Nieuwsbrief Joodsamsterdam en Joodserfgoedrotterdam juli 2018

deze maand

In de jaren dat ik voor mijn bachelor studeerde aan de UvA was er een cursus die ik absoluut moest volgen, ‘Naoorlogs Antisemitisme’, gegeven door Evelien Gans. Ik was op tijd, mijn propedeuse was afgerond en kon me op deze cursus inschrijven. Bovendien was het de laatste keer dat Evelien dit zou geven voor ze met emeritaat ging.

Ik kende Evelien van naam, van TV en van haar boeken, maar had haar nog nooit ontmoet. Ik wist van haar enorme kennis op het gebied van het Jodendom en antisemitisme. Ik wilde er meer van begrijpen – voor zover antisemitisme te begrijpen valt.
De lessen van Evelien waren anders dan de doorsnee lessen op de UvA. Enerzijds door haar charmante chaos, haar wekelijkse ruzie met de techniek en haar energie. Anderzijds door de enorme hoeveelheid kennis en de gedrevenheid waarmee ze die overbracht. Bekende processen en begrippen diepte ze uit tot de kern. Ze legde verbanden, maakte ons duidelijk hoe de processen werken en al haar lessen brachten je op de punt van je stoel. Niet alleen verhaalde ze over hedendaags antisemitisme dat verpakt als antizionisme her en der de kop opsteekt, ook diepten we de antisemitische stereotypen uit in een film als Jud Suss. Ze bracht de hele groep verder, ze gaf ons inzicht. Ze schonk ons haar kennis.

Uiteraard bracht ze haar toen komende emeritaat ter sprake. We werden van harte uitgenodigd. Ze leek bijna angstig dat er niemand zou komen, terwijl we er natuurlijk bij wilden zijn.
Het werd een prachtige bijeenkomst, de ceremonie was indrukwekkend en haar lezing was uitmuntend van kwaliteit en kwam uit de grond van haar hart. Ik was blij dat ik erbij was.

In een van de berichten die na haar overlijden verscheen, meldde men dat ze de demonen van haar depressie niet heeft kunnen verjagen. Wat een verlies, ten eerste voor haar naasten. Daarnaast voor de maatschappij die mensen als Evelien hard nodig heeft.

Evelien Gans, een bijzondere hoogleraar.