| Andries Fransman werd op 18 mei 1865 in Hilversum geboren als zoon van Benjamin Fransman en Alida Elsbach. Hij trouwde met Julia Schlosser (Doetinchem, 8 december 1870 – Amsterdam, september 1937). Zij kregen de volgende kinderen: Alida (Haarlem, 16 april 1895 – Auschwitz, 8 oktober 1944), Salomon (Doetinchem, 25 maart 1897 – Blechhammer, 31 maart 1944) Benjamin (Amsterdam, 16 juni 1899 – Buchenwald, 19 maart 1945), Naatje (Amsterdam, 7 december 1904 – Amsterdam, 12 mei 1977). Andries Fransman overleed op 6 oktober 1932. |
Al voor de oorlog was dit pand een pension, in de twintiger en dertiger jaren was de uitbater A. Fransman. In 1942 was Jan Stegmeijer (Termunten, 20 mei 1881) de verantwoordelijke – waarschijnlijk opzichter of huisbaas, samen met Jaring S. Siemensma, en op de woningkaarten van het pand is te zien wie er al dan niet langere tijd gewoond hebben.
Rond de oorlog veranderde het karakter van het pension en werd het vooral een pension voor vluchtelingen. Een groot deel van de pensionbewoners was Joods. Een aantal van de namen en de periode dat zij hier woonden:
Elisina Douwes (1917) van 16 februari 1942 – 20 april 1942,
Johanna Guit (1915) van 17 maart 1942 – 8 november 1942,
Helene Goldberger (1905) van 17 november 1942 – 16 december 1942,
Salomon de Swarte (Amsterdam, 26 december 1919 – Midden-Europa, 31 maart 1944) van 18 mei 1942 – 3 juni 1942,
Rachel Sanders – Polak (Amsterdam, 2 november 1871 – Auschwitz, 19 februari 1943) van 22 april 1942 – 5 oktober 1942,
Leendert Wingelaar (1920) van 1 mei 1942 – 4 juni 1942,
Aaron Swaab (Amsterdam, 26 februari 1884 – Auschwitz, 7 september 1942) van 20 mei 1942 – 25 juli 1942,
Frederica Elizabeth van de Waal – Snijders (Dordrecht, 13 oktober 1868 – Sobibor, 9 april 1943) van 21 mei 1942 – 12 juli 1943,
Eva Velders – Blits (Amsterdam, 2 februari 1924 – Auschwitz, 14 januari 1943) van 12 juni 1942 – 21 juli 1942,
Geert Piersma (1905) van 17 juni 1942 – 19 maart 1943,
Gijsbert Westerouwen van Meeteren (16 augustus 1909 – 25 december 2001) van 12 november 1940 – 14 mei 1941,
Therese Loock Schmitz (1886) van 21 juni 1940 – 23 januari 1942,
Reina Tak (Amsterdam, 4 juni 1906 – Birkenau, 30 september 1942) van 15 november 1940 – 27 januari 1941,
Kurt Heertog (1917) van 6 januari 1941 – 17 september 1941,
Evan Hartog Aptroot (Hoogezand, 3 oktober 1918 – Auschwitz, 30 september 1942) van 3 maart 1941 – 6 augustus 1941,
Bartha Muller (1921) van 19 april 1941 – 14 mei 1941,
Tecla van der Geest (1917) van 21 april 1941 – 27 september 1941,
Berentina Castelein – Koopmans (1914) van 11 juli 1941 – 25 augustus 1941,
Salomon Lam (Amsterdam, 24 september 1886 – Auschwitz, 13 november 1942) van 12 augustus 1941 – 5 juni 1942,
Hendrik Buis (1914) van 12 augustus 1941 – 3 september 1941,
Gerard Weert (1919) van 3 oktober 1941 – 1 juni 1942,
Salomon Aandagt (Amsterdam, 26 april 1886 – Auschwitz, 7 september 1942) van 3 oktober 1941 – 25 november 1941,
Israël Aandagt (Amsterdam, 25 mei 1909 – Auschwitz, 30 september 1942) van 22 oktober 1941 – 25 november 1941, Israël is een zoon van Salomon Aandagt.
Tecla Spoelstra (1919) van 4 december 1941,
Salomon van Dam (Heerlen, 13 januari 1920 – Auschwitz, 30 september 1942) van 12 deemberc 1941 – 23 november 19422,
Hilda van Beek – Bock (Wenen, 1 oktober 1906 – Amsterdam, 1 december 1969) van 12 december 1941 – 14 december 19423,
Jacob van Beek (1910) van 14 december 1942 – 30 november 1943,
Michiel G. Bennema (1915) van 6 februari 1942 – 19 maart 1942,
Joseph Lierens (Amsterdam, 13 november 1916 – Mauthausen, 11 september 1941) van 6 april 1940 – 12 juli 1940,
Rebecca H. Ricardo (1914) van 19 april 1940 – 22 mei 1940,
Hijman Natkiel (1916) van 4 april 1940 – 21 december 1940,
Maria C van der Pas (1918) van 29 februari 1940 – 19 november 1940,
Eva Granaat (1915) van 12 februari 1940 – 19 maart 1940,
Jantina Werkman (1910) van 20 februari 1940 – 28 januari 1942 en van 17 juni 1942 – 19 november 1942,
Erna Klein – Zimdars (1902) van 11 januari 1940 – 8 maart 1940,
Nicolaas J. P. van der Pas ( 1912) van 29 januari 1940 – 19 november 1940,
Philip Sigaar (Amsterdam, 2 augustus 1911 – onbekend, 31 maart 1944) van 7 februari 1940 – 19 februari 1940,
Erich Opprower (Berlijn, 5 oktober 1906 – Sobibor, 28 mei 1943) van 27 april 1941 – 27 september 1943,
Gertrud Niederwipper – Weinberger (1914) van 16 november 1940 – 23 januari 1942,
Willem Damen (1876) van 7 jan 1940 – 27 november 1940,
Hijman van der Kar (1912) van 13 september 1940 – 30 januari 1942,
Salomon Paardje (Amsterdam, 4 september 1881 – Sobibor, 2 april 1943) van 1 augustus 1940 – 16 september 1941,
Geert Piersma (1905) van 4 juni 1940 – 22 december 1941,
Otto G. Brill (1875) van 9 juni 1940 – 1 juli 1940,
Anna Hamburg (1913) van 9 mei 1940 – 20 juni 1940,
Hain L. Katz (1894) van 12 juli 1938 – 6 februari 1940,
Ludwig Spalburg (1908) van 10 augustus 1938 – 13 december 1938,
Philip Bonewit (1899) van 19 augustus 1938 – 3 juni 1939,
Siegmund Mannsbach (1899) van 13 juni 1939 – 2 september 1939,
Dora Laufer – Koppel (1891) van 20 juni 1939 – 15 november 1939,
Samson Jas (Amsterdam, 22 juni 1915 – Sobibor, 13 maart 1943) van 23 juni 1939 – 18 september 1939,
Emma J. Berneck (1897) van 8 augustus 1939 – 9 april 1940,
Selma Lewin (Eschbruch, 15 december 1892 – Sobibor, 28 mei 1943) van 27 september 1939 – 6 november 1939,
Rosa Hermann-Salm (1911) van 9 oktober 1939 – 23 november 1939,
Isidor Isaac Reiss (Lemberg, 3 maart 1887 – Auschwitz, 22 oktober 1942) van 16 oktober 1939 – 20 februari 1940,
Christina M. van Well (1916) van 25 oktober 1939 – 27 maart 1940,
Joseph Pruijkemaker (Londen, 13 februari 1872 – Auschwitz, 17 september 1942) van 4 november 1939 – 30 jan 1940,
Hans Elli (1919) van 14 december 1939 – 1 februari 1940,
Regina Faktor – Grünbaum (Zabno, 29 augustus 1898 – Auschwitz, 6 oktober 1944) van 28 december 1939 – 1 februari 1940,
Samuel Swaab (Groningen, 4 februari 1917 – Auschwitz, 30 september 1942) van 3 jan 1940 – 3 mei 1940,
Lambertus J. Elferink (1910) van 12 april 1939 – 11 april 1940,
Johann Steiner (1891) van 14 juli 1942 – 12 september 1942,
Nathan Meijer Spits (Enschede, 28 juni 1900 – Sobibor, 7 mei 1943) van 2 september 1942 – ?,
Rachel Ricardo (Amsterdam, 5 juni 1874 – Theresienstadt, 11 juni 1944) van 11 september 1942 – ?,
Louis Ensel (Amsterdam, 30 november 1891 – Sobibor, 4 juni 1943) van 13 november 1942 – 21 juli 19431.
J. Stegmeijer werd in een politierapport van bureau Houtmarkt van 22 maart op 23 maart 1944 nog genoemd. Hij werd als opzichter van het pand genoemd. Er is dan een brand op Keizersgracht 50-4, in een deel dat bewoond werd door Hans Stoete, kelner. De eigenaar van het pand is volgens het politierapport “onbekend”. Stegmeijer woont dan op de Jan Luijkenstraat 50-boven.
Jan Stegmeijer werd op 20 mei 1881 in Termunten geboren als zoon van Derk Stegmeijer en Martje Schrikkema. Hij trouwde in januari 1903 met Susanna Wolf (Delfzijl, 19 april 1884). Dat huwelijk duurde tot 29 november 1912. Daarna trouwde hij in Stettin met Bertha Wilhelmina Schultz (geboren te Pommeren), een huwelijk dat tot 7 juli 1938 duurde.
Stegmeijer werd op 11 april 1938 ingeschreven op de Nieuwe Keizersgracht 50 te Amsterdam. Gedurende en na de oorlog woont hij op verschillende adressen, tot op 23 maart 1951 hij op de Apollolaan 28hs wordt ingeschreven.
bron:
Stadsarchief Amsterdam, woningkaart Nieuwe Keizersgracht 50, 1088_WKSAA00177000087,
ibidem, 1088_WKSAA00177000088,
ibidem, 1088_WKSAA00177000086,
ibidem, 1088_WKSAA00177000089,
www.joodsmonument.nl, verschillende lemmata (geraadpleegd 15 mei 2016),
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Jan Stegmeijer,
Stadsarchief Amsterdam, politierapport Jan Stegmeijer (brand),
1= de overlijdensdatum ligt voor de datum van uitschrijving. De datum van uitschrijving kon de laatste dag dat het pension betaald was zijn. De woningkaart meldt dat Louis Ensel naar Duitsland was vertrokken.
2=de overlijdensdatum ligt voor de datum van uitschrijving. De datum van uitschrijving kon de laatste dag dat het pension betaald was zijn,
3=Hilda van Beek-Bock was een schijnhuwelijk aangegaan met de heer Van Beek, waardoor ze uit Wenen kon vluchten, samen met haar zus Olga. Ze had een relatie met Salomon van Dam. Uit deze relatie werd een dochter geboren. Zowel Hilda, haar dochter én de dochter van Olga overleefden de oorlog.
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Andries Fransman,
www.sjoa-drenthe.nl, lemma Andries Fransman,
Data Gijsbert Westerouwen van Meeteren via deze link.
laatst bijgewerkt:
25 september 2019