Philip (Felix) Tal werd in Amsterdam geboren op 21 september 1892 en werd, zoals zijn vader Hyman Tobias Tal, makelaar van beroep. Hij trouwde op 19 november 1918 met Greta Spangenthal en zij kregen twee kinderen; Flora (december 1919) en Willy (Amsterdam, – Auschwitz, ). Vanaf 1934 woonde het gezin op de Van Eeghenstraat 37b.
Willy is in 1937 een leerlingen van de Joodsche HBS, maar in 1941 zit hij op de 2e Ambachtsschool in Amsterdam en toen hij van deze school moest vertrekken – omdat hij Jood was – ging hij naar het Centraal Israëlitische Krankzinnigengesticht in Apeldoorn om daar de opleiding tot verpleger te krijgen. Dat was geen ongewone stap. Veel jongeren dachten dat de bezetter de psychiatrische patiënten en geestelijk gehandicapten die in Apeldoorn verpleegd werden met rust zou laten, en daardoor ook de verpleegkundigen.
Op 21 januari 1943 bleek deze aanname niet juist. Onder het directe bevel van Adolf Eichmann werden 900 patiënten en 500 verpleegkundigen gedeporteerd naar Auschwitz. Hoewel er gepoogd werd dit plan zorgvuldig geheim te worden lukte dit niet geheel, en zo’n 100 personeelsleden konden in onderduik gaan.
Willy weigerde echter om zijn patiënten achter te laten. Samen met de patiënten die onder zijn zorg stonden werd hij gedeporteerd naar Auschwitz waar hij op 30 april 1943 vermoord werd.
Enkele jaren voor de oorlog had Willy zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Tijdens de oorlog huurde vader Felix een ruimte in Amsterdam waar hij de documenten, albums en waardevolle zaken van het gezin onderbracht. Daartussen bevond zich de chanoekijot die Willy had gekregen als een cadeau voor zijn Bar Mitswa.
Aan het einde van de oorlog verzamelde Felix de eigendommen van het gezin. In 1947 maakten Greta, de zus van Willy, Florry, en haar man Eli Asscher een reis naar Israël en brachten de chanoekija mee. In oktober 2008 werd deze kandelaar gedoneerd aan Yad Vasjem als herinnering aan Willy die in Auschwitz vermoord werd.
bron:
“Familiebericht huwelijk”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1918/11/08 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 17-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859704:mpeg21:p006
“Familiebericht geboorte dochter”. “De standaard”. Amsterdam, 1919/12/18 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 17-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB23:001846147:mpeg21:p00002
Yad Vasjem, A story of valor for Hanukka via https://www.yadvashem.org/yv/en/exhibitions/bearing-witness/hanukkah-menorah-willy-tal.asp
“Advertentie makelaardij”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1939/04/01 00:00:00, p. 18. Geraadpleegd op Delpher op 17-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010664584:mpeg21:p012
Stadsarchief Amsterdam, Philip Tal, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1851
illustratie:
“Familiebericht huwelijk”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1918/11/08 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 17-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859704:mpeg21:p006
“Advertentie makelaardij”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1939/04/01 00:00:00, p. 18. Geraadpleegd op Delpher op 17-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010664584:mpeg21:p012
Chanoekija Willy Tal © Yad Vashem Artifacts Collection, Gift of Flory Asscher, Israel. With kind permission of Yad Vasjem, January 10, 2021.
gepubliceerd
17 december 2020
laatst bijgewerkt:
2 februari 2021