Leonard Pinkhof (Amsterdam, – Sobibor, ) was een zoon van Hermanus Pinkhof en Adeline de Beer en een broer van Clara Asscher – Pinkhof. Hij trouwde op 27 december 1927 met Bep (Betsy) Koekoek (Den Haag, – Sobibor, ).
Bep en Leonard hadden vier kinderen; Nedivo (Den Helder, – Sobibor, ), Jiska (Den Helder, – Sobibor, ), Pinkas (Den Helder, – Sobibor, ) en Menachemja (Den Helder, – Sobibor, ).
Rond 1926 woonde Leonard op de Kanaalweg 54 in Den Helder, in 1929 woonde het gezin op de Ruygweg in Den Helder. In deze stad woonde Leonard al vanaf 1922 toen hij hier kwam wonen nadat hij een aanstelling had gekregen als leraar tekenen aan de Ambachtsschool. Daarvoor had Leo een driejarige HBS-opleiding gevolgd en een opleiding tot schilder aan de Rijksschool voor Kunstnijverheid te Amsterdam. Het echtpaar was actief binnen de Joodse gemeente in Den Helder, in 1936 werd Leo penningmeester.
Tweede Wereldoorlog
In november 1940 werd Leonard op last van de bezetter ontheven uit zijn functie en vervolgens ontslagen. Het gezin Pinkhof vertrok naar Oudesluis. Daar vonden ze onderdak bij het gezin van de bovenmeester Jippes. Er werden vervolgens Duitse officieren bij Jippes ingekwartierd en de Pinkhofs moesten hier vertrekken. Leonard wilde niet in de onderduik, de kinderen zouden dan van de ouders moeten worden gescheiden en de kans om als zionistische Jood naar Palestina zou mogen gaan was voorgoed verkeken.
Per 1 oktober 1941 vond Leonard een tijdelijke baan bij de A. B. Davidsschool in de Valckenierstraat in Amsterdam. In september 1941 verhuisde het gezin naar Amsterdam, een maand later gingen ze op de Kinderdijkstraat 77-2 wonen. In december 1942 verhuisden ze naar de Retiefstraat 63-1.
Leonard was in het bezit was van ‘Palestinapapieren’. Die gaven een kans op emigratie naar Palestina via krijgsgevangenenruil met geallieerden. Op 20 juni 1943 werd het gezin in Westerbork geregistreerd waar ze in Barak 67, een van de strafbarakken, terecht kwamen. Op 22 juni werd er verzocht om bewijzen aan te leveren dat het gezin op de Palestinalijst stond. Een dag later werd er een telegram gestuurd met dit verzoek én met de vraag of het gezin ook in aanmerking kwam voor emigratie naar Suriname. De bevestiging kwam op 26 juni 1943. Op 10 augustus 1943 werd op de kaart van de Joodsche Raad aangetekend ‘emigratie, verdere stappen doelloos’. Dit klopte, het gezin was op 20 juli 1943 gedeporteerd naar Sobibor waar ze bij aankomst werden vermoord.
Leonard was lid van het landelijk opererende comité voor de Pesachvoorziening in Erets Jisroeil. Deze organisatie gaf vooral hulp aan nieuwe immigranten die naar het Britse Mandaatgebied Palestina waren vertrokken en daar zonder financiële middelen zaten.
Werk
Schilder en leraar Leonard Pinkhof Leonard Pinkhof was de ontwerper van een gebrandschilderd gedenkraam van de Tien Geboden in de synagoge aan de Linnaeusstraat in Amsterdam-Oost. Deze opdracht kreeg hij in 1928. De ramen werden vervolgens gemaakt bij de firma Bogtman in Haarlem. Deze ramen werden tijdens de sloop verwijderd en zijn geschonken aan de synagoge in Ramat Jitzchak (Israël).
| Wie van de lezers in Israël kan foto’s maken van de gebrandschilderde gedenkramen die in een van de synagoges in Ramat Yitshak moet hangen – dit als illustratie bij dit artikel. Mail s.v.p. |
Op 6 mei 1928 werd de eerste steen gelegd voor een nieuwe synagoge in Den Helder. Leo Pinkhof maakte en schonk een oorkonde, die in de gevel van de synagoge werd ingemetseld.
Leo exposeerde zijn werk ook. Vanaf 18 januari 1930 was er een expositie in het kunstnijverheidshuis ‘Sierkunst’ in de Amstellaan in Amsterdam. Er werden onder andere spattekeningen en aquarellen geëxposeerd.
In 1931 verscheen bij uitgeverij Joachimsthal de 11e druk van de Hagadah van S. I. Mulder. Leo maakte er nieuwe afbeeldingen voor.
Uitgeverij Kleerekoper publiceerde in 1931 ‘Hammeliets’, een nieuw Hebreeuws leerboek voor de lagere school, geschreven door G. G. Kleerekoper met illustraties van Leo Pinkhof en een omslagtekening van Jo Spier.
Uitgeverij Joachimsthal gaf voor het jaar 5695 (1934-1935) een scheurkalender uit waarvan Leo de dekbladtekening verzorgde.
In het gebouw van de A. O. F. werd op 18 december 1935 door de Mizrahistische Vrouwenvereniging Kolenoe een bazar gehouden waar onder andere tekeningen van Pinkhof werden verkocht om het werk van Beth Tseiroth Mizrachie in Jeruzalem, een orthodox instituut voor meisjes, mogelijk te houden.
Voor de synagoge op de Nieuwe Molstraat 17 in Den Haag ontwierp Leo drie gebrandschilderde ramen, voorstellende de Tora, Zion en Nederland.
bron:
Leonard Pinkhof, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 635.
D. Kila, De Kille aan het Marsdiep (Den Helder 1999).
Leonard Pinkhof, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130353679 (Leonhard PINKHOF).
Verloving, Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 03-11-1925, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010660304:mpeg21:p008.
Tien geboden, STADSNIEUWS. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 24-02-1928, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000579051:mpeg21:p00002.
Eerste steen, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 11-05-1928, p. 17. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858017:mpeg21:p017.
Bogtman, NIEUWE SYNAGOGE AMSTERDAM-OOST. Aanbieding van geschenken.. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 04-09-1928, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010658706:mpeg21:p009.
Expositie, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 31-01-1930, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000578057:mpeg21:p00009.
Hagadah, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1931, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858662:mpeg21:p007.
Hammeliets, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 01-04-1931, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000586005:mpeg21:p00006.
Scheurkalender, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-07-1934, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874527:mpeg21:p007.
DE BAZAR VAN KOLENOE. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 20-12-1935, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871437:mpeg21:p002.
Penningmeester, Waar de gebeurtenissen van vele gemeenten den. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1936, p. 14. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871401:mpeg21:p014.
RESIDENTIE-NIEUWS STROOM VAN GESCHENKEN Voor nieuwe synagoge In het Bezuidenhout-kwartïer, “De avondpost”. ‘s-Gravenhage, 28-12-1937, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB27:021089144:mpeg21:p00005.
Leonard Pinkhof, Joodsmonument.nl, https://www.joodsmonument.nl/nl/page/31033/leonard-pinkhof (geraadpleegd 14 decemb3er 2024).
illustratie:
Verloving, Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 03-11-1925, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010660304:mpeg21:p008.
Tien geboden, STADSNIEUWS. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 24-02-1928, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 14-12-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000579051:mpeg21:p00002.
gepubliceerd:
14 december 2024
laatst bijgewerkt:
14 december 2024