De Nieuwendammerdijk is een dijk in Amsterdam-Noord, vroeger deel van het dorp Nieuwendam. Ten noorden van het IJ lagen vroeger meerdere dorpen zoals Buiksloot, Nieuwendam, Schellingwoude, Durgerdam, Oostzaan, Holysloot, Ransdorp en Zunderdorp. Deze plaatsen werden tijdens de watersnood van 1918 overstroomd en in 1921 vrijwillig geannexeerd door Amsterdam. Durgerdam, Holysloot, Ransdorp en Zunderdorp zijn nog dorpen in Landelijk Noord, de andere plaatsen zijn nog wel herkenbaar als dorp maar ingebouwd in de andere bebouwing van Amsterdam-Noord.
Nieuwendammerdijk 51 – Antoon Bergen
Antoon Bergen zat hier ondergedoken, schuin tegenover zijn ouderlijk huis. Hij kon de verleiding niet weerstaan en ging zijn moeder gedag zeggen. Hij werd gearresteerd en gevangen gezet in Kamp Amersfoort. Antoon overleefde de oorlog.
Nieuwendammerdijk 357hs – Louwrens Abercrombie
Dit was het woonhuis van de bekende verzetsstrijders Louwrens Abercrombie (Nieuwendam, 17 juni 1880 – Amsterdam, 16 maart 1962) en zijn zoon Louwrens (Nieuwendam, 4 april 1920 – Nieuwendam, 7 november 2003), die onder de naam Wiet Abercrombie bekend stond. Naast verzetswerk hebben Louwrens en Wiet menig Joods onderduiker in veiligheid gebracht.
Nieuwendammerdijk 493 – Israël Vlessing
Israël Vlessing (Texel, 16 augustus 1893 – Amsterdam, 1 april 1945) zat aan de Nieuwendammerdijk 493 ondergedoken en overleed in de onderduik. Hij werd tijdelijk in een weiland begraven op 1 april 1945 en op 21 juni 1945 herbegraven op de Joodse begraafplaats in Den Helder.
Nieuwendammerdijk 505a-hs – kelder
In de kelder van deze woning zat een oudere Joodse man ondergedoken. Hij overleed tijdens de onderduik en de onderduikgevers raakten hierdoor in de problemen. Ze konden het overlijden niet aangeven, maar de man moest wel worden begraven. Van een linnenkast maakte men een kist en op de Wognummerstraat was een school die niet meer in gebruik was. Bij deze school was een zandbak, er speelden geen kinderen meer. Daar werd de man begraven en na de oorlog is hij opgegraven en heeft een normale begrafenis gekregen.
Volgens de schrijfster van NN 7766 zou het hier gaan om Levie Dingsdag, en was zijn overlijdensdatum van 1922 vervalst. Helaas was dit wel correct, er stond voor Levie Dingsdag een overlijdensadvertentie in het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 24 februari 1922. Wie de onderduiker was is derhalve nog een open vraag.
Nieuwendammerdijk 507 – familie Rempe
In het kippenhok van dit gezin zaten er tijdens de latere jaren van de oorlog Joodse onderduikers verborgen.
bron:
Nieuwendammerdijk 507 – I. Terstroot – Rempe, NN 7766 (Lelystad 2020) 36.
Nieuwendammerdijk 507 – I. Terstroot – Rempe, NN 7766 (Lelystad 2020) 37, 75, 76, 77
“Familiebericht”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1913/02/28 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860247:mpeg21:p006
“Familiebericht”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1922/02/24 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860196:mpeg21:p007.
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Olie, Jacob (1834-1905), Nieuwendammerdijk 303-311 gezien in oostelijke richting naar de sluis over de Kleine Die aan het Sluispad. 7 juni 1893. 10019A001274.
gepubliceerd:
22 juli 2020
laatst bijgewerkt:
21 april 2023