Lepelkruisstraat

De Lepelkruisstraat is een straat die haaks op de Lepelstraat staat tussen de Nieuwe Prinsengracht tot aan de Nieuwe Achtergracht. De straat was onderdeel van het Lepelbuurtje. De straat werd door veel Joodse Amsterdammers bewoond, na de oorlog zorgde de verbreding van de Wibautstraat en de nieuwbouw daar, en het scheiden van de twee helften van de Lepelstraat, dat de sfeer van de Lepelstraat en het buurtje totaal veranderde. In deze voornamelijk Joodse buurt zijn nog sporen te vinden en zijn er nog verhalen te vertellen. In een behoorlijk deel van de straat is de oorspronkelijke bewoning verdwenen.

Lepelkruisstraat 2 – Louis Goedhart
Louis Goedhart (Amsterdam, 4 november 1893 – Sobibor, 16 juli 1943) werd op 17 november 1906 Bar Mitswah (kerkelijk meerderjarig). Louis was een zoon van Aabraham Goedhart en Rebecca Sterneveld. Louis zou op 5 juli 1918 trouwen met Amalia Goedhart (Bocholt, 16 juli 1898 – Sobibor, 16 juli 1943) en zij kregen vier kinderen; Betty Rebecca – die de oorlog overleefde, Paula (Amsterdam, 3 februari 1921 – Sobibor, 2 juli 1943), Selma Frederika (Amsterdam, 31 mei 1923 – Sobibor, 9 juli 1943) en Abraham (Amsterdam, 26 februari 1933 – Sobibor, 16 juli 1943).

Lepelkruisstraat 4 – Palacheschool
In 1929 werd hier de Palacheschool geopend.

Lepelkruisstraat 5 – schoenmakerij L. Simons
In oktober 1894 opende L. Simons op dit adres zijn 2^e schoenmakerij. De andere zaak was gevestigd op de Weeperstraat 68.

Lepelkruisstraat 5 – De Nieuwe Vleeschhouwerij
Op dit adres was in 1897 de slagerij van L. de Rooij gevestigd. In februari 1906 verhuisde deze slagerij naar de Ruyschstraat 73.

Lepelkruisstraat 5 – Vleeschhouwerij M. Salomons
Meijer Salomons (Amsterdam, 21 januari 1876 – Sobibor, 5 maart 1943) was de uitbater van deze slagerij in 1922. Meijer was gehuwd met Rebecca van Praag (Amsterdam, 20 juli 1876 – Sobibor, 5 maart 1943).

Lepelkruisstraat 5 – Vleeschhouwerij A. Bas
A. Bas was de uitbater van deze slagerij in 1926.

Lepelkruisstraat 5^hs – Meijer Linnewiel en Hendrika Cohen
Op 7 december 1907 vierden Meijer Linnewiel en Hendrika Cohen het feit dat ze 12½ jaar getrouwd waren. Meijer was de bekende standwerker Kokadorus.

Lepelkruisstraat 6 – Het Weesperkwartier
Rond 1921 was op dit adres de wasserij ‘Het Weesperkwartier’ van Abraham Schelvis (Amsterdam, 13 april 1890 – Auschwitz, 15 oktober 1942) gevestigd. Abraham was gehuwd met Sara Jacobs (Amsterdam, 25 maart 1885 – Amsterdam, 1 februari 1936) en zij hadden vijf kinderen; Aron (Amsterdam, 4 mei 1915 – Sobibor, 23 juli 1943), Simon (Amsterdam, 13 juli 1916 – Auschwitz, 28 februari 1943), Esther (Amsterdam, 15 juli 1918 – Auschwitz, 31 januari 1944), Rika (Amsterdam, 7 november 1920 – Sobibor, 21 mei 1943) en Rachel. Rachel overleefde de oorlog. Ten tijde van de oorlog woonde Abraham op de Lepelstraat 76^-1.

Lepelkruisstraat 7 – brood- en beschuitbakkerij J. P. Schaaf
Deze bakkerij ORT (Onder Rabbinaal Toezicht) opende haar deuren op 19 december 1891.

Lepelkruisstraat 7 – broodfabriek Weduwe J. de Jonge
Rond 1895 was de broodfabriek van Weduwe J. de Jonge op dit adres gevestigd. In 1898 berichtte het bedrijf dat ze bakten zonder rabbinaal toezicht, maar wel de strengste eisen volgden van de Israëlietische ritus. Weduwe de Jonge had nog een zaak op de Blasiusstraat 26 en opperrabbijn J. H. Dünner liet in een advertentie van 29 april 1898 in het Centraal Blad voor Israëlieten in Nederland weten dat dit brood niet onder rabbinaal toezicht werd vervaardigd.

Lepelkruisstraat 7 – E. M. Gans
Boven de broodfabriek woonde E. M. Gans, die zich aanbood als zieken- en zenuwlijders-verpleger. Hij had drie jaar lang de cursus gevolgd in het Nederlands Israëlietisch Zieken- en Krankzinnigengesticht.

Lepelkruisstraat 7 – D. Klein jr.
Gelegenheidsdichter D. Klein jr. verhuisde naar dit adres in april 1903. Dat hij niet de eerste de beste was bewijst een vermelding in het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 12 februari 1904. In juli 1905 verhuisde Klein naar de Camperstraat 36.

Lepelkruisstraat 9 – transportrijwielen H. Drukker
De transportrijwielenzaak van H. Drukker was hier rond 1910 gevestigd.

Lepelkruisstraat 9 – Abraham Schelvisch
Abraham Schelvisch, in lompen en metalen, was hier rond 1917 gevestigd.

Lepelkruisstraat 11 – Sara Gobes
Op dit adres werd Sara Gobes (Amsterdam, 29 mei 1921 – Sobibor, 11 juni 1943) geboren, dochter van Roosje de Jong (Zutphen, 12 november 1897 – Auschwitz, 27 augustus 1943) en slager Mozes Gobes (Amsterdam, 19 september 1895 – Sobibor, 2 juli 1943). Sara’s broer Emil Andries (Amsterdam, 11 juni 1926) overleefde de oorlog. Bij de geboorte van Emil woonde het gezin op de Hemonystraat.

Lepelkruisstraat 11^-2 – schilder R. Coster
Huisschilder R. Coster was hier in 1893 gevestigd.

Lepelkruisstraat 13 – Kruidenier Itter
Waarschijnlijk was het een kruidenierszaak die Johan Pieter Itter hier in 1891 voerde. In ieder geval verkocht hij koffie in die tijd. Itter was niet Joods maar adverteerde wel in de Joodse media en richtte zich zo op zijn Joodse clientèle.

Lepelkruisstraat 13 – zuivelhandel  J. H. Hes
De zuivelhandel van J. H. Hes was hier rond 1899 gevestigd. Het gezin Hes woonde op 13^a.

Lepelkruisstraat 13^hs – gezin Herschel
Kleermaker Daniel Herschel (Goor, 4 juli 1890 – Amsterdam, 2 februari 1943) en Lena Kan (Amsterdam, 8 april 1890 – Sobibor, 21 mei 1943) waren op 8 februari 1930 12½ getrouwd en werden in het Nieuwe Israëlietisch Weekblad gefeliciteerd door hun kinderen Nathan (Amsterdam, 6 januari 1918 – Auschwitz, 31 januari 1944), Elisabeth (Amsterdam, 5 juni 1926) en Mozes (Amsterdam, 18 februari 1924 – Auschwitz, 28 februari 1943). Elisabeth overleefde de oorlog in de onderduik. Elisabeth was verloofd met Ruben Veterman en dook met hem onder bij Willem Leurink en Gerrie Leurink – Dekker op de Dijkstraat 41 in Bolsward. Dat verhaal kan hier worden gelezen.

Lepelkruisstraat 15 – Café De Ster – H. Wolbers
W. Wolbers verkocht in 1893 alle soorten wijn, gedestilleerd en azijn voor ‘Paaschgebruik’, voorzien van een zegel van het Amsterdamse Rabbinaat. Wolbers had op dit adres een café. In de zomer van 1894 werd de zaak overgenomen door J. W. v. d. Bold.

Lepelkruisstraat 15 – meester schoen- en laarzenmaker M. Blom
Deze schoenmaker was hier rond 1906 gevestigd. De werkplaats was op de Uilenburgerstraat 29^d.

Lepelkruisstraat 15^-3 – Meijer Blitz (Maloïtz)
Op dit adres werd in 1895 Meijer Blitz geboren, de latere bekende telepaat Maloïtz.

 

 

bron:
“Advertentie Itter”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1891/12/11 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000561036:mpeg21:p00003
“Advertentie Schaaf”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1891/12/18 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000561037:mpeg21:p00006
“Advertentie Coster”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1893/02/24 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858599:mpeg21:p007
“Advertentie Wolbers”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1893/03/31 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858603:mpeg21:p008
“Advertentie Wolbers”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1893/09/08 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858084:mpeg21:p008
“Advertentie Bold”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1894/07/06 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858358:mpeg21:p003
“Binnenland. AMSTERDAM, 25 October 1894. Simons”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1894/10/26 00:00:00, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858374:mpeg21:p005
“Advertentie Simons”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1894/11/30 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858379:mpeg21:p007
“Advertentie Weduwe de Jonge”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1895/03/29 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858345:mpeg21:p007
“Advertentie L. de Rooij”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1897/01/08 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858515:mpeg21:p003
“Advertentie De Jonge”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1898/01/14 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873297:mpeg21:p003
“Advertentie Dünner”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1898/04/29 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000563005:mpeg21:p00001
“Advertentie Gans”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1898/06/10 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873316:mpeg21:p006
“Advertentie Hes”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1899/06/02 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858744:mpeg21:p007
“Advertentie Klein”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1903/04/17 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000575066:mpeg21:p00003
“Binnenland AMSTERDAM, 11 Febr. 1904, D. Klein.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1904/02/12 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871689:mpeg21:p003
“Advertentie Klein”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1905/07/14 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871794:mpeg21:p004
“Advertentie De Rooy”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1906/02/09 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871824:mpeg21:p008
“Advertentie Blom”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1906/09/19 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871856:mpeg21:p007
“Familiebericht Goedhart”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1906/11/09 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871759:mpeg21:p006
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Goedhart (geraadpleegd 10 april 2021)
“Advertentie Linnewiel”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1907/11/29 00:00:00, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872648:mpeg21:p011
“Advertentie Drukker”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1910/09/30 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872699:mpeg21:p006
“Advertentie Kokadorus”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1911/02/10 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859315:mpeg21:p007
“Advertentie Schelvisch”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1917/09/14 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860523:mpeg21:p007
“Advertentie Schelvisch”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1920/09/10 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859800:mpeg21:p012
“Advertentie Het Weesperkwartier”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1921/06/03 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874033:mpeg21:p008
Stadsarchief Amsterdam, Sara Gobes, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 269
Stadsarchief Amsterdam, Mozes Gobes, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 269
www.joodsmonument.ln, lemmata Mozes Gobes (geraadpleegd 11 april 2021)
“Familiebericht Sara Gobes”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1921/06/03 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 11-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874033:mpeg21:p006
“Advertentie Salomons”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1922/09/22 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 11-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874070:mpeg21:p008
“Advertentie Bas”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1926/01/08 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 11-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871897:mpeg21:p007
Stadsarchief Amsterdam, Daniel Herschel, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 334
“Advertentie Herschel”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1930/01/31 00:00:00, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 11-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874401:mpeg21:p005
Stadsarchief Amsterdam, Meijer Salomns, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 703
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Salomons (geraadpleegd 11 april 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Lepelkruisstraat 6, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 206
Stadsarchief Amsterdam, Abraham Schelvis, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 715
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Schelvis (geraadpleegd 11 april 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Itter, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1906

illustratie:
“Advertentie Weduwe de Jonge”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1895/03/29 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858345:mpeg21:p007
“Advertentie Hes”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1899/06/02 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858744:mpeg21:p007
“Binnenland AMSTERDAM, 11 Febr. 1904, D. Klein.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1904/02/12 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871689:mpeg21:p003
“Familiebericht Goedhart”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1906/11/09 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871759:mpeg21:p006
“Advertentie Linnewiel”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1907/11/29 00:00:00, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872648:mpeg21:p011
“Advertentie Kokadorus”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1911/02/10 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859315:mpeg21:p007
“Advertentie Schelvisch”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1920/09/10 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859800:mpeg21:p012
“Familiebericht Sara Gobes”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1921/06/03 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 11-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874033:mpeg21:p006
Lepelkruisstraat © joodsamsterdam.nl, 13 april 2021

gepubliceerd:
10 april 2021

laatst bijgewerkt:
13 april 2021