Oude Hoogstraat

Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Breitner, G.H. (George, 1857-1923). Oude Hoogstraat 27-23 en lager (rechts, v.r.n.l). Links: Oude Hoogstraat 24 met het poortje van het Oostindisch Huis. Gezien naar ingang Bethaniëndwarsstraat, richting Oude Doelenstraat. Op de achtergrond de koepel van het Koninklijk Paleis in de steigers. Jun – juli 1906. 010104000127

De Oude Hoogstraat bestond al in de middeleeuwen en was toen een deel van de belangrijkste oost-west-as in Amsterdam van de Dam naar de Sint Antoniesdijk, destijds de oostgrens van de stad. Aan en rond de Oude Hoogstraat lagen in de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw de terreinen van kloosters als het Bethaniënklooster en het Minderbroedersklooster. Na de Alteratie in Amsterdam (overgang naar Protestantisme) in 1578 kregen deze gebouwen nieuwe bestemmingen. De kapel van het Paulusbroederklooster uit 1409 werd de Waalse Kerk. Aan de noordkant van de kerk werd een doorgang gemaakt met een poortje aan de Oude Hoogstraat. Het poortje uit 1616 wordt toegeschreven aan Hendrick de Keyser en is versierd met doodshoofden, een verwijzing naar de begrafenisstoeten die door deze poort de kerk in en uit kwamen. In 1926 werd de tweede vestiging in Nederland van de HEMA geopend in de Oude Hoogstraat.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zette de bezetter wegversperringen, prikkeldraad en borden met het opschrift “Joodsche Wijk / Judenviertel” de oude Amsterdamse Jodenbuurt af. Ook de, tussen de Oude en Nieuwe Hoogstraat gelegen, Bushuissluis (Brug 224) werd afgezet met prikkeldraad.

Oude Hoogstraat 1 – Mozes Knap
Op 25 februari 1907 opende Mozes Knap & Zoon een zaak in tweedehands meubelen en metalen brandkasten met de fraaie naam ‘Eerste Rotterdamsche Verkoophuis’. Vader Mozes (Rotterdam, 16 september 1844 – Rotterdam, 25 augustus 1923) en zoon Jacob (Kralingen, 17 juni 1872 – Rotterdam, 27 januari 1936) stonden omschreven als ‘Kooplieden en Beëdigde schatters’, met welke titulatuur zij een gunstige in en verkoopprijs voor de tweedehands meubelen hoopten te krijgen. Om de hoek op Oudezijds Achterburgwal 149 bevond zich rond 1910 het magazijn. Vanaf 1931 importeerden zij als eersten metalen kantoormeubelen, een noviteit. De bezetters maakten in 1940 een eind aan deze goedlopende zaak; Mozes Knap Mozes en Geertruida Schenk (Schoonhoven, 22 december 1841 – Rotterdam, 8 april 1923) waren beiden al overleden. Pas op 31 maart 1966 werd de naam Mozes Knap herenigd met Amsterdam en wel op Singel 279. Op 9 maart 1979 verscheen in het Nieuw Israelietisch weekblad de laatste advertentie van de zaak van Mozes Knap.

Oude Hoogstraat 1boven – Jacob Sternfeld
In de oorlog woonde makelaar en cellist Jacob Sternfeld (Rotterdam, – Midden-Europa, ) en zijn vrouw Rosetta van Dam (Rotterdam, – Auschwitz, ) op dit adres.

Oude Hoogstraat 3 – J. D. Jacobson
J. D. Jacobson adverteerde reeds in 1837 in het Algemeen Handelsblad met zijn winkel ‘De Stad Sedan’, waarin hij ‘een fraaij Assortiment Lakens, Broeken, Vesten, en Cloaken’ te koop aanbood.

Oude Hoogstraat 3 – Barend Kuijt
Barend Kuijt (Amsterdam, 3 november 1851) deed op nummer 3 van mei 1879 tot juni 1887 in Hoeden en Pelterijen, daarna verhuisde hij voor korte tijd naar Oude Hoogstraat nummer 9. Barend was gehuwd met Henriëtte Wolf (Amsterdam, 7 november 1854).

Oude Hoogstraat 3 – Levie Simons
Levie Simons had in 1909 op nummer 3 en op nummer 17 een winkel, waarin hij toilet- en parfumerieartikelen en haarwerken aan de man en vrouw bracht en zich tevens bezighield met het ‘vervaardigen en repareeren van bandeaux tegen streng concurreerende prijzen’. Een bandeaux is een strook stof, in de vroege twintigste eeuw meestal bedoeld als een soort haarband. Religieuze Joodse vrouwen konden dit gebruikten om hun haar te bedekken.

Oude Hoogstraat 3 – Jeannette en Clara Levie
In de jaren twintig hadden de zussen Jeannette (Amsterdam, 4 november 1880) en Clara Levie (Amsterdam, 24 september 1887) hier hun parfumeriezaak (‘In Galanteriën’). Jeannette werd in op 5 februari 1943 vermoord in Auschwitz, Clara op 2 juli 1943 in Sobibor.

Oude Hoogstraat 5 – Salomon Dondorp
In 1842 begon Salomon Dondorp (Haarlem, 3 juli 1810) hier een bedrijf in petten en reismutsen, ook geschikt voor ‘Oost- en West-Indië’. In 1909 verplaatste de opvolger de fabriek naar Oudezijds Achterburgwal 83, respectievelijk de Warmoesstraat.

Oude Hoogstraat 5 – Maurits H. van Praag
In 1919 opende Maurits H. van Praag er zijn filiaal in gouden en zilveren artikelen, hij had vanaf 1913 al een winkel op nummer 9, die hij in 1919 sloot.

Oude Hoogstraat 5 – Zacharias Zwaap
De trend van een verzorgd uiterlijk zette zich voort in de negotie van Zacharias Zwaap, die in de jaren dertig ‘Heerenmode-artikelen’ aan de man bracht.

Oude Hoogstraat 6 – Mozes Rothschild
Mozes Rothschild (Eudersee, Pruisen, 1808) dreef hier van 1846 tot 1863 een winkel in ‘Kanten, Tullen, Mutsen, enz.’. Hij woonde hier met echtgenote Elizabeth Andriesse en hun vijf dochters. 

Oude Hoogstraat 8 – Samuel de la Bella
Blijkens het Adresboek der Stad Amsterdam van 1855-1856 deed Samuel (de) la Bella (Amsterdam, 12 september 1826) ‘In porcelein enz.’. In 1861 ruilde hij het porselein om voor suikerwerken, net als zijn vader Matthijs Pinchas (de) la Bella (Utrecht, augustus 1796): beiden stonden sindsdien vermeld als ‘balletjesmaker’, dit was een zoete lekkernij in de vorm van een balletje.

Oude Hoogstraat 9 – Michel Solser
De komiek Michel Solser (Dordrecht, 24 april 1865) woonde een tijd op dit adres. Lees meer over hem op onze Rotterdamse website.

Oude Hoogstraat 9 – Nathan Wolffers en Helena Guggenheim
De Zwitsersche Bazar – al sinds 1898 gevestigd op nummer 13 – werd in november 1903 geopend als tweede zaak, die echter binnen enkele jaren werd gesloten

Oude Hoogstraat 10 – Aug. Büchenbacher Hzn. – mantelmagazijn
In 1885 had Aug. Büchenbacher Hzn hier zijn manufacturen en mantelmagazijn gevestigd. Waarschijnlijk was dit Salomon August Buchenbacher, zoon van Hirsch Buchenbacher. Salomon werd in Amsterdam geboren op 19 maart 1857 en huwde met Wilhelmina Gomperts (Arnhem, 20 december 1854).

Oude Hoogstraat 10 – Goud en Zilver Izak van Dam
Izak van Dam hield de deur van zijn winkel in goud en zilver open tot 1927, daarna was er hier een snellere wisseling van negotie.

Oude Hoogstraat 13 – Izak David Gertner
In 1842 nam de in 1786 in het Poolse Kepno geboren boekhandelaar Izak David Gertner zijn intrek in Oude Hoogstraat 13. Contact met Mozes Barend Cohen de Boer leidde In de loop van 1854 tot een uitbreiding van Gertners boekwinkel, waarbij de naam werd veranderd in ‘Leesbibliotheek en Boekhandel van M. de Boer, Firma J. D. Gertner’. In 1855 verhuisde hij naar Kloveniersburgwal 26 en in 1870 werd de boekwinkel gesloten.

Oude Hoogstraat 13 – Emanuel David Consenheim
Halverwege de jaren tachtig van de negentiende eeuw was Emanuel David Consenheim (Oudshoorn, 15 oktober 1832) actief als goudsmid ‘In Gouden en Zilveren Werken’. In 1890 werd hij failliet verklaard. Emanuel was gehuwd met Theresia van Amerongen (Rotterdam, 20 oktober 1827).

Oude Hoogstraat 13 – De Zwitserse Witte Bazar
Deze zaak was hier rond 1900 gevestigd. De zaak werd gedreven door Nathan Wolffers en Helena Guggenheim.

Oude Hoogstraat 13 – Levie Leeuwin
In de jaren twintig en dertig dreef Levie Leeuwin hier en op nummer 15 zijn beddenfabriek.

Oude Hoogstraat 15 – Hartog Barend Cohen de Boer
Hartog Barend Cohen de Boer (Amsterdam, 25 september 1808), de broer van boekhandelaar Mozes Barend Cohen de Boer van nummer 13, had hier een commissariaat in effecten.

Oude Hoogstraat 15 – Levie Leeuwin
Van 1905 tot 1933 had Levie Leeuwin (Amsterdam, – Amsterdam, ) hier zijn beddenfabriek. In Het Centrum verscheen op 3 december 1914 een oproep aan vrouwen om bij Leeuwin zogenoemde mobilisatiezakken voor de militairen langs de grens te kopen à ƒ1,60-ƒ1,75, deze te vullen met stro en elders in te leveren. Levie was gehuwd met Elisabeth Rabbie (Amsterdam, – Sobibor, ). Elisabeth woonde ten tijde van de oorlog op de Noorder Amstellaan (Churchilllaan) 105hs. Levie en Elisabeth hadden vier kinderen; Aron (Amsterdam, 4 juni 1899 – Wassenaar, 28 juni 1968), Isidore (Amsterdam, 20 juni 1900 – Utrecht, 23 november 1961), Salomon (Amsterdam, 14 juli 1902 – Hilversum, 2 oktober 1977) en Henriëtte (Amsterdam, 31 januari 1910 – Rotterdam, 19 december 1991).

Oude Hoogstraat 14-16-18 – Modemagazijn Mendels
Op 13 april 1902 opende Jacob Mendels op nummer 14 zijn derde winkel in de Oude Hoogstraat en had op dat moment in de nummers 14-16-18 alle ruimte voor ‘De Modebazar J. Mendels’. Zijn eerste winkel was in 1893 op nummer 20, maar deze werd gesloten in 1897. In 1896 was de opening op nummer 18, in 1901 op nummer 16 en in 1902 dus op nummer 14.
In de loop der tijd kreeg Mendels zo’n grote bekendheid dat A. L. Leeuwin (verkoop van onder andere bedden) aan de overzijde van de straat op nummer 15 in advertenties meldde ‘over den Mode-Bazar van J. Mendels’. Mendels bleef op de nummers 14-16-18 maar liefst 25 jaar gevestigd, waarna de panden in 1921 werden opgekocht door de ‘N.V. Mij. tot Exploitatie van Volkswarenhuizen’. De drie oude panden van Mendels werden gesloopt en op 17 maart 1923 werd het nieuwe pand geopend met op de gevel de tekst ‘Amsterdam Volkswarenhuis Rotterdam’. Reeds één jaar later werd het pand te koop gezet en op vrijdag 30 juli 1926 ging de complete winkelinventaris op een openbare veiling onder de hamer. Op 13 november 1926 werd hier het tweede filiaal geopend van het grootwinkelbedrijf HEMA, dat er bleef tot 1936.

Oude Hoogstraat 14-16-18 – HEMA
Op 4 november 1926 werd de Hollandse Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam opgericht door de Bijenkorf-directeur Arthur Isaac en Leo Meijer. De vestiging aan de Kalverstraat geldt als de eerste vestiging, volgens de advertentie werd hier gelijktijdig een vestiging geopend.

Oude Hoogstraat 15-16-18 Marcus Olman
In november 1946 betrok Marcus Olman de panden 14-16-18 en begon er zijn bedrijf in damesconfectie en bont, passend in de aard van de winkels en bedrijven in de Oude Hoogstraat van vóór de oorlog. Het winkelgedeelte was beneden en de productieafdelingen waren op de etages erboven. Binnen enkele jaren nam de afzet sterk toe en verschenen er veel advertenties waarin niet alleen bontwerk(st)ers werden gevraagd, maar ook thuiswerksters voor de japonnen- en blouseafdeling. Het overlijden van Olman in 1965 leidde twee jaar later tot de sluiting van het bedrijf en veiling van de vele machines.

Oude Hoogstraat 17 – Joseph Cohen Belinfante
Van juni 1882 tot mei 1886 woonde hier de Nederlands-Israelietische letterkundige Joseph Cohen Belinfante (1830-1896). In 1886 verhuisde hij naar nummer 29.

Oude Hoogstraat 17 – Emanuel Lopes Dias
In 1908 gaf Emanuel Lopes Dias ‘hooge prijzen voor gedragen Heerenkleederen enz.’.

Oude Hoogstraat 17 – Levie Simons
Tot de jaren twintig van de vorige eeuw was hier de drogisterij van Levie Simons gevestigd, die overigens in die tijd ook op nummer 3 (en Amstelstraat 49) een drogisterij dreef.

Oude Hoogstraat 17 – Wolf Parijs
In de jaren twintig van de vorige eeuw handelde Wolf Parijs in vis en fruit, gevolgd door de winkel in comestibles van E. Granaat, waarna Wolf Parijs er enige tijd terugkeerde. Vervolgens had Israël Vet er een kleermakerij.

Oude Hoogstraat 18  – Carel David Enthoven
In 1850 vestigde de ‘Koopman in IJzerwaren’ Carel David Enthoven zich op de Oude Hoogstraat, het huidige nummer 31, en bleef daar tot 1854. Daarna verplaatste hij zijn handel naar het huidige nummer 18, in advertenties aangeduid als ‘over de Bethaniëndwarsstraat’. 

Oude Hoogstraat 18 – Modebazar J. Mendels
zie nummer 20.

Oude Hoogstraat 19 – Jacob Bartels
In 1950 opende Jacob Bartels zijn stoffenzaak Barotex, genaamd ’Het Stoffenhoekje’. Halverwege de jaren zestig nam Bartels de zoon van een vriend in dienst en maakte hem wegwijs in de textiel: niet alleen als verkoper, maar ook als ‘stoepier’ (iemand die op de stoep vóór de winkel klanten naar binnen moet praten). Een prima keus, want beide bezigheden waren de nieuwe aanwinst op het spraakzame lijf geschreven: zijn naam was Harry Slinger. Het klikte prima tussen Jacob en de van huis uit rooms-katholieke Harry, die naast hard werken de tijd namen voor het uithalen van gebbetjes. Na opheffing van Barotex werkte Harry Slinger onder andere als jongerenwerker en was hij later het gezicht en de stem van de band ‘Drukwerk’.

Oude Hoogstraat 20 – Grietje Snijders
Van augustus 1881 tot november 1883 woonde hier Benvenida Lobatto, de weduwe van Gersom Jacob Snijders (Naaldwijk 1850-Amsterdam 1880) met haar kinderen Esther Lobatto, Marcus Snijders, Grietje Snijders (officieel Margaretha) en haar ‘behuwd-zuster’ (schoonzus) Carolina Snijders. De in 1879 geboren Margaretha (Grietje) kreeg begin 1900 kennis aan de vijf jaar oudere in Delft geboren rooms-katholieke kandidaat-notaris Bernardus Hermanus Stumpel, drager van de pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice: voor Kerk en Paus. Op 7 juni 1905 trouwden Bernardus en Grietje in Amsterdam en verhuisden naar Delft, waarna Grietje rooms-katholiek werd. Zij verzweeg voor iedereen, inclusief hun zes kinderen, haar geloofswijziging. Het 36 jaar lang verzwegen grote geheim kwam op schokkende wijze aan het licht door de Polizeiverordnung über die Kennzeichnung der Juden, uitgevaardigd op 1 september 1941. Hierin werden Joden verplicht een Jodenster te halen en deze vanaf 19 september te dragen. Haar jongste, inmiddels 26-jarige, dochter Margareth hoorde tot haar grote schrik op dat moment voor het eerst van de Joodse afkomst van haar moeder. Zij verklaarde na de oorlog dat haar moeder – uit angst dat zij ondanks haar overgang naar het rooms-katholicisme zou worden opgepakt – haar woning gedurende de oorlog niet uit is geweest. Grietje zat min of meer vier jaar ondergedoken in haar huis in Delft. Zij overleed in 1949 in Leiden.

Oude Hoogstraat 20 – boekhandel Abrahamson & Co.
In 1888 opende Felix Pinchas Abrahamson zijn Boek- en Kantoor-Boekhandel, annex Algemeen Abonnementen en Advertentie Bureel, en Leesgezelschap T. A. V. E. N. U., de afkorting van ‘Tot Aangename Verpoozing En Nuttige Uitspanning’. Daarnaast gaf het bedrijf ook zelf boeken uit. In januari 1891 kwam er een compagnon, Simon van Straaten, en veranderde de naam in Abrahamson en Van Straaten. Korte tijd later werd de zaak verplaatst naar Kalverstraat 120. Tot de verhuizing naar de Kalverstraat stond de vader van Felix Pinchas Abrahamson, Marcus Abrahamson, in de Adresboeken vermeld als woonachtig op 20a, waarmee wellicht de eerste verdieping wordt bedoeld. Hij was van oorsprong kashouder: handelaar in goud en zilver. Hij was eerst getrouwd met Johanna de Jongh, nadien met Rosette Goldsmid. Hun vier kinderen Samuel, Felix Pinchas, Berta en Joseph werden allen in 1943 vermoord in de vernietigingskampen.

Jacob Mendels (geboren in 1863) begon vervolgens in 1893 zijn handel in stoffen en kleding en opende zijn tweede zaak ‘De Modebazar J. Mendels’  in 1896 op nummer 18. De winkel op nummer 20 werd in 1897 gesloten, maar enkele jaren later had Mendels in de panden 14-16-18 ‘De Modebazar J. Mendels’.

In 1915 werd met de opening van lunchroom Patisserie Parisienne van Gerrit Preso de aandacht van het uiterlijk verlegd naar de inwendige mens. In de loop der tijd veranderde de naam in advertenties in ‘Electr. Banketbakkerij Lunchroom’. In 1939 werd het faillissement uitgesproken, maar Jacob Franschman nam in juni 1939 de zaak over als banketbakkerij-lunchroom-chocolaterie. Blijkens de openingsadvertentie in het Nieuw Israelietisch Weekblad had Franschman een ludieke actie bedacht: ‘Elke 25ste bezoeker een taart’.

Oude Hoogstraat 20 – De Smitt & Hijman Leeuwin
De Smitt & Hijman Leeuwin dreven hier sinds 1897 een zaak in handgemaakte hoeden, kostuums en overhemden. Na het vertrek van Jacob Mendels vestigden Aron Daniël Benjamin De Smitt en Hijman Leeuwin hier hun zaak. In 1896 hadden zij de vennootschap opgericht ‘tot het uitoefenen der Kleermakerij en den handel in Heeren-artikelen’, onder de firma De Smitt & Leeuwin. De Smitt noemde zich overigens A. B. de Smitt.

Oude Hoogstraat 21 – Bontwerker Bertram
Het magazijn van Heren Artikelen, Handschoenen en Pelterijen van A. Bertram, bontwerker, was hier sinds 1842 gevestigd. In 1908 werd nog een advertentie van dit bedrijf geplaatst.

Oude Hoogstraat 22 – kapper Levie Mok
Het pandje is slechts 2,02 m breed en 5 m diep en daarmee het kleinste huis van Amsterdam. Halverwege de negentiende eeuw bood het o.a. werkruimte aan kapper Levie Jozeph Mok, die overigens in 1814 geboren was op het huidige nummer 3. Samuel Salomon Saphier had van 1853 tot 1855 hier zijn winkel in goud en zilver. Mozes Wafelman maakte een naar eenentwintigste-eeuwse begrippen interessante carrièreswitch. Sinds maart 1862 was hij als ‘slagter’ gevestigd op nummer 22, maar in 1875 wordt hij vermeld aan de overzijde van de straat op nummer 29 als kashouder. Met kashouder werd een winkelier in goud en zilverwerk bedoeld, in veel gevallen was hij ook actief als goud- en/of zilversmid. Na het vertrek van de edelmetalen stond Levie Mozes de Beer vermeld als ‘koekverkooper’

Oude Hoogstraat 23 – Jonas Content
In 1935 begon Jonas Content (de zoon van Charlotte Content-Duitz, zie nummer 29) het ’Knippatronenhuis’, waar klanten zich de kunst van het zelf maken van kleding eigen konden maken. De laatste advertentie verscheen op 20 april 1942 in De Tijd. Jonas werd met zijn vrouw Sara Witteboon opgepakt, waarna zij in 1942 in Auschwitz met hun dochter Charlotte en hij in 1943 in Auschwitz werd vermoord.

Oude Hoogstraat 25 – Emanuel Lopes Dias
In 1910 verruilde Emanuel Lopes Dias zijn negotie in tweedehands kleding op nummer 17 voor de winkel op nummer 25. In 1942 werd Lopes Dias opgepakt bij een razzia en op tachtigjarige leeftijd op 11 december 1942 vermoord in Auschwitz. Zijn echtgenote Veronica Lopes Dias-Levij was begin 1940 in Amsterdam overleden. 

Oude Hoogstraat 29 – Mozes Wafelman
In het Algemeen Adresboek der Stad Amsterdam van 1871 tot 1877 stond Mozes Wafelman (Amsterdam, 20 mei 1843) omschreven als: ‘In Goud- en Zilverwerk’.

Oude Hoogstraat 29 – Adolf Franken
Adolf Franken (Arnhem, 25 december 1853) verkocht hier in 1877 horloges, pendules en sieraden, enz. in zijn ‘De Gouden Beker’ genoemde winkel, die hij in 1879 verplaatste naar enkele huizen verderop op nummer 35.

Oude Hoogstraat 29 – Charlotte Content-Duitz
In 1897 konden vrouwen die handig waren met naald en draad op nummer 29 bij Charlotte Content-Duitz (‘Knipcursus en Magazijn van Papieren Patronen’) knip- en naaicursussen volgen. Zij huwde in 1887 met Lion Juda Content (Amsterdam, 10 juli 1858). De knipcursus van Charlotte (Weesp, 18 augustus 1863) kreeg landelijke bekendheid als ‘de methode Content-Duitz’ vanwege de hoge kwaliteit van de lessen. In 1907 werd de zaak verplaatst naar de Damstraat 16. Op 22 juni 1923 overleed Charlotte en nauwelijks een half jaar later, op 11 januari 1924, haar echtgenoot.
Het succes van de cursussen was mede te danken aan het door Charlotte geschreven boek Practische Handleiding voor het Naaien en Knippen van Dames- en Kinderkleeding volgens Weener Coupe, uitgegeven door de Gebroeders Belinfante in Den Haag in december 1899 en diverse malen herdrukt. Zelfs in 2021 was het boek nog zeer gezocht en werd voor een goed exemplaar € 70,- gevraagd. Overigens waren de Haagse uitgevers Gebroeders Belinfante familie van de op huisnummer 17 genoemde letterkundige Joseph Cohen Belinfante, die in 1886 in de Oude Hoogstraat 29 kwam wonen.

Oude Hoogstraat 33 – Abraham Wilhelm Lorjé
Vanaf 1921 was op nummer 33 de kantoorboekhandel van Abraham Wilhelm Lorjé (Haarlem, 20 augustus 1870) gevestigd. De familie Lorjé was van oudsher actief in de kantoorboekhandel en had in Groningen, Utrecht, Rotterdam en Arnhem filialen. Behalve in de Oude Hoogstraat bestierde Abraham Willem Lorjé in Amsterdam winkels in de Hartenstraat 10 en Utrechtsestraat 30.
In 1941 werd een bewindvoerder over het Joodse bedrijf Lorjé aangesteld. Abraham Willem Lorjé en zijn vrouw Rosalie Wolf (Barmen, 1 april 1873) werden op 11 december 1942 in Auschwitz vermoord. In mei 1945 gingen de filialen Hartenstraat 10 en Utrechtsestraat 30 weer open.

Oude Hoogstraat 35-37 – Israël Sanders
In 1873 adverteerde Israël Sanders (Veendam, 19 september 1835) onder de firmanaam Cohen, Sanders & Cie voor hun ‘Amsterdamsche Naaimachinen-Bazar’ met verkoop tegen fabrieksprijzen. In 1878 werd de zaak van Sanders opgeheven. Israël was gehuwd met Betje Cohen (Meppel, 20 februari 1838).

Oude Hoogstraat 35-37 – Adolf Franken
Van 1881 tot 1886 was Adolf Franken (Arnhem, 25 december 1853), afkomstig van nummer 29, hier gevestigd. Daarna verplaatste hij zijn negotie naar de Nieuwendijk 162.

Oude Hoogstraat 35-37 – Isidore Benjamins
Isidore Benjamins (Amsterdam, 27 december 1858) had begin 1900 op de nummers 35 en 37 een kledingmagazijn.

Oude Hoogstraat 35-37 – De Smitt & Hijman Leeuwin
In 1912 openden De Smitt & Hijman Leeuwin hier hun tweede zaak in handgemaakte hoeden, kostuums en overhemden. De Smitt & Leeuwin hadden sinds 1897 al een zaak aan de overzijde op nummer 20.

 

 

bron:
Nieuw Israelietisch Weekblad 3 november 1899
Nieuw Israelietisch Weekblad 21 april 1905
“Advertentie Vredenburg”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 15-09-1865. Geraadpleegd op Delpher op 19-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858393:mpeg21:a0016
“Advertentie Paerl”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 28-03-1873. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873564:mpeg21:a0020
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Leon Barend Paerl
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart
“Advertentie Au bon Marche”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 28-09-1883. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871459:mpeg21:a0015
“Advertentie Hotel Frankfort”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 18-01-1884. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871475:mpeg21:a0008
“Advertentie Büchenbacher”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 08-05-1885. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871543:mpeg21:a0013
“Advertentie Abrahamson”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 13-06-1890. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860982:mpeg21:a0012
“Advertentie Hotel Frankfort”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 05-05-1893. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858608:mpeg21:a0010
“Advertentie H van Dam”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 01-06-1894. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858122:mpeg21:a0008
“Advertentie restaurant Frijda”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 12-07-1895. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858441:mpeg21:a0012
“Advertentie Bertram”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 30-10-1896. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858505:mpeg21:a0009
“Advertentie Frankfort”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 13-10-1899. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874214:mpeg21:a0011
“Advertentie Zwitserse Witte Bazar”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 22-06-1900. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874260:mpeg21:a0029
“Advertentie Polak”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 19-07-1901. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874116:mpeg21:a0023
“Advertentie S L Wolff”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 18-04-1902. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874148:mpeg21:a0021
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart L S Wolff
“Advertentie Cune”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 13-02-1903. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874190:mpeg21:a0005
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Abraham Cune
“Advertentie Paerl”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 27-05-1904. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871704:mpeg21:a0008
“Advertentie De Concurrent”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 31-05-1907. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871788:mpeg21:a0029
“Advertentie Bertram”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 31-05-1907. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871788:mpeg21:a0029
“Advertentie Paerl”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 04-03-1910. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859502:mpeg21:a0017
“Advertentie B van Tijn”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 06-05-1910. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859510:mpeg21:a0009
“Advertentie Kannewasser”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 07-04-1911. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872726:mpeg21:a0021
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Abraham Salomon Kannewasser
“Advertentie Hiegentlich”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 19-05-1911. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872732:mpeg21:a0034
“Advertentie Gompers”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 06-09-1912. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860222:mpeg21:a0020
“Advertentie Hiegentlich”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 14-09-1917. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860523:mpeg21:a0023
“Advertentie Hiegentlich”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 10-09-1920. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859800:mpeg21:a0074
“Advertentie Mendels”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 10-12-1920. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859813:mpeg21:a0031
“Advertentie Blog”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 30-09-1921. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874022:mpeg21:a0059
“Voor den Joodschen Militairen Bond.”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 31-03-1922. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874047:mpeg21:a0082
algemene informatie via Wikipedia
Stadsarchief Amsterdam, Max van Wien, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 924.
Stadsarchief Amsterdam, Adolf van Wien, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 924
Frans Duivis en Simon van Blokland, Het Bethaniënblok van Amsterdam (Amsterdam 2016), aanvullingen
Mozes Knap, J. D. Jacobson, Barend Kuijt, Levie Simons, Jeannette en Clara Levie, Salomon Dondorp, Maurits H. van Praag, Zacharias Zwaap, Nathan Wolffers–Helena Guggenheim, Izak David Gertner, Emanuel David Consenheim, Levie Leeuwin, Hartog Barend Cohen de Boer, Joseph Cohen Belinfante, Emanuel Lopes Dias, Levie Simons, Wolf Parijs, Jacob Bartels, De Smitt & Hijman Leeuwin, Jonas Content, Emanuel Lopes Dias, Mozes Wafelman, Adolf Franken, Charlotte Content-Duitz, Abraham Wilhelm Lorjé, Israël Sanders, Adolf Franken, Isidore Benjamins, De Smitt & Hijman Leeuwi. Met vriendelijke toestemming per email d.d. 21 mei 2021
pagina Hoogstraat op 22 mei 2021 gesplitst in pagina Oude Hoogstraat en Nieuwe Hoogstraat
Levie Leeuwin, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 498
aanvullingen nummers 8, 10, 14-16-18, 20 en 22 met dank aan Frans Duivis, per email d.d. 31 maart 2022.
Barend Kuijt, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1772.
Michel Solser, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1772.
Israël Sanders, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1772.
Adolf Franken, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1772.
Isidore Benjamins, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1772.
Abraham Wilhelm Lorjé, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1772.
Charlotte Jacoba Duitz, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2207.
Mozes Wafelman, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1772.
Salomon Dondorp, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1987.
Emanuel David Consenheim, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1772.
Hartog Barend Cohen de Boer, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1851-1853, archiefnummer 5000, inventarisnummer 468, blad pagina 35.
Samuel de la Bella, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1851-1853, archiefnummer 5000, inventarisnummer 274, blad pagina 261.
Matthijs Pinchas de la Bella, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1851-1853, archiefnummer 5000, inventarisnummer 566, blad pagina 1335.
aanvulling 6, 18 met dank aan Frans Duivis (email 3 januari 2023)
aanvulling Grietje Snijders en cursussen Charlotte Content – Duitz met dank aan Frans Duivis (email 22 juni 2024)

Illustratie
Nieuw Israelietisch Weekblad 3 november 1899
Nieuw Israelietisch Weekblad 21 april 1905
“Advertentie Vredenburg”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 15-09-1865. Geraadpleegd op Delpher op 19-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858393:mpeg21:a0016
“Advertentie Paerl”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 28-03-1873. Geraadpleegd op Delpher op 21-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873564:mpeg21:a0020
“Advertentie Frankfort”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 13-10-1899. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874214:mpeg21:a0011
“Advertentie Kannewasser”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 07-04-1911. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872726:mpeg21:a0021
“Advertentie Gompers”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 06-09-1912. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860222:mpeg21:a0020
“Advertentie Blog”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 30-09-1921. Geraadpleegd op Delpher op 22-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874022:mpeg21:a0059
“Advertentie HEMA”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 29-10-1926. Geraadpleegd op Delpher op 12-12-2018.
met dank aan Hans Roeper
foto kleerhanger Van Wien met dank aan I. Maitimu-Smeele (per email d.d. 30 augustus 2020).
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Breitner, G.H. (George, 1857-1923). Oude Hoogstraat 27-23 en lager (rechts, v.r.n.l). Links: Oude Hoogstraat 24 met het poortje van het Oostindisch Huis. Gezien naar ingang Bethaniëndwarsstraat, richting Oude Doelenstraat. Op de achtergrond de koepel van het Koninklijk Paleis in de steigers. Junu – juli 1906. 010104000127
“Advertentie Zwitserse Witte Bazar”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1898/10/14 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 22-05-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858711:mpeg21:p006

gepubliceerd:
24 oktober 2016

laatst bijgewerkt:
22 juni 2024