| Mozes had een oudere broer Salomon Cohen Paraira, architect en hij was betrokken bij de bouw van Sarphati’s Paleis voor Volksvlijt. Het Joods Historisch Museum is in het bezit van een tekening van de verloren gegane houten Aron Hakodesj van de Nije Sjoel van de hand van de architect Salomon Cohen Paraira.
|
Dr. Mozes Cohen Paraira (8 juli 1845 – 14 augustus 1918) was een wiskundige, voorzitter van de kerkenraad Amsterdam Portugees Israëlitische Gemeente, bestuurder van de Amsterdamse afdeling van de Maatschappij tot Nut der Israëlieten, regent van Weeshuis Aby Jetomim en regent van het Portugees Israëlietisch Seminarium Ets Haim. Hij publiceerde verschillende werken, waaronder over levensverzekeringen en was mede auteur van het gedenkschrift 300 jaar Talmud Tora en Ets Haïm uit 5676 (1916).
Mozes was de tweede zoon van David Haim Cohen Paraira (19 augustus 1797 – 2 februari 1876) en Hanna Mendes da Costa (1803 – 1864) en hij was gehuwd met Rebecca Teixeira de Mattos (1854 – 1893). Mozes en Rebecca hadden één zoon David (Amsterdam, 12 januari 1879 – Auschwitz, 27 augustus 1943), die ook levensverzekeringswiskundige werd evenals zijn zoon Maurits Benjamin (1919 – 1997). David Cohen Paraira had een zwakke gezondheid en heeft vermoedelijk de zware treinreis naar Auschwitz niet overleefd. Kleinzoon Maurits moest door de oorlog zijn studie in Delft afbreken en heeft in de onderduik het vak van levensverzekeringswiskundige geleerd uit de studieboeken van zijn vader.
Na het overlijden van zijn eerste vrouw trouwde Mozes in 1895 met Rebecca Sara Lopes de Leao Laguna (1865 – 1901).
Mozes woonde op de Weesperstraat 22 en later op de Sarphatistraat 117 (na de hernummering 143).
In 1866 werd Mozes huisonderwijzer in de wiskunde. Twee jaar later deed hij in Leiden toelatingsexamen als student in de wis- en natuurkunde en gedurende zijn hele opleiding zat hij op het Atheneum Illustre te Amsterdam. In 1879 promoveerde hij in Leiden op een dissertatie “Over een methode ter bepaling van de aantrekking eener ellipsoïde op een daarbuiten geleden punt“, en was jarenlang secretaris-penningmeester van het wiskundig genootschap. Na zijn promotie gaf hij in Amsterdam weer privaatlessen en was van 1876 tot eind 1879 leraar wiskunde aan de ‘Kweekschool voor de Zeevaart’ in Amsterdam. Op 1 oktober 1876 werd hij als wiskundige aangesteld bij “Vennootschap Nederland“, waar hij in oktober 1879 adjunct-directeur van werd.
Op religieus gebied was Mozes van 1883 – 1918 lid van de kerkenraad en werd hier in 1896 voorzitter van. Verder was hij vanaf 1881 – 1918 secretaris van Ets Haim, waaraan na zijn dood door zijn zoon veel boeken geschonken werden.
bron:
email D Ph Cohen Paraira d.d. 15 mei 2017, 18 mei 2017 en 21 mei 2017
H Ekema, Aan de nagedachtenis van Dr M C Paraira (Utrecht, 31 augustus 1918)
gepubliceerd:
18 mei 2017
illustratie:
met dank aan D Ph Cohen Paraira d.d. 15 mei 2017 en 18 mei 2017.
laatst bijgewerkt:
26 maart 2021