De Nieuwe Looiersstraat is een straat tussen de Reguliersgracht en de Vijzelgracht tussen de Fokke Simonszstraat en de Noorderstraat.
Nieuwe Looiersstraat 9 – Centrale Opleidingsschool van de Jeugdstorm
Deze school van de Jeugdstorm was hier tijdens de bezetting gevestigd.
Nieuwe Looiersstraat 11 – Carla de la Bella
Hier woonde in het begin van de oorlog Carla de la Bella (Amsterdam, – Auschwitz, ), dochter van Elisabeth de la Bella (Amsterdam, – Auschwitz, ) die op de Willemsparkweg 132hs woonde. Elisabeth had nog twee dochters, Sylvia (Amsterdam, – Auschwitz, ), die op de Sportstraat 1-2 woonde en Louise (Amsterdam, – Auschwitz, ) die bij haar moeder woonde. Kort voor de deportatie huwde Elisabeth met accountant Henri David Santcross (Amsterdam, – Seibersdorf,
Nieuwe Looierstraat 120-122 – meubelfabriek Martin Kiwi
Martin Kiwi (Schwersenz, 27 maart 1905 – 1975) kwam in juli 1936 vanuit Breslau (nu het Poolse Wroclaw) naar Amsterdam. Zijn vader had meubelbedrijven in Breslau. Zijn ooms hadden een meubelfabriek en -zaak in Berlijn. Voor de oorlog was Kiwi in Berlijn een uiterst chique meubelzaak, meubelen konden naar wens besteld worden.
In de fabriek in Berlijn heeft Martin de fabricage van meubels geleerd. In Amsterdam huurde hij een pakhuis in de Noorderstraat waar hij meubellak produceerde. Dit leverde hij aan meubelmakers en meubelbedrijven. Hij nam twee vertegenwoordigers aan, dat gaf verlies, en daarna nam hij het zelf ter hand. Martin verdiende er goed mee. Door deze contacten kon hij andere activiteiten ontplooien, ging meubelen verkopen én maken.
Na Dolle Dinsdag, 5 september 1944, vluchtten veel mensen die met de bezetter samengewerkt hadden naar Duitsland. Het grote schoolgebouw op de Nieuwe Looiersstraat 120 kwam leeg te staan en Martin huurde het. De productie van meubels verliep moeizaam, niet alleen door stroomuitval of bevoorrading, maar ook door de spanning (stress) die er altijd was. Martin vond oplossingen ervoor, zo kreeg hij waarschuwingen over arrestaties in de nabije omgeving en voor de controles die de bezetter uitvoerde. Hij moest in de fabriek veiligheid bieden aan de (illegale) werknemers en zichzelf. Zij echtgenote kookte vaak voor het hele personeel.
Na de oorlog zijn veel personeelsleden lang bij hem blijven werken. Eind jaren vijftig is het bedrijf opgeheven.
Het pand was eerst de Rooms-katholieke Sint Jozefschool en is voor de oorlog ook een tijd gebruikt als Gemeentelijke Werkplaats voor Blinden.
Martin Kiwi woonde op de Noorderstraat 80-1.
bron:
Leo Kiwi, herinneringen per email d.d. 15 mei 2023.
Nieuwe Looiersstraat 120, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 212.
Nieuwe Looiersstraat 120, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 30461, inventarisnummer 224.
illustratie:
Meubelfabriek, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Amersfoort / document 95.680. G J Dukker, november 1964.
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Nieuwe Looiersstraat 16-44, Looiershofje gesticht in 1829 in huizenblok van 1665. Uitgave Allert de Lange, Amsterdam, 1920. Collectie Stadsarchief Amsterdam: prentbriefkaarten, PBKD00256000004.
Niwo, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 09-11-1945, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 16-05-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858276:mpeg21:p008.
gepubliceerd:
16 mei 2023
laatst bijgewerkt:
16 mei 2023