In december 1938 werden Richard Nathan Goetz (Alsbach, 21 mei 1884) en zijn vrouw Anna Meibauer (Ritzwald, 5 juli 1888) ingeschreven op de Paulus Potterstraat 26hs.
Richard was couturier en had vanaf 1927 een gerenommeerd modehuis aan de Kurfürstendamm 213 in Berlijn waar hij zelfs Magda Goebbels, de vrouw van de Duitse minister van propaganda Joseph Goebbels, tot zijn clientèle mocht rekenen. Richard was een van haar favoriete ontwerpers. Ondanks zijn connectie met Magda werd zijn zaak vanaf 1933 door de nazi’s bedreigd. Goetz kwam al eerder dan zijn inschrijving naar Amsterdam en vond werk bij Modehuis Hirsch aan het Leidseplein. Volgens de memoires van René Kahn gaf hij in 1937 of 1938 leiding aan de gehele tweede etage. De zaak in Berlijn werd in 1938 overgenomen en in datzelfde jaar gesloten.
De samenwerking tussen Hirsch en Goetz was al van voor 1937. In mei 1936 stuurden Goetz Couture en Hirsch een brief naar hun gezamenlijke klantenbestand. In september van dat jaar berichtte De Telegraaf over een modeshow waarin de modellen van Goetz bij Hirsch werden getoond, de show was volgens de krant de eerste in een reeks en de collectie werd de hemel ingeschreven.
Goetz werd naar Amsterdam gehaald en was daar mateloos populair. Hij nam ruim de tijd voor zijn klanten en werd door hen aanbeden. Goetz gaf zijn klanten het gevoel de mooiste vrouw ter wereld te zijn en kon het zich zelfs veroorloven om klanten weg te sturen met uitspraken als: ‘Die Frau kan ich nicht anziehen, die ist zu dick‘.
De komst van Goetz was voor het modehuis een schot in de roos. Het ging slecht in de jaren dertig door de wereldwijde crisis en Goetz zorgde voor een opleving. Goetz haalde nieuwe klanten binnen, waaronder veel Joden die uit Duitsland waren gevlucht voor het nazisme. De activiteiten van Goetz gingen door tot maart 1941, toen er nog een modeshow werd georganiseerd bij Hirsch.
De gezinskaart bij het Stadsarchief Amsterdam meldt dat Richard en Anna in het voorjaar van 1941 op Dijsselhofplantsoen 8hs bij de familie Van der Kar werden ingeschreven om op 1 augustus 1941 de aantekening V O W (Vertrokken Onbekend Waarheen), waarschijnlijk onderduik, te krijgen. De woningkaart van tandarts Eleazer Louis van der Kar (Amsterdam, – Birkenau, ) en zijn vrouw Rachel Speijer (Amsterdam, 8 mei 1889 – Amsterdam, 29 november 1947) laat zien dat zij hun woning gebruikten als pension.
Goetz liet zich fotograferen in Studio Merkelbach, de beroemde fotostudio gevestigd in Modehuis Hirsch. De foto is te zien via deze link. Na de vermelding V O W zijn er geen sporen meer van Richard en Anna te vinden.
bron:
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Richard Nathan Goetz, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 272.
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Rachel Speijer, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 767
Stadsarchief Amsterdam, woningkaart Dijsselhofplantsoen 8hs, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 78
Femke Knoop, Hirsch & Cie Amsterdam (1882-1976): haute couture op het Leidseplein (Hilversum 2018) 82-83.
“AMSTERDAM, 5 Sept. MODELLEN VAN GOETZ BIJ DE FIRMA HIRSCH. Deze eerste van de reeks modeshows klonk als een klok.”. “De Telegraaf”. Amsterdam, 1936/09/05 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 16-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110576975:mpeg21:p006
“Advertentie”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1938/07/13 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 16-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010664862:mpeg21:p002
“Advertentie”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1939/03/11 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 16-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010664559:mpeg21:p002
Illustraties:
“Advertentie”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1938/07/13 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 16-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010664862:mpeg21:p002
“Advertentie”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1939/03/11 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 16-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010664559:mpeg21:p002
laatst bijgewerkt:
15 maart 2020