De P.C. Hooftstraat is ontstaan aan het einde van de negentiende eeuw, ten tijde van de aanleg van het Vondelpark. De straat kreeg haar naam in 1876. Aanvankelijk was de P.C. Hooftstraat een woonstraat met woningen gebaseerd op ontwerpen van architect Pierre Cuypers. In de begintijd van deze straat waren er nauwelijks luxe winkels, alleen enkele buurtwinkels. In de jaren zeventig van de twintigste eeuw transformeerde de straat naar een luxe winkelstraat, mede door de verpaupering van de Kalverstraat. Veel luxe winkels vertrokken vanuit de Kalverstraat naar de P.C. Hooftstraat. Slagerijen en boekhandels moesten het veld ruimen voor luxe, internationale, modemerken.
Rond 1913 reed de tram door deze straat (lijn 15). Na de Tweede Wereldoorlog reed tramlijn 2 door de PC, tot de Stadhouderskade, met een zeer scherpe bocht naar links langs het hotel dat daar staat.
P. C. Hooftstraat 20 – arts, mondarts en tandarts S. J. Keizer
Hier vestigde zich in 1930 de arts, mondarts en tandarts S. J. Keizer. Volgens de archiefkaart was Simon Jan Keizer (Amsterdam, 4 juli 1882) alleen tandarts. Hij adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad en was gehuwd met Maria Wilhelmina Demmers (Deventer, 15 juni 1884). Zij hadden een zoon Jan Lambert Hendricus. In 1958 vertrok het echtpaar naar Deventer.
P. C. Hooftstraat 34 – gebroeders Smit
De gebroeders Smit waren gediplomeerde coupeurs-tailleurs en maakten dames-, heren- en kinderkleding op maat rond 1910.
P. C. Hooftstraat 39-41 – kantoorboekhandel Gebroeders Simons
In 1909 werd hier door Philip Simons (1868 – 1940) deze kantoorboekhandel geopend. Boven de zaak ging Philip met zijn vrouw Johanna Theodora Geertruida van Hamersveld (1884 – 1956) wonen, ze waren in 1909 getrouwd. In 1911 krijgen zij hun eerste kind, Erica Grace Line (Eka), gevolgd door Siebert Philip en Phemia. De kinderen in dit gemengde huwelijk krijgen geen Joodse les. Eka wilde graag studeren hetgeen onmogelijk gemaakt wordt door de beurskrach van 1929. Zij gingt werken in het laboratorium van de Joodse professor Ernst Laqueur.
In mei 1940 werd Philip ziek en opgenomen in het ziekenhuis. Hij stierf enkele dagen na de invasie. De zaak werd vanaf dat moment geleid door moeder Johanna. Door het overlijden van Philip was de zaak geen Joods bedrijf meer, er kwam dus ook geen Verwalter en Johanna en haar kinderen zijn de enigen van de familie Simons die zich vrij konden bewegen. Het huis in de P. C. Hooftstraat werd het centrum waaruit hulp geboden werd aan ieder die dat nodig had.
In 1942 kwam de eerste onderduiker. Het was de negentienjarige vluchtelinge Eva Broessler uit Wenen. Onder de vloer in de winkel was een schuilplaats, die werd verborgen door er een bureau op te schuiven. Na Eva kwamen er nog twee onderduikers bij, Jobje Simons en Karel Levisson. De onderduiksters Eva en Jobje deden koeriersdiensten voor de ondergrondse en gingen dus over straat. De bijnaam van net huis werd ‘De Zoete Inval’. Na de oorlog hoorde moeder Johanna van een klant dat de hele straat wist wat er zich afspeelde op dit adres. Phemia Simons bleef haar hele leven in dit huis wonen. Het hele verhaal, geschreven door Rénee Simons, is te lezen in Joodse Huizen 2 , te koop in de betere boekhandel.
P. C. Hooftstraat 51 – Max van Thijn
Max van Thijn had een dameskapsalon op dit adres en vestigde zich hier in 1925.
P. C. Hooftstraat 53 – Michel de Klerk
Ten tijde van zijn overlijden woonde Michel de Klerk hier, toonaangevend architect van de Amsterdamse School.
P. C. Hooftstraat 67 – Nathan Hakker – groenten
Op dit adres was rond 1938 de groenten-, fruit- en primeurszaak van Nathan Hakker gevestigd. Samen met nummer 65 had dit pand nog een historische gevel. In februari 2021 zijn deze panden gesloopt. De panden waren gebouwd in 1873, de gevels dateerden van 1925 en 1928.
De zaak was een filiaal van de groentezaak van Nathan Hakker (Amsterdam, 4 december 1887 – Sobibor, 2 juli 1943) die op de Beethovenstraat 58 gevestigd was. Nathan huwde op 6 juni 1906 met Esther Schelvis (Amsterdam, 9 april 1888 – Sobibor, 2 juli 1943. Nathan en Esther woonden op de Beethovenstraat 36. Ze hadden tien kinderen, te weten: Sientje (Amsterdam, – Auschwitz, ), Eva (Amsterdam, – Sobibor, ), Hijman (Amsterdam, – Midden-Europa, ), Betje (Amsterdam, – Sobibor, ), Leentje (Amsterdam, – Sobibor, ), Reintje (Amsterdam, – Auschwitz, ), Grietje (Amsterdam, – Plaats van overlijden onbekend, ), Benjamin (Amsterdam, – Extern kommando Gusen, ), Marianna (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Salomon (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Verschillende kinderen werkten mee als bediende in de zaken, zoals Sientje. Waarschijnlijk voerde dochter Eva met haar man Mozes Lakmaker (Amsterdam, – Blechhammer, ) de vestiging op dit adres.
P. C. Hooftstraat 69 – boekhandel Fardon
Rond 1900 was op deze locatie boekhandel Fardon gevestigd.
P. C. Hooftstraat 75 – pelterij Courlander
Rond 1910 was hier de pelterij (bonthandel) van D. Courlander gevestigd.
P. C. Hooftstraat 84 – Fa. J. Reijnders
Banketbakkerij en kokerij Fa. J. Reijnders was rond 1930 op dit adres gevestigd en adverteerde regelmatig in het Centraal Blad voor Israëlieten in Nederland.
P. C. Hooftstraat 86 – fotograaf Alex van Rhijn
In 1925 vestigde fotografisch atelier en fotohandel Alex van Rhijn zich op dit adres. Daarvoor was hij gevestigd op de Kalverstraat 86. Alexander van Rhijn (Amsterdam, – Midden-Europa, ) was gehuwd met Esther Spanjar (Rijssen, – Auschwitz, ) en zij hadden drie kinderen; Felix (Amsterdam, – Auschwitz, ), Charles (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Freddy (Amsterdam, – Auschwitz, ). In 1940 had Alex een drogisterij op de Haarlemmermeerstraat 154 waar zij toen ook woonden.
P. C. Hooftstraat 124 – Willem Brückmann
Op dit adres was rond 1916 een filiaal gevestigd van de naaimachinewinkel van Willem Brückmann. De hoofdvestiging was op de Utrechtsestraat 30.
P. C. Hooftstraat 125 – kapper Schober
Coiffeur Louis Otto Schober (Sorau, 12 maart 1876) was dameskapper en op dit adres gevestigd rond 1912. Met zijn advertenties in de Joodse pers richtte hij zich mede op de Joodse clientèle.
P. C. Hooftstraat 163 – Charlotte Lisette Rosenberg Polak – Rosenberg en Joseph Bernard Rosenberg
Charlotte Rosenberg Polak – Rosenberg (Amsterdam, – Auschwitz, ) was in 1935 lid van het ‘Comité tot Verdediging van Vrijheid voor Arbeid voor den Vrouw’. Charlotte zette zich vaak in voor vrouwenrechten en was actief voor de Vereniging Onderlinge Vrouwenbescherming, de Nederlandse Vereniging voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap en de Nationale Vrouwenraad van Nederland. Charlotte was gehuwd met de arts Joseph Bernard Rosenberg Polak (Rotterdam, – Auschwitz, ). Charlotte en Joseph probeerden via Parijs onbezet Frankrijk te bereiken, maar werden gearresteerd. Op 16 september 1942 werden ze via het doorgangskamp Drancy naar Auschwitz gedeporteerd.
Charlotte en Joseph hadden drie kinderen; Serlina (Lien) Jeanette (1913 – 1991), Markus (Mak) Joost (1915 – 1992) en Joseph (Jop) Charles (Amsterdam, – Auschwitz, ).
P. C. Hooftstraat 164hs – psychiater De Levie
Dit was het woonhuis van psychiater Herman de Levie (Groningen, 23 februari 1895 – Den Haag, 16 oktober 1977), zijn vrouw Leonie Serphos (Enschede, 19 oktober 1898 – Amersfoort, 14 juli 1965) en hun kinderen Lowina, Bram, Julie en Robert. Julie ging in onderduik op Schiermonnikoog. Het gehele gezin overleefde de oorlog. De Levie ging hier in 1925 wonen en was daarvoor gevestigd op het Frederiksplein 41.
P. C. Hooftstraat 166 – Rosalie M. Wijnberg
Rosalie Margaretha Wijnberg (Amsterdam, 1 februari 1887 – Amersfoort 10 januari 1973) was hier gevestigd in 1934 en was gynaecoloog, chirurg en voorvechtster van geboorteregeling. Dochter van Jacob Wijnberg (1852-1910), steendrukker, en Keetje Morel (1853-1934). Rosalie Wijnberg bleef ongehuwd. Lees verder.
P. C. Hooftstraat 173 – gezin Van Amerongen – Luza
Op 1 januari 1922 werd hier Allard Jacob, zoon van Isidore van Amerongen (Amsterdam, – Sobibor, ) en zijn echtgenoot Marianne Luza (Amsterdam, – Sobibor, ) geboren. Allard Jacob overleed op 27 oktober 1960. Ten tijde van de oorlog woonde het gezin nog op dit adres.
P.C. Hooftstraat 183 – Sylvain Kahn
Dit was het woonhuis van het gezin van Sylvain Kahn, een van de ondernemers van Hirsch & Cie op het Leidseplein.
bron:
“Advertentie Fardon”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1903/04/03 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874197:mpeg21:p011
“Advertentie gebroeders Smit”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1909/09/15 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872749:mpeg21:p012
“Advertentie Courlander”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1910/08/12 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872796:mpeg21:p008
“Advertentie Schober”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1912/09/11 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860223:mpeg21:p008
“Advertentie Lijn 15”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1913/07/11 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860266:mpeg21:p003
“Advertentie Alex van Rhijn”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1925/06/12 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871874:mpeg21:p004
“Advertentie De Levie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1925/06/26 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871876:mpeg21:p004
“Advertentie Max van Thijn”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1925/07/03 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871863:mpeg21:p008
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Keizer, Simon Jan – 04-07-1882 – A01232_0415_0703
“Advertentie Wijnberg”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1934/07/20 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874528:mpeg21:p006
“Advertentie Hakker”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1938/09/23 00:00:00, p. 14. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874642:mpeg21:p014
www.stadsarchief Amsterdam, gezinskaart [van] Rhijn, A. – 28-07-1893 – 5422-1210-0840
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Van Rhijn (geraadpleegd 2 december 2019)
Renee Simons, P. C. Hooftstraat 39-41 in Amsterdam in Joodse Huizen 2 (Amsterdam 2016) 67 – 75.
Rosalie Wijnberg via website Renee Simons, https://reneesimons.nl/wijnberg-rosalie-margaretha-1887-1973/ (geraadpleegd 13 oktober 2020)
sloop panden 65 en 67 via https://www.amsterdamsloopt.nl/wordt-gesloopt-2020-4/ (geraadpleegd 20 februari 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Louis Otto Schober, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 722
“Advertentie Willem Brückmann”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1916/11/24 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000569099:mpeg21:p00003
Stadsarchief Amsterdam, Isidore van Amerongen, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 13
“Advertentie geboorte Allard Jacob van Amerongen”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1922/01/06 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000584045:mpeg21:p00015
“Advertentie Reijnders”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1930/09/04 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000578088:mpeg21:p00008.
Charlotte Rosenberg Polak, BINNENLAND HOFNIEUWS. Gasten van H.M. de Koningin.. “Provinciale Geldersche en Nijmeegsche courant”. Nijmegen, 30-01-1935. Geraadpleegd op Delpher op 23-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM02:000033477:mpeg21:p009.
Charlotte Rosenberg, Arolsen Arcihves, 130365274 (Charlotte L ROSENBERG POLAK).
illustratie:
“Advertentie Max van Thijn”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1925/07/03 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 30-11-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871863:mpeg21:p008
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Olie, Jacob (1834-1905). Eerstesteenlegging voor uitbreiding van het woonhuis van Sylvain Kahn (1857-1929) en Julie Berg (*1861). Vooraan: Bernard Arnold (1886-1941),Caroline Alice (1887-1972), Henri René (1888-1970) en Sophie Martha (1893-1942). September 1897. 10019A000842
“Advertentie Reijnders”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1930/09/04 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000578088:mpeg21:p00008
gepubliceerd:
30 november 2019
laatst bijgewerkt:
23 januari 2024