De Palacheschool stond in de Lepelkruisstraat 4 en hoorde zoals ook een aantal andere scholen bij de Vereniging Kennis en Godsvrucht. Het bestuur van deze vereniging opende deze school op 2 september 1929 en dit was de tweede lagere school van deze vereniging. Het openingswoord, dat in het Nieuw Israëlietisch Weekblad werd afgedrukt, staat hier. Samen met de Herman Elteschool en de Talmoed Thoraschool was het één van de drie Bijzondere Joodse lagere scholen van voor de oorlog. Dit gebouw bestond al en heette toen de Brugmaschool.
De school is genoemd naar opperrabbijn Izak van Juda Palache (1858-1926). Hij was opperrabbijn bij de Portugese Gemeente van 1900 tot 1926 en een voorvechter van godsdienstonderwijs. Hij was ook voorzitter van de Joodsche Bijzondere School van Kennis en Godsvrucht.
Het gebouw van de Palacheschool is nu in eigendom van woningbouwvereniging Lieve de Key en verdeeld in appartementen. Krakers hebben indertijd voorkomen dat dit markante gebouw gesloopt is.
Herinneringen
Een oud-leerling herinnert zich dat ze op deze school kwam nadat ze op de Fröbelschool van de Vereniging Kennis en Godsvrucht op de Nieuwe Keizersgracht 54 had gezeten. Ze herinnert zich nog de juffrouwen Leefsma, De Jong en Turksma die op de Nieuwe Keizersgracht werken en op de Plantage Muidergracht. Verder: “Het was niet makkelijk op deze school. De oorlog was in volle gang en de klassen werden steeds leger. Niet alleen doordat er kinderen werden weggevoerd of in onderduik gingen, maar ook omdat complete gezinnen de deportaties niet afgewacht hebben en zelfmoord pleegden.
Van deze school herinner ik me Lizzy Polak, mijnheer Rijnveld en mijnheer Cohen.”
Een andere lezer van de site herinnert zich ook een paar leerkrachten, te weten juf. Prins, juf. Reens, mw. Cohen, dhr. Rijnveld, het hoofd dhr. Cohen en gymleraar dhr. Neubauer.
Vóór de Palacheschool
Het gebouw is ouder dan 1929. En voor die tijd heette deze school de Brugsma-school. Op 1 december 1908 werd er een volksbibliotheek in deze school geopend. Deze was er nog in 1912 en werd bibliotheek IV genoemd.
bron:
diversen,
interview Carry A juni 2013,
met dank aan G Goudeketting – juni 2014.
“openingswoord”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1929/04/12 00:00:00, p. 14. Geraadpleegd op Delpher op 11-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858000:mpeg21:p014.
Volksbibliotheek, Vereeniging voor Volksbibliotheken.. “De courant”. Amsterdam; Amsterdam, 01-12-1908, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:003508041:mpeg21:p00001.
Vollsslectuur.. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 20-02-1912, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010108635:mpeg21:p012.
OPENING „PALACHESCHOOL”.. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 03-09-1929, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010660654:mpeg21:p007.
gepubliceerd:
26 april 2012
laatst bijgewerkt:
18 juli 2024