Vanaf circa 1931 woonde het gezin Hirschel op de Johann Keplerstraat 3-2. Vader Levie (Amsterdam, – Polen, ), die zichzelf ook Louis liet noemen, was conservator van Bibliotheca Rosenthaliana en assistent rabbijn van de synagoge op het Jonas Daniel Meijerplein. Bibliotheca Rosenthaliana is nu onderdeel van de collectie van de Universiteit van Amsterdam. Verder voerde Levie in 1931 het secretariaat van het Genootschap voor de Joodsche Wetenschap in Nederland.
Levie was gehuwd met Louise Duitz (Den Haag, – Auschwitz, ) en samen hadden ze de volgende kinderen: Saul (Amsterdam, – Auschwitz, ), Suzanna Elisabeth (Amsterdam, – Auschwitz, ), Josephine (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Elisabeth (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Levie studeerde aan het Nederlands-Israëlietisch Seminarium. Hij deed staatsexamen en slaagde vervolgens voor kandidaats- en doctoraal Klassieken. Hij was eerst aan de Bibliotheca Rosenthaliana verbonden als wetenschappelijk assistent, later volgde hij J. M. Hillesum op als conservator. Levie was in eerste instantie verbonden aan het onderwijs op het Seminarium en op het gymnasium te Alkmaar. Hij had een brede kennis van de Joodse en algemene cultuur en een specialisatie in het Joodse boek. Hij was een geleerde en zag het Joodse boek als een bron van de ware kennis. Als conservator werd hij omschreven als de onzichtbare leraar van het jonge Joodse geslacht die informeerde, met ieder sprak en zijn adviezen gaf. Rosenthaliana werd onder zijn leiding het centrum voor de studerende Joodse jeugd.
In 1927 was Levie voorzitter van ‘de commissie voor het bijeenbrengen van gelden voor de verfraaiing van de synagoge’. Hier ging om om de synagoge aan de Linnaeusstraat.
Bibliotheca Rosenthaliana werd in oktober 1941 gesloten, tot het verdriet van Levie Hirschel. Toch hielp hij, clandestien, om boeken weg te krijgen (voor studenten) uit bibliotheken.
Het gezin had een Sperre vanwege de functie van vader, maar nadat de bezetter zijn werk onmogelijk maakte kon het gezin gedeporteerd worden. Op 29 september 1943, Rosj Hasjana (Joods nieuwjaar) werden de Hirschels geregistreerd in Westerbork en gehuisvest in Barak 62. In oktober en begin november schreef Levie daar zijn biografie op nietige papiertjes.
Levie stond met zijn gezin op de ‘Palestina-lijst’, hij had het certificaat vanuit de Hebreeuwse Universiteit. De Palestina-lijst werd ‘geplatzt’ (ongeldig verklaard) toen er te weinig mensen waren voor deportatie naar de vernietigingskampen. Op de avond van 15 november 1943 deden vrienden van Levie, Dasberg en Levisson, een vergeefs beroep op Oberdienstleiter Kurt Schlesinger. Op 16 november 1943 werd het gezin gedeporteerd naar Auschwitz.
bron:
Jaap Meijer, Levie Hischel in Bijdragen en Mededelingen van het Genootschap voor Joodse Wetenschap in Nederland (Amsterdam 1956) 25-31.
Levie Hischel, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 345.
Synagoge Linnaeusstraat, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 28 oktober 1927. Geraadpleegd op Delpher op 20-12-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425043:00001.
Maandblad voor de geschiedenis der Joden in Nederland. 15 september 1947. Geraadpleegd op Delpher op 20-12-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005807001:00005.
Oktober 1941, Briefwisseling. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-09-1980, p. XVIII. Geraadpleegd op Delpher op 20-12-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859852:mpeg21:p058.
illustratie:
Maandblad voor de geschiedenis der Joden in Nederland. 15 september 1947. Geraadpleegd op Delpher op 20-12-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005807001:00005.
gepubliceerd:
20 december 2023
laatst bijgewerkt:
20 december 2023