Enkele jaren na de Tweede Wereldoorlog werd er in Amsterdam het PAI-huis opgericht, om Joodse (vrome) jongeren de gelegenheid te geven om samen te komen en lessen te volgen.
In 1952 was het PAI-huis (Poale Agoedath Jisraeel) gevestigd op de Van Miereveldstraat 13 in Amsterdam. Het zogenoemde ‘madrichiemsemarium’ dat er gehouden werd liet in de week van 20 tot 26 januari 1952 de volgende inhoud van het programma zien: Misjna, Thora met Rasji, Halacha en Iwriet. Het programma werd naast op deze locatie ook gevolgd in de synagoge op het Obrechtplein.
Naast deze activiteiten was er ook een kinderhuis gevestigd.
De eerste keer dat een bericht van dit huis verschijnt in de pers is in december 1951, dan verschijnt er nog een bericht in mei 1952 maar in juni 1961 blijkt Haboniem Beholland in het PAI-huis een bijeenkomst te organiseren.
Meer informatie over dit huis wordt nog gezocht. Uw reactie kunt u insturen.
Aanvullingen september 2020
Het PAJ-huis is heel kort na de oorlog inderdaad in de Van Miereveldstraat opgericht voor vrome jongens en meisjes die alleen zonder familie uit de oorlog gekomen zijn. In 1946 is de bekende rabbijn Jacob Zvi Katz, die vanuit Hongarije van H.M. Koningin Wilhelmina een visum voor Nederland kreeg met zijn vrouw als eerste opvang in het PAJ-huis ingetrokken, waarna hij eerst naar de Nieuwe Achtergracht en later naar de Nieuwe Keizersgracht 33 is verhuisd, waar hij tot aan zijn overlijden in 1963 heeft gewoond.
In de vijftiger jaren is het PAJ-huis naar de Saxen Weimarlaan verhuisd tot op het moment dat het huis opgeheven werd. Dat zal begin zestiger jaren zijn geweest.
Mottel Aronson
Ik woonde in Het PAJ huis van Pesach 1947 tot ik denk oktober 1948. Het huis bestond al eerder, ik denk in 1946. Ik was in het kinderhuis afdeling, een zaaltje met jongens en ergens nog een kamer met een paar meisjes. Ik ben er op mijn 14e jaar Barmitswa geworden. Was een groot feest.
De namen van de leidster was Lonny Kahn, de kookster meen ik Sara. Zij zijn eind 1948 naar Israël gegaan met een aantal kinderen.
Ik kan het huis nog goed beschrijven. Het huis op nummer 13 was een heel groot huis. Op de bovenste verdieping was een kamer met een donker soort leerachtig behang, ik denk dat dat de Herenkamer is geweest. Er was ook nog een grote zolder waar we gespeeld hebben.
Beth Juliana, Herzliya Israël, Benno van der Velde.
In de jaren 1951-1953 ben ik regelmatig in het PAJ-huis gekomen.Op de sjabbatmiddagen waren er sjioeriem en een seoeda sjeliesjiet. Door de week werden er ook door diverse rabbijnen sjioeriem gegeven die goed bezocht werden. Ook zijn er diverse huwelijken ontstaan door deze sociale mogelijkheid. Er werd in het kinderhuis o.a.gekookt door Esther Polak uit Deventer.
E. R. Engelsman – van Gelder
Ik heb van 1956 tot begin 1960 in het PAJ HUIS gewoond en studeerde toen aan de Universiteit van Amsterdam. In die jaren waren er veel activiteiten in het PAJ HUIS.
De Jeugvereniging HASJASJELET hield er regelmatig bijeenkomsten, o.a. “limmoeddagen” soms ook in samenwerking met Bne Akiwa. Agoedat Jisraeel hield er regelmatig leeravonden.
In mijn tijd was er minjan op Vrijdagavond, ook voor buurtgenoten die niet zo ver wilden lopen tot aan de sjoel op de Jacob Obrechtstraat. Korte tijd was er ook minjan op Shabbatochtend. Er kwamen regelmatig gasten uit het buitenland.
Ik heb zelf regelmatig sjioeriem gegeven aan bewoners en ook aan groepjes uit Hasjalsjelet. Sjabbos was altijd heel sfeervol met gasten. Aan tafel werd er vaak geleerd, vooral op Vrijdagavond met veel Zemirot en Divrei Tora.
Naphtalie Packter, Bajit Vegan, Jerusalem
bron:
“BINNENLANDSE BERICHTEN JOODSE GEMEENTE AMSTERDAM”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1952/01/18 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 02-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873325:mpeg21:p004
“Madriechiem-seminarium Amsterdam”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1951/12/21 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 02-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873321:mpeg21:p002
“Binnenlands Nieuws JOODSE GEMEENTE AMSTERDAM”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1952/05/09 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 02-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873341:mpeg21:p006
“CHADASJOT HABONIEM BEHOLLAND.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1961/06/09 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 02-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873045:mpeg21:p002
“Een jaar Agoedistisch leven in Nederland”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1946/09/25 00:00:00, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 02-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872216:mpeg21:p005
Met dank aan Mottel Aronson voor de aanvulling.
illustratie:
“kookster”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1948/01/23 00:00:00, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 02-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872025:mpeg21:p009
laatst bijgewerkt:
2 september 2020