Reisjies Chochmo (Reisjies Gogmo) was een befaamd Theologisch Genootschap en Joodse leervereniging, onder meer te Amsterdam. Er werd godsdienstonderwijs verzorgd door de vereniging. De naam betekent letterlijk ‘begin der wijsheid’. De vereniging had een onderafdeling; ‘Hachnosas Ourechiem’. Er was sprake van een onderkomen voor de vereniging, kranten spreken over een chewrelokaal. Ook in andere plaatsen in Nederland was de vereniging actief, zo was in 1926 het verenigingslokaal in Den Haag op de Nieuwe Molstraat 13 gevestigd en in 1913 werden ook Dordrecht, Gouda en Zwolle genoemd als een plaats waar de vereniging actief was, en ook Delft in 1902 met een verenigingslokaal op de Voldersgracht.
Een van de voorzitters van de vereniging was Abraham ben Samson ha-kohen Onderwijzer (Muiden, 24 juli 1862 – Amsterdam, 17 november 1934), hij was van 1917 tot 1934 opperrabbijn van de Nederlands Israëlitische Hoofdsynagoge.
Een van de bestuurders rond 1921 was Jesaja Lissauer (1852-1934). Lissauer was in 1921 veertig jaar mohel (besnijder) in Amsterdam, oprichter en lange tijd voorzitter van de Vereeniging Beries Koudesj. Een van de leraren was Uri Meijer Philip Hillesum (1853-1921), in 1928 rabbijn Coppenhagen. Coppenhagen was bestuurslid, hetgeen hij in 1932 beëindigde.
In 1921 kwam naar voren dat het een kleine vereniging was. In een verslag in het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 24 november 1922 is er melding van 161 leden, 27 donateurs en de inkomsten bedroegen in 1921 ƒ 1692,59, de uitgaven ƒ 1893,27 wat tot een nadelig saldo leidde van ƒ 200,68. In 1927 werd er een jaarvergadering gehouden en het enige punt dat toen op de agenda stond was de opheffing van de school. De school voor uitgebreid godsdienstonderwijs had in de jaren ervoor te weinig leerlingen gehad. In de jaren dat het nog goed ging waren er zelfs twee leraren nodig geweest. Er werd nog gesproken over het verplaatsen van de school naar ‘volkrijke wijken’ en over het voeren van goede propaganda om de belangstelling voor Reisjies Chochmo nieuw leven in te blazen. Hoewel er geen verslag van de vergadering te vinden is lijkt het er niet op dat het voorstel werd aangenomen, ook in latere jaren komt de vereniging met regelmaat terug in de kranten.
In 1936 lijkt het er op dat het adres van het verenigingslokaal van Reisjies Chochmo op de Nieuwe Amstelstraat 3 was. Dit is in het synagogencomplex aan het Jonas Daniël Meijerplein, hetgeen ook zo wordt benoemd in het boek Sam en Henny van Bart Wallet (Utrecht 2021).
Trivia
Ephraïm Eisenmann (1839 – 1921) studeerde bij deze vereniging en was er Koré (voorlezer).
In 2017 werd in Amsterdam de Stichting Reisjies Gogmoh opgericht.
bron:
Bart Wallet, Sam en Henny, een eeuw orthodox-Joodse familiegeschiedenis (Utrecht 2021) 28.
Ibidem, Ephraïm Eisenmann, 50.
Abraham ben Samson ha-kohen Onderwijzer (1862-1934) op Database Joods Biografisch Woordenboek, http://www.jodeninnederland.nl/id/P-883.
JESAJA LISSAUER. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-03-1921, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860148:mpeg21:p009.
U.M. PH. HILLESUM. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-05-1921, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860155:mpeg21:p005.
jaarvergadering, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-12-1921, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860186:mpeg21:p011
REISJIES CHOCHMOH.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-03-1922, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874046:mpeg21:p005
chewrelokaal, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 15-01-1926, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000585045:mpeg21:p00005.
OPPERRABBIJN MAARSEN IN REISJIES CHOCHMO.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 26-03-1926, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871909:mpeg21:p002
SIC TRANSIT….. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-09-1927, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010857989:mpeg21:p005
Coppenhagen, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-06-1928, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858022:mpeg21:p002
REISJIES CHOCHMO, Coppenhagen. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-09-1932, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874793:mpeg21:p005
Theo. Genootschap „Reisjies Chochmo”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-01-1936, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871442:mpeg21:p002
Dordrecht, Gemeentelijke Vereenigingen. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-09-1936, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871363:mpeg21:p003
N.A.J.J.O. — AFD. AMSTERDAM. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-12-1936, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871374:mpeg21:p003
Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 15
Jaarboek van …, 1913-1914, Deel: Alphabetisch Namenregister, 1914 [Index]. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:021072002:00001
Voldersgracht, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 33, 1902, no 40, 01-10-1902. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005413040:00001
verslag 1921 “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-11-1922, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874079:mpeg21:p005
illustratie:
N.A.J.J.O. — AFD. AMSTERDAM. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-12-1936, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 24-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871374:mpeg21:p003
gepubliceerd:
25 december 2021
laatst bijgewerkt:
25 december 2021