Meerhuizen was een vissersgemeenschap aan de Amsteldijk. Bij het droogleggen van het Diemermeer in 1629, daarna Watergraafsmeer genoemd, werd in 1626 een buitenplaats Meerhuizen gebouwd. In 1920 kwam hier de Rivierenbuurt en de buitenplaats werd afgebroken. Het Meerhuizenplein ligt in de buurt van de voormalige locatie.
Meerhuizenplein 3-1 – gezin Vecht
Hier woonden opticien Herman Vecht (Elburg, – Sobibor, ), zijn vrouw Maria Orchudesch (Amsterdam, – Sobibor, ) en hun kinderen Flory Annie (Amsterdam, – Sobibor, ) en Adolf (Amsterdam, – Sobibor, ).
Meerhuizenplein 3-3 – Tini en Jacques Limburg
Op dit adres woonden Tini en Jacques Limburg. Ze werden zo genoemd, maar heetten Jacob Limburg (Amsterdam, 10 mei 1889 – Amsterdam, 31 maart 1971) en de niet-Joodse Catharina van den Wijngaart (Nieuwer Amstel, 29 maart 1889 – Amsterdam, 6 augustus 1960). Uit zijn eerste huwelijk met Sara Spier (Alkmaar, 13 maart 1897 – Amsterdam, 22 juli 1929) had Jacques een zoon die Loutje werd genoemd, maar Levie heette (Amsterdam, 27 januari 1923 – Auschwitz, 13 januari 1943).
Toen Loutje zes jaar oud was overleed zijn moeder aan buikvliesontsteking, zijn vader hertrouwde in 1941. Het gezin Limburg woonde op dit adres vanaf het begin van de oorlog. Ze worden genoemd in het boek van Selma van de Perre, Mijn naam is Selma, die, nadat het geld op was bij een onderduik een nieuwe plek nodig had. Ze ging naar Tini en Jacques toe, haar aangetrouwde oom en stieftante, de overleden Sara Spier was namelijk de jongere zus van haar moeder. Tini en Jacques namen haar in huis.
Selma schrijft in haar boek dat Loutje al naar een werkkamp was vertrokken en zij in zijn oude kamer sliep, en ‘Als ik toen had geweten wat er met hem was gebeurd, zou dat ondraaglijk zijn geweest‘.
Volgens de archiefkaart van de Joodse Raad was Loutje op 12 oktober 1942 in Westerbork en werd hij op die dag gedeporteerd met de 27e deportatie naar Auschwitz met 1711 mensen. Loutje kwam daar aan op 15 oktober 1942 en werd geselecteerd om te ‘werken’ en heeft tot 13 januari 1943 geleefd.
Hoewel een gemengd huwelijk (Joods / niet-Joods) geen garantie was voor de Joodse partner om niet gedeporteerd te worden kan het zijn dat dit Jacob heeft gered, maar zijn zoon die een Joodse vader én moeder had niet.
Na de Tweede Wereldoorlog woont het gezin Limburg nog steeds op dit adres, en heeft een bedrijf in overhemden.
Meerhuizenplein 4a – Meerhuizenschool
In een van de lokalen van deze school werd vanaf 5 juni 1929 op initiatief van de kerkenraad van de Portugees Israëlitische Gemeente een cursus voor het godsdienstonderwijs georganiseerd. Tot aan de oorlog werden advertenties hiervoor gevonden.
Meerhuizenplein 6 – A. Hamburger
In 1927 woonde op dit adres A. Hamburger, inspecteur voor levensverzekering ‘De Amsterdamsche’. Deze maatschappij was gevestigd op de Nieuwe Spiegelstraat 17.
Meerhuizenplein 12-1 – foto
Tijdens een verbouwing werd hier een foto gevonden van een jongen. Meer via deze link.
Meerhuizenplein 12-1 – Willy Kweksilber
Wilhelm Kweksilber (Keulen, 13 maart 1912 – Amsterdam, 7 september 1988) en zijn vrouw Johanna de la Court (Amsterdam, 22 oktober 1913 – Amsterdam, 7 september 1951) woonden van 1946 tot 1951 op dit adres.
Meerhuizenplein 14 – J. Kisch
J. Kisch was in 1933 een van de contactadressen voor het winter-werkkamp B’rith Chaloetsiem Datiïm. Op 22 – 26 december 1933 werd er in Ommen, op het terrein van het Krishnamurti-Sterkamp, een werkkamp georganiseerd voor religieuze chaloetsim en voor chaveriem die van plan waren om op hachsjara te gaan. Een chaloets (meervoud chaloetsim) is een pionier, chaveriem zijn vrienden, hachsjara is de opleiding om in het Britse Mandaatgebied Palestina als pionier landbouw te doen om zo het land op te bouwen.
Meerhuizenplein 18b – Salomon Hoogstraal
Op dit adres woonde in 1931 Salomon Hoogstraal (Uithuizen, – Sobibor, ) en bij hem thuis werd een koorrepetitie gehouden van het koor Hassemeigim besjieriem. Het gezin Hoogstraal woonde in de oorlog op de Uithoornstraat 37-1.
bron:
Stadsarchief Amsterdam, woningkaart Meerhuizenplein 3-3, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 228
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Jacob Limburg, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1613
Stadsarchief Amsterdam. persoonskaart Levie Limburg, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 509
Selma van der Perre, Mijn naam is Selma (Amsterdam 2020) 76, 77, 26
Arolsen Archives, kaarten Joodse Raad, Levie Limburg via https://collections.arolsen-archives.org/en/archive/12770771/?p=1&s=levie%20limburg&doc_id=12770771.
“Advertentie Hamburger”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1927/01/21 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 20-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858161:mpeg21:p004
“INGEKOMEN STUKKEN, godsdienstcursus”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1929/05/31 00:00:00, p. 13. Geraadpleegd op Delpher op 20-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874366:mpeg21:p013
“Advertentie godsdienstonderwijs”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1930/10/31 00:00:00, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 20-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858641:mpeg21:p001
“HASSEMEIGIM BESJIERIM. Zaterdagavond koor-“. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1931/04/17 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 20-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858665:mpeg21:p002
“WINTER-WERKKAMP „B’RITH CHALOETSIEM DATHIÏM”.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1933/12/08 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 20-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874875:mpeg21:p012
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Vecht (geraadpleegd 20 maart 2020).
“Advertentie Limzo”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1948/11/12 00:00:00, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 20-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872068:mpeg21:p010
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Salomon Hoogstraal Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 626
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Hoogstraal (geraadpleegd 20 maart 2020).
Stadsarchief Amsterdam, Kweksilber, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1591
illustratie:
“Advertentie Hamburger”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1927/01/21 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 20-03-2020, http://resolver.kb.nl
“Advertentie Limzo”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1948/11/12 00:00:00, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 20-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872068:mpeg21:p010
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Meerhuizenplein 12 (westzijde) Links Meerhuizenstraat 20. Rechts Korte Meerhuizenstraat 2-16 (v.r.n.l.), ca. 1925. OSIM00001002878
laatst bijgewerkt:
28 oktober 2020