Lehman (Le) Auerhaan (Amsterdam, 12 juli 1898 – Amsterdam, 6 juli 1973) werd geboren als zoon van handelaar in manufacturen Israël Ourhaan (Groningen, 4 april 1864 – 1925) en Jetje Parfumeur (Culemborg, 14 februari 1863 – januari 1925). Lehman trouwde in 1928 met Selma Gosschalk (Amsterdam, 23 januari 1907 – Amsterdam, 6 april 1998). Voor de oorlog woonden Selma en Lehman op de Rivierenlaan 8-1, de huidige President Kennedylaan. Volgens de kaart van de Joodse Raad woonden ze tijdens de oorlog op de Dintelstraat 10hs.
Na de oorlog woonden ze op de Willemsparkweg 182hs. Selma en Lehman namen toen hun nichtje Henriëtte (Jet) Selma Cato in huis, de dochter van Lehman’s broer Maurits (Amsterdam, 10 januari 1897 – Auschwitz, 30 september 1942) en zijn vrouw Hanny Francina Carolina Weijl (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Lehman was groothandelaar in auto-fournituren en leder. Rond de oorlog werd hij districtshoofd bij het Gemeentelijke Bureau voor Sociale Zaken. Selma was daar (vrijwillige) verzorgster. Waarschijnlijk was de aanstelling van Lehman een functie voor de Joodse Raad, ambtenaren waren toen al uit hun functie ontheven. Een aparte kaart bij de Joodse Raad maakt op 21 juni 1943 melding van een voorlopige plaatsing van het gezin op de Palestinalijst, een lijst van Joden die toestemming hadden gekregen om naar Palestina te emigreren. Op de kaart stond verder dat de definitieve plaatsing kon worden geregeld zodra het nummer van het certificaat bekend zou worden.
In De Tijd van januari 1930 stond vermeld wat het bedrijf voor activiteiten had, en daaruit blijkt dat het een veelzijdige onderneming was: ‘I. Auerhaan & Zonen, Spuistraat 36, Amsterdam, brengen als specialisten op liet gebied van carrosserie- en autobusfournituren een keurcollectie van dit soort artikelen, zoals portiersloten, krukken, scharnieren, aluminium profielen. bekledingsstoffen, en als bijzonderheden: ‘Nevenfail’ draairaamapparaten voor het op- en neerdraaien der ramen van luxe. vrachtauto’s en autobussen.
„Connolly Brothers”, London, runderhuiden in tal van kleuren en nerven voor het bekleden van autozitingen. S. Sarton, Levallois, autostoffen, lakens, pluchen en passementerieën. “Simplex”, complete zittingen, bekleed met imitatieleder, rattan of echt leder ter plaatsing in autobussen en tramwagens’.
Daarnaast was Lehman actief voor het bedrijf Wed. E. Parfumeur B.V. dat op de Prinsengracht gevestigd was.
Nieuwe Zionistische Organisatie
Lehman was in 1938 bestuurder van de ‘Nieuwe Zionistische Organisatie’, een door de N. Z. O. erkende beweging. Hij zat samen met Charles M. Nijveen en Dr. Schnurr in dat bestuur.
Oorlog
Het lukte Lehman tijdens de oorlog om enerzijds niet op te vallen en anderzijds een belangrijke functie te vervullen. En hij zat in het verzet. Meer informatie over deze periode wordt gezocht.
|
Lehman was zeer goed bevriend met de kunstschilder/klarinettist Johan van Hell. Ze woonden beiden Willemsparkweg 182: Auerhaan op 182huis en Van Hell op 182-2.
Van Hell maakte in 1949 een portret van zowel Auerhaan als van zijn vrouw. Dat van Lehman is afgebeeld in: Caroline Roodenburg (red), Bart de Cort, Koosje Hofman, Tineke Reijnders, Johan van Hell 1889-1952 (Warnsveld 2005), p. 38. In de tweede druk van het boek staat ook het portret van Auerhaans vrouw op pagina 104. In het boek wordt Auerhaan meer als intellectueel dan als zakenman geportretteerd. |
75-jarig bestaan
In 1960 bestond de onderneming 75 jaar, hetgeen gevierd werd met een receptie op 27 april in Hotel De l’Europe. Het Parool besteedde er aandacht aan en schreef: ’27 januari a.s. hoopt I. Auerhaan & Zonen N.V., Spuistraat 36-38, haar 75-jarig bestaan te herdenken. De heer I. Auerhaan, afkomstig uit de stad Groningen, vestigde zich in 1885 als zelfstandig koopman, zonder vestigingsvergunning of inschrijving bij de Kamer van Koophandel (dat kon toen nog) in rijtuig en zadelmakersartikelen en leder aan de Nes, in de oude stad. Toen de auto zijn plaats kwam opeisen en het paard ging verdringen, werden artikelen voor carrosserie en aan de bestaande toegevoegd. Deze sortering werd uitgebreid met diverse materialen, onder andere voor spoorwagons, schepen en vliegtuigen. Oorspronkelijk werd met drie man begonnen. Nu zijn meer dan vijftig personen aan de onderneming verbonden.
Na het overlijden van Lehman in 1973 zette het bedrijf de activiteiten voort. In 1979 vertrok het bedrijf van de Spuistraat en vestigde zich in Lelystad.
bron:
Stadsarchief Amsterdam, Israel Ourhaan, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1562
Stadsarchief Amsterdam, Lehman Ourhaan, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1705
“Familiebericht Parfumeur”. “De standaard”. Amsterdam, 1932/01/11 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 20-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB23:001897008:mpeg21:p00010
Archiefkaart Joodse Raad via Arolsen Archives, Selma Ourhaan – Gosschalk, 130349986
Archiefkaart Joodse Raad via Arolsen Archives, Lehman Ourhaan, 130349980
Database Joodse Biografisch Woordenboek, Auerhaan, Lehman (Le) 1898 – 1973 via http://www.jodeninnederland.nl/id/P-5802
www.joodsmonument.nl, lemmata Lehman Ourhaan (geraadpleegd 15 juni 2021)
Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 31-01-1928, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 15-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010658295:mpeg21:p008
Advertentie Auerhaan en Zonen. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 03-10-1926, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010659789:mpeg21:p008
I. AUERHAAN & ZONEN.. “De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad”. ‘s-Hertogenbosch, 27-01-1930, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010531176:mpeg21:p019
Zionistische Organisatie, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-09-1938, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874641:mpeg21:p006
Gala-avond. “Het Parool”. Amsterdam, 14-01-1960. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010840865:mpeg21:p002
aanvulling Bart de Cort d.d. 2 juli 2021 per email
illustratie:
Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 31-01-1928, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 15-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010658295:mpeg21:p008
Advertentie Auerhaan en Zonen. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 03-10-1926, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010659789:mpeg21:p008
gepubliceerd:
16 juni 2021
laatst bijgewerkt:
3 juli 2021