Max Gruber werd op 9 november 1921 in Dresden geboren. De familie Gruber verliet vanwege de nazi-terreur Duitsland en was een van de gezinnen die tegen een forse betaling Duitsland verliet op de St. Louis.
Het gezin bestond uit Hermann Gruber (Cholojow, 31 december 1894 – Flossenbürg, 27 januari 1945), Gisela Gruber-Schneck (Budapest, 12 juli 1899 – overleefde de oorlog), Alexander Siegfried Gruber (Dresden, 19 november 1926 – Leitmeritz, 7 februari 1945) en Max.
Het verhaal over de St Louis is bekend. Het schip werd geweigerd in Cuba, wat het reisdoel was, werd daarna geweigerd in de Verenigde Staten en keerde terug naar Europa.
De opvarenden werden ontscheept in Antwerpen en verdeeld over België, Groot-Brittannië en Nederland nadat de regeringen van die landen, ondanks de Duitse druk om dit niet te doen, dit overeen waren gekomen.
Max Gruber kwam terecht in het Lloydhotel in Amsterdam, toen een opvang voor deze vluchtelingen. Max zat daar met veel vluchtelingen, een van hen was Hannelore Klein.
Na het verblijf in het Lloydhotel bleef de familie in Amsterdam en Max ging naar de avondanalistenschool. Voor het praktische werk kon hij overdag naar het Laboratorium voor Physiologische Chemie van H. G. K. Westenbrink.
Toen Nederland bezet werd begon de ellende voor de familie Gruber opnieuw. Max kwam op 1 juli 1940 in Westerbork terecht. Hij werkte daar bij de Fliegende Kolonne, die hand- en spandiensten bij de transporten verrichtte. In 1944 werd het gezin naar het Oosten gedeporteerd en Max, die in Westerbork was aangesteld als technicus, slaagde erin om te vluchten. Met behulp van vrienden hield hij zich schuil tot het einde van de oorlog.
Na de oorlog pakte Max de opleiding weer op en studeerde scheikunde. In 1952 trouwde hij met Suzanne Heynemann (Berlijn, 19 juni 1913 – Groningen, 15 februari 2009) en enige tijd later gingen Max en zijn vrouw naar Bandoeng (Indonesië) waar Max was benoemd tot hoogleraar in de biochemie. Hij zette daar het laboratorium voor biochemie op, en telde veel Indonesiërs onder zijn vrienden.
In 1955 keerde hij terug naar Nederland en hij was al op 19 mei 1954 bij Koninklijk Besluit benoemd tot hoogleraar. Op 10 november 1956 hield hij zijn inaugurele rede en werkte tot 1986, toen ging hij met emeritaat. Max Gruber overleed op 12 november 1990 in Haren (Groningen).
bron:
www.dutchjewry.org, pagina Jacob Asscher (geraadpleegd 9 maart 2015)
www.communityjoodsmonument.nl, lemma Frederik Polak (geraadpleegd 9 maart 2015)
Auerbach-Polak, Lies, Betty Busch-Polak en Nanda van der Zee, Bewogen Stilte, oorlogsherinneringen van twee zussen (Kampen 2004)
hoogleraren.ub.rug.bl, lemma Max Gruber (1921-1990) (geraadpleegd 19 mei 2015)
Drenth, J, levensbericht M Gruber in Levensberichten en herdenkingen (Amsterdam 1992) 17-20
www.joodsmonument.nl, lemma’s familie Gruber (geraadpleegd 19 mei 2015)
www.maxgruberfoundation.nl, lemma Max Gruber- Professor of Biochemistry University of Groningen (1956 – 1986) (geraadpleegd 19 mei 2015).
www.rdk.nl, lemma Suzanne Heynemann (geraadpleegd 19 mei 2015)
Laatste aanpassing:
14 september 2019