Het verloop van deze straat, tussen de Singel en de Herengracht, werd bepaald bij de aanleg van de stadswal van 1586 en van de Herengracht in 1662. De panden aan de zijde van de Herengracht waren vaak het koetshuis van de statige huizen aan de Herengracht.
De Vijzelstraat deelt de straat in tweeën. In de vorige eeuw was deze straat vanaf de jaren ’80 de belangrijkste uitgaansstraat met homo-horeca en de locatie waar baanbrekende TV-programma’s als RUR (Rechtstreeks Uit Richter) werden opgenomen. Deze horeca is in het laatste decennium grotendeels teloor gegaan.
Reguliersdwarsstraat 10 – Stoomdrukkerij Lindenbaum
Vlakbij het Koningsplein, op Reguliersdwarsstraat 10 doorlopend naar de Herengracht 457, was Stoomdrukkerij Lindenbaum gevestigd. Op zijn 11e verjaardag plaatste Erwin Simon Lindenbaum de eerste steen voor de drukkerij van zijn vader.
Reguliersdwarsstraat 44 – gedeeltelijk in puin
Dit pand lag gedeeltelijk in puin na het neerstorten van het vliegtuig bij het Carltonhotel op 27 april 1943.
Reguliersdwarsstraat 46 – tot ingang Carltonhotel
Deze panden waren volledig uitgebrand na het neerstorten van het vliegtuig bij het Carltonhotel op 27 april 1943.
Reguliersdwarsstraat 61 – Bernard van Perlstein
Een belangrijk bedrijf op de Reguliersdwarsstraat was de handel in Zuidvruchten en Gist van Bernard van Perlstein.
Reguliersdwarsstraat 60-62 – Bankierskantoor Mendes Gans & Co
In 1915 was op dit adres het kantoor van de bank Mendes Gans & Co gevestigd.
Reguliersdwarsstraat 86 – Abraham IJzerman
Op Reguliersdwarsstraat 86 woonde voor de oorlog koopman Abraham IJzerman (Amsterdam, 23 mei 1884 – Sobibor, 4 juni 1943) en zijn vrouw Rachel Gosler (Amsterdam, 7 mei 1885 – Sobibor, 4 juni 1943). Abraham was winkelier. Hij had op dit adres een eetsalon.
Voordat hij op dit adres woonde, woonde het gezin IJzerman op de Blasiusstraat 96, in 1909 op de Vrolikstraat 184 en vanaf 1910 op de Vrolikstraat 163. Op de gezinskaart is te zien dat regelmatig familieleden van Rachel of Abraham bij hen inwoonden.
Reguliersdwarsstraat 117 – vleeshal
In 1905 hadden Zwarts en Heuertz een vleeshal gevestigd in deze straat. Het bedrijf adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad, verkocht aan de advertentie te zien geen treife (niet toegestane) vleessoorten. Dit bedrijf wordt nader uitgezocht. Het pand is afgebroken, in het nieuwe pand op deze locatie, aan de achterzijde van bioscoop Tuschinski, zit een restaurant.
Korte Reguliersdwarsstraat
Het gedeelte van de straat waar een bekende broodjeszaak zit, heet de Korte Reguliersdwarsstraat. Een straatje van niets, toch woonden ook hier Joodse Amsterdammers.
Korte Reguliersdwarsstraat 5 – broodjeszaak Velleman
Vanaf 1937 was hier een van de twee broodjeszaken van Mozes Velleman gevestigd.
Korte Reguliersdwarsstraat 7-1 – Francisca Wolf
Francisca kwam uit Zaltbommel en werd daar geboren als dochter van Benjamin Wolf (1835-1905) en Vogeline Samuel Leek (1844-1928) op 9 november 1879 in een gezin met zeven kinderen. Ze heeft op verschillende adressen in Amsterdam gewoond, zoals op de Nieuwe Kerkstraat 125, de Weesperstraat 9 (1913) en de Gasthuismolensteeg 42 (1918). Francisca trouwde niet. Ze werd op 28 september 1942 in Auschwitz vermoord. Francisca woonde in 1940 op 7-1.
Korte Reguliersdwarsstraat 9-2 – Betje Wentzel-Goldsmith
Hier woonde Betje Goldsmith. Betje werd geboren in Amsterdam op 4 februari 1892 als dochter van Jakob Goldsmith en Sara Frankforter. Betje huwde met Jan Wentzel (Amsterdam, 12 juni 1894 – Amsterdam, 13 september 1934). Betje werd in Auschwitz vermoord op 28 september 1942.
bron:
joodsmonument.nl, lemma Abraham IJzerman (geraadpleegd 11 juni 2015)
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Abraham IJzerman.
www.communityjoodsmonument.nl, lemma Betje Wentzel-Goldsmith (geraadpleegd 11 juni 2015)
“Advertentie vleeshal”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 14-04-1905. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871678:mpeg21:a0034
Naamlijst voor den Telefoondienst 1915
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Eck, J. van (Jacobus, 1873-1946). Reguliersdwarsstraat 29-39 gezien richting Koningsplein. 1917. A01634000066
foto Lindenbaum © joodsamsterdam.nl
Advertentie. “Het volk”. Amsterdam, 03-07-1937, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000889005:mpeg21:p00005
gepubliceerd:
6 mei 2016
Laatst bijgewerkt:
21 januari 2024