Op de Rapenburgerstraat 2 was sinds 1834 het Portugees-Israëlietisch Zieken- en Oude Vrouwenhuis Mesib Nefes gevestigd. De eerste advertenties die werden gevonden van de instelling dateren uit 1881, maar de instelling bestond al in 1834 en in 1840 kreeg Samuel Sarphati er een aanstelling.
In 1890 verkeerde de instelling in een slechte staat en zou worden verbouwd en vergroot. De vergroting behelsde een isoleergebouw en een wachtkamer die in de tuin zou worden gebouwd en dit moest op 15 juni 1890 gereed zijn.
De instelling was aanmerkelijk kleiner dan het ziekenhuis van de Hoogduitse gemeente. In 1899 telde dit ziekenhuis 30 bedden. Dit was waarschijnlijk het totaal aantal bedden, in 1904 verscheen er in het Tijdschrift voor Armenzorg en Kinderbescherming het bericht dat er 18 bedden waren voor het ziekenhuis en dat op de bovenzalen oude vrouwen waren gehuisvest. Verder verschenen regelmatig berichten in de krant over de slechte staat waarin het gebouw verkeerde.
In 1916 berichtte Amstelodamum, Orgaan van het Genootschap Amstelodamum, dat op 22 mei van dat jaar het nieuwe ziekenhuis op de Plantage Franschelaan, de tegenwoordige Henri Polaklaan, was ingewijd. Dit ziekenhuis, ontworpen door Harry Elte, was ter vervanging van deze instelling en bood plaats aan 40 patiënten.
De ziekenzorg voor leden van de Portugees-Israëlietische Gemeente dateerde al uit de zeventiende eeuw. Op 20 december 1609 werd er door leden van deze gemeente het Broederschap Bikoer Cholim gesticht. In eerste instantie richtte men zich op de zorg voor overledenen, maar al snel werden de werkzaamheden uitgebreid tot ziekenbezoek, het verschaffen van medicijnen en rouwbegeleiding.
Het plan om zieken en oude vrouwen in één instelling onder te brengen ontstond in 1833 en een jaar later werd het perceel op de Rapenburgerstraat 2 aangekocht onder de naam Mesib Nefesj (zielsverkwikking). In de eerste decennia werden er eerst drie, later zeven, weesmeisjes ondergebracht tot men verder in de straat in 1867 het meisjesweeshuis oprichtte.
De Vereniging Bikoer Cholim werd in 1848 ontbonden en twee jaar later werd de zorg voor de instelling toevertrouwd aan het Armbestuur van de Portugees-Israëlietische Gemeente.
Personeel
In 1899 was Judith Sequira, de weduwe van Raphaël Emanuel Vaz Nunes, directrice van de instelling. Judith woonde op dit adres en overleed op 26 mei 1915. Raphaël was directeur van de instelling voor haar.
Mozes Henriques (1865 – 1961) was chirurg en directeur van deze instelling.
M. H. Pimentel was chirurg en werkte eerst in dit gebouw, later op de Plantage Franschelaan als geneesheer-directeur. Hij nam in januari 1940 afscheid.
Arts S. Poliakoff sprak namen de geneesheren bij het afscheid van M. H. Pimentel.
Rosalie M. Wijnberg was arts en werkte hier ten tijde van het afscheid van M. H. Pimentel.
bron:
verbouw, STADSNIEUWS.. “De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad”. ‘s-Hertogenbosch, 08-02-1890, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010384906:mpeg21:p002.
aantal bedden, Verslag aan de Koningin van de bevindingen en handelingen van het Geneeskundig Staatstoezicht in het jaar …, 1899, 01-01-1899. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMCBS03:002385001:00001.
Tijdschrift voor armenzorg en kinderbescherming, jrg 5, 1904, no 141, 26-03-1904. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB26:001185014:00001.
Amstelodamum; orgaan van het Genootschap Amstelodamum, jrg 3, 1916, 1916. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMGAMS01:001126015:00001.
wachtkamer, ALLERLEI.. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 07-02-1890, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010142696:mpeg21:p002.
Ziekenoppasser, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 16-03-1894, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000566083:mpeg21:p00003.
Vaz Nunes, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-08-1899, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874248:mpeg21:p006.
Judith Sequira, Familiebericht. “Het nieuws van den dag”. Amsterdam; Amsterdam, 12-06-1915, p. 20. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000629060:mpeg21:p00020.
AFSCHEID DOKTER PIMENTEL. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 02-01-1940. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000087431:mpeg21:p013.
AFSCHEID VAN DEN CHIRURG M. H. PMENTEL Als geneesheer-directeur van Port. Isr. Ziekenhuis te Amsterdam. “Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad”. ‘s-Gravenhage, 02-01-1940, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010018821:mpeg21:p006.
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Rapenburgerstraat 2, Portugeesch-Israelitisch Zieken en Oude Vrouwenhuis. OSIM00001004477.
Ziekenoppasser, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 16-03-1894, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 14-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000566083:mpeg21:p00003.
gepubliceerd:
14 april 2022
laatst bijgewerkt:
6 september 2023