Het is maar een kleine gevelsteen die op het pand Valkenburgerstraat 184 is aangebracht, keurig weggewerkt in het ontwerp van de pui. Een gevelsteen die geplaatst werd ter herinnering aan de eerste steen van het pand, die op 1 oktober 1888 door de toen twaalfjarige Salomon L. Menist werd geplaatst? Is er te achterhalen wie Salomon was?
Salomon Menist woonde volgens het bevolkingsregister op de Valkenburgerstraat 184 bij de Mosterdmolensteeg. Hij werd geboren op 27 juli 1876 als zoon van de koopman Leendert Menist (Steenwijkerwold, 30 november 1839) en Betje de Leeuw (Amsterdam, 1 januari 1842).
In het gezin van Leendert en Betje waren er de volgende kinderen:
Meijer (Amsterdam, 8 november 1868 – Auschwitz, 1 februari 1943),
Isaac (Amsterdam, 18 september 1870 – Sobibor, 2 juli 1943),
Levie (Amsterdam, 5 september 1874),
Salomon (Amsterdam, 27 juli 1876),
Abraham (Amsterdam, 29 augustus 1878).
Isaac Menist was de vader van partijbestuurder Abraham Menist, van de Revolutionaire Socialistische Arbeiderspartij.
Salomon trouwde op 25 april 1900 met Saartje Nord. Saartje werd geboren in Amsterdam op 29 december 1876 en overleed in Amsterdam op 20 december 1953. Salomon overleed op 28 november 1938, het gezin woonde in die tijd op de Pieter de Hooghstraat 16, waar ze ook in 1930 al woonden. Salomon is in dat jaar terug te vinden als een van de contactadressen voor de Joodse Vereniging voor Amsterdam-West. Saartje en Salomon kregen de volgende kinderen:
Leendert (Amsterdam, 27 mei 1901 – Amsterdam, 30 juli 1964 – begraven op Gan HaSjalom te Hoofddorp),
Dina (Amsterdam, 10 mei 1905 – Amsterdam, 26 juni 1984 – begraven op Gan HaSjalom te Hoofddorp),
Joseph (Amsterdam, 20 december 1906 – Amsterdam, 21 februari 1974 – begraven op Gan HaSjalom te Hoofddorp),
Bertha (Amsterdam, 15 juli 1908 – Auschwitz, 15 december 1942 – op de matseiwah van Dina herdacht op Gan HaSjalom te Hoofddorp).
| Steenwijkerwold? Vader Leendert werd in Steenwijkerwold geboren, terwijl de familie echt uit Amsterdam kwam. Hoe zat dat? Willemsoord was een in de jaren twintig van de 19e eeuw gestichte armenkolonie in Steenwijkerwold. Deze kolonie kende een aparte buurt voor Joden, de Jodenpol genaamd. Deze Joodse gemeenschap bestond tussen 1830 en 1890. De Jodenpol had een sjoel, een Joodse school en een Joodse begraafplaats. Leendert werd er inderdaad geboren en woonde daar op hoeve 119. Hij was de zoon van Meijer Hartog Menist (Amsterdam, 1 jan 1797) en Esther Hijman Visser (1804). Meijer en Esther kwamen vanuit Amsterdam op 17 april 1839 aan in de kolonie en bleven daar tot 5 juni 1860. Tussen 2 september 1856 en 4 december 1857 zat het gezin in de strafkolonie in Veenhuizen. Daarna keerden ze naar de Jodenpol terug. Bij het vertrek op 5 juni 1860 is aangetekend dat het gehele gezin gedeserteerd was. Meijer en Esther hadden tien kinderen, waarvan er vier op de Jodenpol geboren werden. Meer informatie over Joodse Kolonisten op de Pol via deze link. |
bron:
stadsarchief Amsterdam, bevolkingsregister Salomon Menist,
informatie Jodenpol met dank aan Geert Groen,
Groen, Geert, Joden op de Pol 1820 – 1890 (Alphen aan den Rijn 2014),
www.joodsmonument.nl, lemma’s familie Menist (geraadpleegd 30 oktober 2016),
www.online-begraafplaatsen.nl, lemma’s familieleden Menist (geraadpleegd 30 oktober 2016).
“Ned. Isr. dienst.”. “Algemeen Handelsblad“. Amsterdam, 27-09-1930. Geraadpleegd op Delpher op 31-10-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010661608:mpeg21:a0135
illustratie:
foto’s © joodsamsterdam.nl, 31 oktober 2016.
familiebericht Salomon Menist, NIW 29 november 1938.
laatst bijgewerkt:
26 september 2019