Salomon Hartog Snijder was tweede violist bij het Concertgebouworkest. Sal werd geboren in Amsterdam op 24 juli 1898 en overleed in Amsterdam op 3 september 1950. Sal was een zoon van Leendert Mozes Salomon Snijder (Middelburg, 29 augustus 1864) en Naatje Kunstenaar (Goes, 24 oktober 1874). Sal was in 1926 gehuwd met Henriëtte Rodrigues (Amsterdam, 19 juli 1900).
In 1917 woonde Sal op de Utrechtsestraat 99 en was toen al vioolleraar waarvoor hij door de jaren heen veelvuldig adverteerde. In dat jaar behaalde hij het diploma Conservatorium Toonkunst. Een jaar later, in maart 1918, was Sal een van de medewerkenden bij een concert van de Portugees Israëlitische Zangvereniging Santo Serviço in Bellevue. Met dit koor werkte hij vaker samen, ook in december 1919 is er een bericht over te vinden. In 1927 trad Sal toe als lid van de Hollandsche Kamermuziekvereeniging, een organisatie die regelmatig concerten gaf. Op 10 februari 1928 was Sal op de radio te horen, toen daar een Beethoven-cyclus werd uitgezonden.
In januari 1924 verloofde Sal zich met Annie (Annette Sophie) Pinto (1904 – 1985), die op de Van Eeghenlaan 11 woonde. Tot een huwelijk is het niet gekomen, want op 29 juli 1926 trouwde Sal met Henriëtte Rodrigues. Al in 1929 woonde het gezin van Sal en Henriette Snijder op de Ruysdaelstraat 63-2 in Amsterdam. Ze kregen op 18 oktober 1930 een zoon, Leonard David (Leo). Leo was van mei 1935 tot juli 1937 leerling van de 1e Montessorischool (kleuterafdeling), daarna ging hij naar de Nicolaas Maesschool.
Het lijkt erop dat Sal politiek gezien sympathie had voor het socialisme. Meermalen werden er in de jaren dertig advertenties gevonden waar hij medewerking verleende aan de muziek die tijdens bijeenkomsten werd gespeeld.
Tijdens de bezetting werden de Joodse orkestleden van het Concertgebouworkest ontslagen. Sal speelde mee tijdens het laatste concert, de Negende van Beethoven, in het Concertgebouw waar Joden mochten meespelen. Toen het stuk was uitgespeeld en het applaus losbarstte, leek daar geen einde aan te komen. Het publiek weigerde om te stoppen met klappen, er werd gewuifd met zakdoeken en mensen omhelsden elkaar. Er werd gehuild in het Concertgebouw.
Sal werd lid van het Joods Symphonieorkest. Het lukte Sal om zijn gezin en zichzelf op de Barneveld-lijst geplaatst te krijgen. Op 5 juli 1943 werd op de archiefkaart bij het Stadsarchief van Amsterdam vermeld dat het gezin in Barneveld zit, op de Stationsweg 2, het adres van kasteel ‘De Schaffelaar’. In januari 1944 kwam het gezin alsnog in Westerbork terecht en op de kaart van de Joodsche Raad kaart staat vermeld dat het gezin op 4 september 1944 naar Theresienstadt werd gedeporteerd.
Leonard en zijn ouders gingen op 5 februari 1945 op transport naar Caux, Zwitserland, vermoedelijk zijn zij onderdeel van een groep van 1200 joden die vrijgekocht werden. Vervolgens duikt Sal op in een boek over Frieda Belinfante die in een brief schrijft dat na de bevrijding zich een groep musici in Zwitserland bevond, waaronder Sal.
Sal overleed op 3 september 1950, op 52-jarige leeftijd. Hij was langdurig ziek.
bron:
“Familiebericht Sal Snijder”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1929/09/13 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874381:mpeg21:p006.
Stadsarchief Amsterdam, Sal Snijder, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 760.
“Advertentie diploma”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1917/06/22 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860511:mpeg21:p007.
“Santo Servico.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1918/03/08 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860548:mpeg21:p002.
“KUNSTNIEUWS P.I. Zangvereeniging „Santo Servico.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1919/12/26 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859763:mpeg21:p006.
“Familiebericht Pinto”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1924/01/07 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010657339:mpeg21:p008.
“Familiebericht huwelijk”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1926/07/30 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858136:mpeg21:p006.
“Kunst en Letteren. Hollandsche Kamermuziekvereeniging.”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 1927/07/04 00:00:00, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011114155:mpeg21:p010.
“RADIONIEUWS. Tooneelstukken voor de radio.”. “Haagsche courant”. ‘s-Gravenhage, 1928/02/09 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000144936:mpeg21:p006.
“Agenda. ZONDAGOCHTENDBIJEENKOMSTEN.”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 1928/04/21 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011114653:mpeg21:p007.
“Voor de werklooze diamant bewerkers. Concert van de Hollandsche Kamer muziek-Vereeniging.”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 1930/02/13 00:00:00, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011115753:mpeg21:p010
“Advertentie”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1941/11/07 00:00:00, p. 13. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318180:mpeg21:p013.
“Sal Snijder overleden”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1950/09/05 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000067766:mpeg21:p003.
“Familiebericht”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1950/09/08 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873923:mpeg21:p008.
Toni Bouwmans, Een schitterend vergeten leven: De eeuw van Frieda Belinfante (Amsterdam 2015) hoofdstuk 1945 – 1947, Een verontrustende leegheid
Ramsey Nasr, Mi have een droom: alle vaderlandse gedichten.
aanvulling school Leo Snijder met dank aan R Sanders (email 29 september 2022),
Salomon H. Snijder, kaart Joodsche Raad, Aroslen Archives, 130376486 (Salomon H SNIJDER).
illustraties:
“Familiebericht Sal Snijder”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1929/09/13 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874381:mpeg21:p006.
“Advertentie”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1941/11/07 00:00:00, p. 13. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318180:mpeg21:p013.
“Familiebericht”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1950/09/08 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873923:mpeg21:p008.
gepubliceerd:
12 april 2020
laatst bijgewerkt:
30 september 2022