Het Nieuw Israëlietisch Weekblad werd in 1865 opgericht door Meyer Marcus Roest (1821 – 1889). Hij koos voor de naam om een verschil te maken met Het Weekblad voor Israëlieten, sinds 1851 werd dat het Israëlietisch Weekblad genoemd. Het was ook een reactie op het Israëlietisch Weekblad, waarvan Roest c.s. vond dat het blad steeds verder verwijderd raakte van de orthodoxie. Het steeds lossere Jodendom kreeg voet aan de grond door de invloed vanuit het Duitse Jodendom; Roest verzette zich daartegen.
Het Nieuw Israëlietisch Weekblad en het Israëlietisch Weekblad waren niet de eerste Joodse periodieken, in 1849 verscheen het Nederlandsch-Israëlietisch Nieuws- en Advertentieblad dat in 1851 werd voortgezet als Israëlietisch Weekblad.
Het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW) had een orthodoxe richting en tot 1940 stond op de voorpagina de zin ‘Om U met de echte leer der waarheid bekend te maken’, wat dit benadrukte.
In 1875 werd de onsterfelijke Philip Elte (Amsterdam, 16 maart 1844 – Amsterdam, 9 augustus 1918) hoofdredacteur en hij zou het blad 43 jaar lang leiden. De opvolger van Elte werd van 1919 – 1938 Levie D. Staal (Sneek, 26 februari 1874 – Sobibor, 4 juni 1943).
Het NIW werd het populairste Joodse weekblad, maar niet het enige Joodse weekblad. Zo bestond onder andere van 1924 tot 1932 De Vrijdagavond, verder het Centraal Blad voor Israëlieten en van 1870 tot 1940 het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen.
In de berichtgevingen heeft het NIW meer aandacht voor Amsterdam, voor zaken die in andere plaatsen spelen, of bij minder orthodoxe zaken, werd met name het Centraal Blad voor Israëlieten gebruikt. Het NIW werd decennia lang gedrukt door de Joodse uitgever Joachimsthal, twaalf dagen na het einde van de oorlog drukten zij de krant opnieuw.
Het Nieuw Israëlietisch Weekblad werd tijdens de oorlog door de bezetter verboden, zoals ook alle andere Joodse kranten. De enige krant die toen verscheen voor de Joodse Nederlander was Het Joodsch Weekblad, de spreekbuis voor de Joodsche Raad en onder strenge censuur staand.
Vanaf 1945 richt het NIW zich op de gehele Joodse gemeenschap. Tal van jaren zat de redactie op de Rapenburgerstraat 109, de gebouwen van het voormalige Beth Hamidrasj Ets Haim.
bron:
“JUBILEUM van Mr. J. F. WERTHEIM (NIW).”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1892/08/19 00:00:00, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 11-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858572:mpeg21:p001
‘Nieuw Israëlietisch Weekblad’ op website wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuw_Isra%C3%ABlietisch_Weekblad, 11 juli 2020.
Lydia Hagoort, Samuel Sarphati, van Portugese armenarts tot Amsterdamse ondernemer (Amsterdam 2012), 210, 2011
illustratie:
“JUBILEUM van Mr. J. F. WERTHEIM (NIW).”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1892/08/19 00:00:00, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 11-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858572:mpeg21:p001.
gepubliceerd:
11 juni 2020
laatst bijgewerkt:
9 augustus 2023