Max Peereboom filmde al voor de Tweede Wereldoorlog op 8 mm. Hij filmde zijn familie, maar ook meer dan dat, zoals Amsterdam in de jaren dertig. Daarmee heeft hij een uniek document nagelaten. Wie was Max Peereboom?
Marcus (Max) Peereboom werd in Amsterdam geboren op 19 december 1911 als oudste zoon van Jozef Peereboom (Amsterdam, 2 februari 1880 – Sobibor, 4 juni 1943) en Vrouwtje Sacksioni (Amsterdam, 8 november 1886 – Sobibor, 4 juni 1943) in een gezin met vier kinderen. Het gezin woonde op de Jodenbreestraat 63, boven het adres van het Nieuw Israëlietisch Weekblad dat door Joachimsthal gedrukt werd. Jozef werkte dan ook meer dan veertig jaar bij dit bedrijf.
Max trouwde op 6 oktober 1937 in Amsterdam met Anna (Ans) Prins (Amsterdam, 11 juli 1913) en zij kregen twee kinderen; Flora (Vlissingen, 16 december 1938) en Jacques Franklin (Amsterdam, 21 september 1941). Max Peereboom trok in het begin van de jaren dertig naar Vlissingen waar het gezin later op Singel 178 zou gaan wonen.
Max en Ans verloofden zich op 1 september 1933. Max was in die tijd bedrijfsleider en woonde op de Lepelstraat 7 in Vlissingen. Daar werd aan het einde van de jaren dertig de beddenwinkel van Bouwman en Noach gevestigd, in dezelfde tijd dat de familie Peereboom naar het huis op Singel 178 verhuisde. Deze beddenwinkel was van Barend Bouman (Vianen, 15 augustus 1885 – Auschwitz, 22 oktober 1942) en zijn vrouw Liza Noach (Deventer, 2 juli 1875 – Sobibor, 2 april 1943).
Max was waarschijnlijk bij de familie Bouwman de bedrijfsleider. De beddenwinkel verkocht niet alleen bedden, ook kinderwagens, baby-artikelen en in 1942 zelfs antiek.
Max haalde eind 1938 zijn middenstandsdiploma Algemene Handelskennis. In het begin van de oorlog werd zoon Jacques Franklin geboren in het Portugees Israëlitisch Ziekenhuis aan de Plantage Franschelaan (Henri Polaklaan) te Amsterdam. Het gezin werd op 7 september 1942 in Auschwitz vermoord.
Nalatenschap
De nalatenschap van Max Peereboom aan de geschiedschrijving van Joods Nederland is bijzonder en uniek. Hij filmde al voor de oorlog op 8 mm en deze filmpjes zijn bewaard gebleven. Aan de hand van de filmpjes maakte Péter Forgács in 1997 de film “Maalstroom, een familiekroniek”. Maar het waren niet alleen beelden van de familie, ook uitstapjes, de stad Amsterdam en de Koninklijke familie legde Max vast. Een overzicht van het werk van Max kan via deze link worden bekeken.
noot:
in tegenstelling tot de advertentie geeft de archiefkaart bij het stadsarchief voor de achternaam van moeder de spelling Sacksioni.
bron:
stadsarchief Amsterdam, persoonskaart Marcus Peereboom
stadsarchief Amsterdam, persoonskaart Jozef Peereboom
“Advertentie 25 jaar”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 30-12-1932. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874810:mpeg21:a0020
“Familiebericht verloving”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 01-09-1933. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874860:mpeg21:a0098
“Advertentie Lepelstraat”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 20-09-1933. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874864:mpeg21:a0159
“Advertentie Peereboom-Bouwman”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 27-09-1935. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871425:mpeg21:a0119
“EXAMENS”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 25-11-1938. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874651:mpeg21:a0060
illustraties:
“Advertentie 25 jaar”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 30-12-1932. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874810:mpeg21:a0020
“Advertentie Lepelstraat”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 20-09-1933. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874864:mpeg21:a0159
“Advertentie Peereboom-Bouwman”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 27-09-1935. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871425:mpeg21:a0119
laatst bijgewerkt:
25 september 2019