Marcus Pels en Hendrika Brandon

Grossier Marcus Pels (Amsterdam, 3 februari 1906 – Auschwitz, 21 mei 1944) woonde op de Nieuwe Kerkstraat 108 met zijn vrouw Hendrika Brandon (Amsterdam, 4 januari 1912 – Toronto, 13 oktober 2003) en hun kinderen Keetje (Katy) Philippina (1938) en Philip Marcus (1941).

Marcus was grossier in ijs- en bakkersbenodigdheden. Op de woning was een gevelreclame aangebracht, toen de zaak op last van de bezetter moest sluiten is deze verwijderd.

Marcus had tijdens de oorlog een aanstelling bij de Joodsche Raad als tuinman bij de Joodsche Invalide en daardoor voor hemzelf en zijn gezin een Sperre. Deze werd ongeldig verklaard en het gezin ging in onderduik in Utrecht. Toen Marcus en Hendrika voor zaken in Amsterdam moesten zijn liepen ze in de val van de beruchte Jodenjaagster Ans van Dijk. De kinderen zaten inmiddels al in Limburg ondergedoken.

Marcus werd vermoord, Hendrika overleefde de oorlog. Na de oorlog kreeg Hendrika hulp van Michel Engelsman, een goede vriend en de zaak werd voortgezet op de Nieuwe Herengracht. Dat duurde tot 1952. Hendrika was inmiddels met Michel getrouwd en ze besloten met de kinderen te emigreren naar Canada. In augustus 2019 heeft kleindochter Lisa Kaufman, de dochter van Keetje, meegewerkt aan de herplaatsing van de historische gevelreclame. Het was Edward Schenk van de Werkgroep Historische Gevelreclames Amsterdam die zich bijzonder heeft ingezet voor het herplaatsen van deze reclame en de speurtocht met hulp van anderen heeft volbracht.

Herkend op de Westerborkfilm
Eind 2024 werden Hendrika en Marcus herkend door onderzoeker Koen Hulsbos op de ‘Westerbork-film‘. Deze film werd gemaakt door Rudolf Breslauer, in opdracht van kampcommandant Albert Gemmeker. Breslauer legde de bekende beelden vast van een transport dat vertrekt en filmde het dagelijkse leven in het kamp, zoals de werkzaamheden en een voetbalwedstrijd. Na een krappe 5 minuten is een man met hoed te zien die lachend in de camera kijkt, en naast hem een vrouw met zwart, licht golvend haar die van achter te zien is. Ze komen na 6 minuten opnieuw in beeld. Dat bleken Pels en Brandon.

bron:
Twee mensen herkend in Westerbork-film, kan niet missen, NOS website, 23 december 2024.
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Pels, Marcus – 03-02-1906 – A01232_0626_0703.
Verhaal gezin Pels in De Telegraaf, 28 augustus 2019.
Marcus Pels, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130351984 (Marcus PELS)

gepubliceerd:
24 december 2024

laatst bijgewerkt:
24 december 2024