Het President Steynplantsoen (Steijnplantsoen) is een straat tussen de Transvaalkade en de Tugelaweg in de Transvaalbuurt. Halverwege kruist deze straat de President Steynstraat.
President Steynplantsoen 5 – fotostudio H. Melkman
Deze fotostudie was hier rond 1941 gevestigd.
Dit was de onderneming van fotograaf Hartog Melkman (Amsterdam, – Blechhammer, ). Hartog was gehuwd met Elisabeth Presser (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zij hadden een dochtertje Sien Irene (Amsterdam, – Auschwitz, ).
President Steijnplantsoen 7 – Wolf Pront
Wolf Pront (Amsterdam, – Amsterdam, ) overleed in Amsterdam en was handelaar in loterijbriefjes en debiteur bij de Staatsloterij. Hij huwde in 1888 met Sara Doof die in januari 1940 overleed.
President Steijnplantsoen 11 – Lies Dresden
Lies (Elisabeth) Dresden (Borgerhout, – Eidelstedt, ), dochter van Joseph Dresen en Grietje Schrijver, verloofde zich in oktober 1928 met diamantbewerker Sal (Salomon) Barend (Amsterdam, – Bergen-Belsen, ) die op de ’s Gravesandestraat 34 woonde. Ze trouwden op 26 mei 1932 en gingen op de Eemsstraat 44-1 wonen. Op 20 juni 1943 vond de grote razzia in Amsterdam-Zuid, Amsterdam-Oost en de Transvaalbuurt plaats. Er werden 5500 Joden opgepakt, Lies en Sam waren twee van hen. Dezelfde dag werden Lies en Sam in Westerbork geregistreerd, Lies kwam in Barak 62 terecht, Sam in Barak 65.
Door het beroep van Sam, diamantbewerker, behoorden zij tot de ‘Diamant Juden’ en waren op dat moment onmisbaar voor de bezetter. Ze werden op 17 juli 1943 uit Westerbork ontslagen. Ze keerden terug naar Amsterdam, gingen naar hun eigen woning.
In augustus 1943 werden ze verplicht te verhuizen naar de Reitzstraat 29-1. Op 29 oktober 1943 werden Lies en Sal opnieuw opgepakt, kwamen in Westerbork terecht waar ze werden gehuisvest in Barak 68. Vervolgens werden ze op 19 mei 1944 op transport gesteld naar Bergen-Belsen.
Salomon werd op 4 december 1944 gedeporteerd naar Oranienburg. Zijn precieze lot en overlijdensdatum zijn onbekend en werden administratief vastgesteld.
Op 5 december 1944 werd Lies gedeporteerd naar Ravensbrück en vermoedelijk kwam ze bij Eidelstedt nabij Hamburg door uitputting om het leven. Vrouwenkamp Eidelstedt werd op 27 september 1944 aan de Friedrichshulder Weg in Hamburg-Lurup als buitenkamp van het concentratiekamp Neuengamme ingericht.
President Steynplantsoen 11 – gezin Wagner
Dit was het laatste adres in Amsterdam waar het gezin van Salomon Alfred Wagner (Hamburg, – Auschwitz, ), zijn echtgenote Johanna Goldstein (Hamburg, – Sobibor, ) en hun dochter Ilse (Hamburg, – Sobibor, ) woonde. Het gezin Wagner vluchtte in 1939 vanuit Hamburg naar Amsterdam. Daar werden ze op 25 maart 1939 op de Biesboschstraat 17-2 ingeschreven, verhuisden in mei 1939 naar de Grevelingenstraat 11-1, in mei 1942 naar dit adres om vervolgens rond 4 oktober 1942 te worden geregistreerd in Westerbork. Het gezin verbleef tot 19 oktober 1942 in Westerbork en werden toen gedeporteerd naar Sobibor.
Ilse Wagner was een vriendin van Anne Frank en was op de dertiende verjaardag van Anne op haar verjaardag. Ze maakte deel uit van de pinpongclub en werd door Anne drie keer in haar dagboek genoemd. Over de zoektocht naar Ilse, luister deze podcast.
President Steijnplantsoen 12 – gezin Moffie – Waterman
De heer en mevrouw Moffie – Waterman bedankten in Het Joodsche Weekblad van 5 december 1941 voor de belangstelling voor hun huwelijk. Anna Waterman (Amsterdam, – Auschwitz, ), dochter van Benjamin Waterman en Clara Kijl, trouwde op 26 november 1941 met arts David Moffie (Amsterdam, 13 november 1915 – Amsterdam, 16 november 2001).
David was neuroloog en de laatste promovendus tijdens de oorlog (1942). Vanaf september 1942 werkte hij als arts in het Nederlandsch Israëlietisch Ziekenhuis aan de Nieuwe Keizersgracht. Op 14 augustus 1943 werden Anna en David geregistreerd in Westerbork en op 31 augustus 1943 gedeporteerd naar Auschwitz. Anna werd na aankomst vergast, David werd geselecteerd voor werk. Zijn beroep zal daarbij een rol hebben gehad.
David overleefde Auschwitz en Dachau. Hij vestigde zich in 1946 als arts te Amsterdam en specialiseerde zich in de neurologie en psychiatrie, en legde zich later toe op de neurologie. Hij was directeur van het Joods Consultatiebureau en rond 1954 van het Medisch Opvoedkundig Bureau te Amsterdam. Van 1955-1968 werkte hij op Curaçao werkzaam en stond daar aan de wieg van de afdeling neurologie in het St. Elisabeth Hospitaal. Was ook actief voor Mgr. Verriet Instituut voor meervoudig gehandicapte kinderen. Van 1968-1976 werkte David in het Dijkzigt Ziekenhuis (nu Erasmus Medisch Centrum) te Rotterdam en in het Havenziekenhuis (waar hij de afdeling neurologie opzette). Tevens was David verbonden aan de afdeling neuropathologie van de Erasmus Universiteit. Van 1976-1980 hoofd van de afdeling neurologie (door hem opgezet) van het Slotervaartziekenhuis te Amsterdam. David was Officier in de orde van Oranje Nassau en werd op de Joodse begraafplaats te Muiderberg begraven.
bron:
Salomon Alfred Wagner, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 896.
Salomon Wagner, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130395603 (Salomon A WAGNER).
Dresden – Barend, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-10-1928, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 04-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858038:mpeg21:p006.
Jules Dresden, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 280.
Salomon Dresden en Elisabeth Wagner, Joodsmonument.nl, https://www.joodsmonument.nl/nl/page/611932/het-lot-salomon-barend-en-zijn-vrouw-elisabeth-dresden (geraadpleegd 4 april 2025).
Anna Waterman, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 903.
David Moffie, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130342818 (David MOFFIE).
David Moffie, formulier Auschwitz, Arolsen Archives, 500225 (David MOFFIE).
David Moffie, kaart Dachau, Arolsen Archives, 10208878 (DAVID MOFFIE).
David Moffie, Joods Biografisch Woordenboek, https://albumacademicum.uva.nl/cgi/b/bib/bib-idx?c=jbw;cc=jbw;lang=nl;q1=Neuroloog;rgn1=beroep;type=boolean;view=reslist;sort=naam;fmt=long;page=reslist;start=2;size=1 (geraadpleegd 4 april 2025).
Melkman, De joodsche wachter. 13 september 1940. Geraadpleegd op Delpher op 04-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005448035:00001.
Wolf Pront, Het Joodsche weekblad. 25 april 1941. Geraadpleegd op Delpher op 04-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994003:00001.
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Spoorwegovergang nabij de Schollenbrugstraat en de Overamstelstraat (links), gezien in noordelijke richting, Rechts het President Steijnplantsoen en links daarvan Tugelaweg 142-148 (v.l.n.r.). 1934. AANA05738000001.
Dresden – Barend, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-10-1928, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 04-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858038:mpeg21:p006.
gepubliceerd:
4 april 2025
laatst bijgewerkt
4 april 2025