Deze straat in de Transvaalbuurt in Amsterdam-Oost was ooit een op-en-top Joodse straat. Op de site www.joodsmonument.nl is te lezen dat in vrijwel elk huis voor de oorlog Joden woonden.
President Brandstraat 5-2 – familie Van der Velde
Op dit adres woonde in de oorlog de familie Van der Velde, bestaande uit vader Maurits (Amsterdam, 4 december 1899 – Sobibor, 2 april 1943), moeder Naatje Vieijra (Amsterdam, 11 december 1897 – Sobibor, 2 april 1943) en hun zoon David Juda (Amsterdam, 21 november 1932 – Sobibor, 2 april 1943). Op het plaatje dat gevonden werd bij opgravingen in Sobibor stonden de initialen van David Juda en via de administratie van Westerbork kon de naam van Juda achterhaald worden. Het plaatje werd gevonden op de plek van de barak van het Sonderkommando, de Joodse dwangarbeiders die moesten helpen bij het vernietigingsproces. Volgens archeoloog Ivar Schute was dit bijzonder: ‘Dat is heel speciaal. Waarschijnlijk heeft een van de Joodse dwangarbeiders het opgeraapt en bij zich gehouden, al blijft dat natuurlijk gissen.’
Na de vondst werd er gezocht naar overgebleven familieleden. Het was een ingewikkelde opgave die ruim een jaar duurde. Na contact met het Joods Museum bleek een neef, ook Juda geheten, de oorlog overleefd te hebben. Hij was een goede bokser en overleefde Auschwitz door het extra brood dat hij kreeg voor de bokswedstrijden. Na de bevrijding trouwde hij een Engelse en emigreerde naar Engeland. Hij overleed een decennium geleden.
President Brandstraat 7 – Godsdienstschool
Rond 1934 was hier een van de godsdienstscholen van de Hoofdsynagoge gevestigd.
President Brandstraat 8-3 – Jacob de Hoop
Op 8 augustus 1929 werd hier Jacob de Hoop (Auschwitz, ), zoon van Samuel de Hoop (Amsterdam, – Neukirch, ) en Jetta Knegje (Amsterdam, – Auschwitz, ) geboren. Jacob had een zus Rachel (Amsterdam, – Auschwitz, ). In het begin van de oorlog woonde het gezin op de Reitzstraat 17-2.
President Brandstraat 9 – President Brandschool
Op dit adres stond de President Brandschool.
President Brandstraat 13 – Selien Salomon
Selien (Sara Judith) Salomon (Amsterdam, – Auschwitz, ) plaatste op 20 februari 1931 een advertentie in het Weekblad van den Algemeene Diamantwerkersbond voor het 12½-jarig huwelijk van haar ouders, diamantbewerker Abraham Salomon (Amsterdam, – Extern kommando Ludwigsdorf, ) en Sipora van Praag (Amsterdam, – Sobibor, ). In het begin van de oorlog woonde het gezin op de ’s Gravezandestraat 38hs.
President Brandstraat 14hs – Heiman van Dam
Op 12 oktober 1925 werd Heiman van Dam op dit adres geboren, zoon van sigarenmaker Simon van Dam (Smilde, – Midden-Europa, ) en Helena Swaap (Amsterdam, – Auschwitz, ). Voor de oorlog hadden Simon en Helena een sigarenhandel op het Krugerplein 26 in Amsterdam, waar ze in het begin van de oorlog woonden. Hijman had een oudere zus Jeannette (Amsterdam, – Auschwitz, ) en een jongere zus Rebecca (Amsterdam, – Auschwitz, ).
President Brandstraat 14-2 – Emilie Plukker
In december 1930 werd Emilie Plukker hier geboren, dochter van Meijer Plukker (Amsterdam, 4 mei 1897 – Amsterdam, 28 oktober 1963) en Emmy Luise Marie Schendel (Linden, Duitsland, 1 augustus 1895 – Amsterdam, 6 oktober 1974).
President Brandstraat 18-1 – Aäron Groen
Op 23 januari 1926 werd Aäron Groen, zoon van diamantwerker Jacob Raphaël Groen (Amsterdam, – Midden-Europa, ) en Branca van Lochem (Amsterdam, – Amsterdam,
bron:
www.joodsmonument.nl, lemmata familie Van der Velde.
Vrij Nederland, maart 2016.
“Familiebericht”. “Utrechts volksblad : sociaal-democratisch dagblad”. Amsterdam, 05-09-1939. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010940671:mpeg21:a0113.
Heiman van Dam,. Weekblad van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMIISG06:001454042:00001.
Aäron Groen, Weekblad van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMIISG06:001455005:00001.
Jacob de Hoop, Weekblad van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMIISG06:001462032:00001.
Meijer Plukker, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1147.
Emmy Luise Marie Schendel, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1787.
Emilie Plukker, Weekblad van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMIISG06:001463052:00001.
Selien Salomon, Weekblad van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMIISG06:001464008:00001.
Godsdienstschool, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 14-06-1934, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000581068:mpeg21:p00009.
illustratie:
“Familiebericht”. “Utrechts volksblad : sociaal-democratisch dagblad”. Amsterdam, 05-09-1939. Geraadpleegd op Delpher op 22-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010940671:mpeg21:a0113.
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. President Brandstraat 68-70, gesloopte gemeente-woningen door oorlogsschade. 17 juli 1945. 5293FO004233.
afbeelding plaatje Juda van der Velde via Twitter.
Heiman van Dam,. Weekblad van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMIISG06:001454042:00001.
Aäron Groen, Weekblad van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMIISG06:001455005:00001.
Selien Salomon, Weekblad van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMIISG06:001464008:00001.
gepubliceerd:
22 oktober 2017
laatst bijgewerkt:
26 juni 2024