De Parnassusweg is een straat in het Amsterdamse stadsdeel Zuid. De straat is in 1929 vernoemd naar het Griekse gebergte Parnassus. De weg begint bij het Olympiaplein en liep aanvankelijk tot aan de Stadionkade. In de jaren vijftig werd de weg verlengd richting Buitenveldert. Voor de oorlog kwam veel Joodse vluchtelingen uit Duitsland in deze straat wonen.
Parnassusweg 14 – Bernard Blogg
Het gezin Blogg zocht in februari 1942 een hulp in de huishouding. Koopman Bernard Blogg (Hamburg, 28 januari 1878 – Amsterdam, 22 november 1949) was gehuwd met Johanne Moses (Hannover, 15 juli 1879 – Amsterdam, 8 februari 1964) en zij hadden een zoon Edgar David (Berlijn, 7 juni 1912). Het gezin was in de oorlog in Westerbork terecht gekomen en daarna in Theresienstadt, hetgeen ze overleefden. Na de oorlog keerde het gezin terug naar Amsterdam waar ze op de Beethovenstraat 99hs gingen wonen.
Parnassusweg 20 – Kik Reiss en Ella van der Hoop
Op 21 november 1933 trouwden grossier Kik (Isaäc) Reiss Amsterdam, – Extern kommando Fürstengrube, ) en Ella Ida van der Hoop (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zij gingen op dit adres wonen. Ze kregen een zoon en een dochter; Peter Simon Eduard (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Loesje (Amsterdam, – Auschwitz, ). Het gezin woonde in het begin van de oorlog nog op dit adres.
Parnassusweg 22-2 – Max Michaelis Ehrlich
Hier woonde in het jaar voor zijn internering in Westerbork regisseur Max Ehrlich en zijn echtgenote.
Parnussusweg 26-3 – gezin Lesser
Het gezin Lesser zocht in januari 1942 een meisje voor in het huishouden. Het gezin bestond uit koopman Gustav Werner Lesser (Berlijn, – Auschwitz, ), zijn echtgenote atelierhouder Annemarie Helene Sonnenthal (Berlijn, – Auschwitz, ) en hun kinderen Norbert Joseph (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Irene Mirjam Helene (Amsterdam, – Auschwitz,
Parnassusweg 32 – Rolf Elsberg
Rolf Elsberg verleende in 1939 inlichtingen over de Joodse jeugdkampen van de J. J. F.
Parnassusweg 32-2 – Josef Leda
Op 24 februari 1942 overleed Josef Leda (Papenburg, ) op dit adres. Hij werd begraven op de Joodse begraafplaats in Diemen. Zijn vrouw Thekla Spiegel (Kirchhörde, – Auschwitz, ) werd op 24 juli 1943 in Westerbork geregistreerd en werd op 31 augustus 1943 naar Auschwitz gedeporteerd. Thekla had eerst een Sperre die ze kreeg omdat ze de moeder was van Gertrud Chaumberg-Leda, die als stenotypiste werkte bij de Joodsche Raad op de afdeling Expositur. Zij was gehuwd met Ernst Schaumberg en had een zoon Tim Michael (1938).
Thekla en Josef woonden, voor ze naar Nederland kwamen, in Hannover. In oktober 1935 vluchtten ze naar Nederland waar ze in Nijmegen gingen wonen. In december 1938 verhuisden ze naar deze woning.Thekla en Josef waren de ouders van Elisabeth (Oldenburg, 5 november 1909), Gertrud (10 juni 1911) en Ilse (Hannover, 3 juni 1912). Gertrud, Ernst en Tom werden op 24 april 1943 in Westerbork geregistreerd en gingen op 15 februari 1944 op transport naar Bergen-Belsen. Daar werden ze in 1945 bevrijd. Ook Gertruds zus Ilse overleefde de oorlog.
Parnassusweg 34-2 – mevrouw E. Stenszewski – Wolff
Op 9 maart 1937 werd er een vrouwenvereniging opgericht bij de Liberale Joodse Gemeente Amsterdam onder de naam ‘Vrouwenvereeniging der Liberaal-Joodsche Gemeente Amsterdam’. Het doel was om bij te dragen aan het geestelijke, sociale en culturele werk van de Joodse gemeente en wilde daarmee de liberaal-Joodse gedachte in het Jodendom steunen en opbouwen. Het contactadres na de oprichting was bij mevrouw Stenszewski-Wolff gevestigd. Zij was Ellen Mary Stenszewski Wolff van Wezel (Berlijn, – Sobibor, ) en was gehuwd met koopman Bruno Stenszweski (Potsdam, – Sobibor, ). Ellen en Bruno hadden twee kinderen; Gerhard Alexander (Berlijn, – Auschwitz, ) en Luise Marte Renate (Berlijn, – Sobibor, ).
bron:
Kik Reiss en Ella van der Hoop, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-11-1933, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 17-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874873:mpeg21:p006.
Loesje Reiss, Familiebericht. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 19-09-1941, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 17-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318173:mpeg21:p011.
Lesser, Advertentie. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 23-01-1942, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 17-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318302:mpeg21:p010.
B. Blogg, Advertentie. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 06-02-1942, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 17-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318304:mpeg21:p011.
Bernard Blogg, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 74.
Edgar David Blogg, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 74.
Johanne Moses, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1129.
Thekla Spiegel, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 767.
Josef Leda, Oldenburger Jahrbuch, Bank 1970 – 1971.
Thekla Spiegel, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130327892 (Thekla S LEDA SPIEGEL).
Gertrud Leda, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130369793 (Gertrud S SCHAUMBERG LEDA).
Ernst Schaumberg, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130369791 (Ernst I SCHAUMBERG).
Josef Leda, Familiebericht. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 27-02-1942, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 18-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318307:mpeg21:p009.
Stenszewski, Ha-or = Het licht; orgaan voor liberale Joden in Nederland, jrg 1, 1937, no 4, 1937. Geraadpleegd op Delpher op 18-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005777004:00001.
Rolf Elsberg, Tikvath-Israel = De hoop van Israël; maandelijksch tijdschrift voor de joodsche jeugd, jrg 20, 1939, no 7/8, 1939. Geraadpleegd op Delpher op 18-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005619017:00001.
illustraties:
Loesje Reiss, Familiebericht. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 19-09-1941, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 17-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318173:mpeg21:p011.
Lesser, Advertentie. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 23-01-1942, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 17-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318302:mpeg21:p010.
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank, Parnassusweg, Firma A. Vigevano. 1930. PRKBB00167000001.
Josef Leda, Familiebericht. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 27-02-1942, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 18-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318307:mpeg21:p009.
gepubliceerd:
18 september 2022
laatst bijgewerkt:
18 september 2022