, een transport van 2100 mensen dat op 4 september 1944 vertrok. Op 8 mei 1945 werd Theresienstadt door het Rode Leger bevrijd. Ljouba en Siegfried hadden acht maanden in dit kamp gezeten aan het einde van de oorlog.
De omstandigheden in dit kamp waren slecht. Eerder, tussen 6 augustus en 11 september 1944, werd er door de nazi’s een film opgenomen onder de veelzeggende titel ‘Der Führer schenkt den Juden eine Stadt’, een propagandafilm die (het Rode Kruis) moest overtuigen dat de omstandigheden in de kampen wel meevielen. Voor de opnamen plaats vonden werden verzwakte gevangenen van Theresienstadt naar de vernietigingskampen afgevoerd, het kamp werd opgeknapt en diende als decor.
Ljouba en Siegfried kwamen in het kamp aan het einde van deze periode, en de omstandigheden verslechterde in de laatste maanden in rap tempo.
Na de bevrijding keerden Ljouba en Siegfried terug naar Amsterdam, waar ze weer op de Wanningstraat gingen wonen, nu op 6bhs. Siegfried werd actief in de Vereniging ‘Nederland – Polen’, en werd er zelfs voorzitter van.
Verder vertaalde Siegfried boeken, zoals het bekende De avonturen van de brave soldaat Schwejk in de Eerste Wereldoorlog dat in 1955 verscheen.
Siegfried zette zich in voor rechtvaardigheid, ook al voor de oorlog. Samen met Esther de Boer-van Rijk, Prof. Mr. S. A. Bonger, Kees van Bruggen, A. van Gogh-Kaulbach, hervormd predikant Ds. J. A. Th. Hugenholtz, A. M. de Jong, Ds. A. van der Heide (Voorburg), journalist Bernard Person, mevrouw H. Roland Holst-van der Schaik, Dr. J. M. Romein, mevrouw Dr. A. H. M. Romein- Verschoor, Jhr. Dr. Nico van Suchtelen, docent Rijksuniversiteit Utrecht W. H. C. Tenhaeff, Floris Vos, Drs. G. Westmyse en Marie C. van Zeggelen vormde hij een comité dat een protestactie organiseerde tegen de Noorse schrijver Knut Hamsun. Hamsun had een stuk geschreven tegen Carl von Ossietzky. Von Ossietzky was een schrijver en pacifist en was kandidaat door de Nobelprijs voor de Vrede van 1936 maar verkeerde toen al in gevangenschap in Duitsland. Siegfried was het contactadres van het comité en liet een artikel in de krant plaatsen met het verzoek om adhesiebetuigingen.
Het overlijden van Siegfried op 23 maart 1958 was volgens de advertentie onverwacht. Op 24 maart 1958 werd Siegfried begraven op de Joodse begraafplaats in Muiderberg.
bron:
Stadsarchief Amsterdam, Ljouba Dworson, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 206
Stadsarchief Amsterdam, Siegfried van Praag, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 650
“CARL VON OSSIETZKY EN DE VREDES-NOBELPRIJS 1936 Een waardig protest tegen Knut Hamsun”. “De tribune : soc. dem. weekblad”. Amsterdam, 1936/03/02 00:00:00, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010482221:mpeg21:p005
“Advertentie”. “De courant Het nieuws van den dag”. Amsterdam, 1941/02/11 00:00:00, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010379185:mpeg21:p005
Kaart Siegfried van Praag cartotheek Theresienstadt via Arolsen Archives, 5075713
Kaart Ljouba van Praag – Dworson cartotheek Theresienstadt v
“Culturele avond Nederland—Polen”. “De waarheid”. Amsterdam, 1948/09/21 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010850669:mpeg21:p002ia Arolsen Archives, 5075704
Zevende transport Westerbork – Theresienstadt via https://historiek.net/het-zevende-transport-naar-theresienstadt/44558/ (geraadpleegd 4 december 2020).
Dr. J. Presser, Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940 – 1945, deel 1 (Den Haag 1965) 491 – 493
illustratie:
“Advertentie”. “De courant Het nieuws van den dag”. Amsterdam, 1941/02/11 00:00:00, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010379185:mpeg21:p005
laatst bijgewerkt:
2 januari 2021