De Latherusstraat is een zijstraat van het Mosveld in Amsterdam-Noord.
Latherusstraat 2 – synagoge
Op Latherusstraat 2, op de hoek met het Mosveld, was een synagoge gevestigd. In aanloop daartoe stond in 1929 het volgende in het Nieuw Israëlitisch Weekblad:
Het nieuwe bidlokaal
De Voorzitter deelde vervolgens mede, dat de pachter van het Tolhuis de huur van het lokaal, waarin de sjoeldiensten worden gehouden, met 31 maart a.s. heeft opgezegd. Er diende dus naar een ander lokaal te worden uitgezien. Men was zoo gelukkig de hand te kunnen leggen op een leegstaand winkelhuis annex bovenwoning aan de Latherusstraat 2 en 4, hoek Mosveld, in de onmiddellijke nabijheid van het terrein, waar aanvankelijk het bidlokaal zou worden gevestigd. Het Kerkbestuur en Rabbijn Sarlouis hebben zondagmorgen het pand gezien en het alleszins geschikt bevonden. Zoowel wat ligging als ruimte betreft, voldoet het aan de eischen. Het Bestuur is door het Kerkbestuur gemachtigd met de Woningbouwvereeniging, van wie het huis is, een voorloopig contract van vijf jaar aan te gaan. Zoodra de Kerkeraad zich met het plan vereenigd heeft, zal met de inrichting worden begonnen. Het perceel biedt ruimte voor 80 personen. Het bovenhuis mag apart verhuurd worden. Spreker hoopt, dat de commissie, destijds benoemd om bij de opening van het nieuwe bidlokaal een stoffelijk bewijs van belangstelling aan te bieden, nu met spoed aan het werk zal gaan.
Rabbijn Sarlouis verklaart zich ten zeerste met het verkregen resultaat te verheugen. De oplossing, welke voor het vraagstuk is verkregen, mag een zeer goede worden genoemd. Het lokaal is prachtig centraal gelegen en zal, dank zij de loyale en royale medewerking van het Kerkbestuur, zoodanig worden ingericht, dat het een sieraad voor de Vereeniging zal zijn. Spreker geeft de verkregen oplossing verre de voorkeur boven het oorspronkelijk plan. Er is nu ook gelegenheid Beis Jisroeil een pied a terre te verschaffen, zoodat de bijeenkomsten vanwege deze Vereeniging hervat kunnen worden. Ook het Rabbinaat zal bij de zittingsuren op zondagmorgen op een behoorlijke wijze kunnen ontvangt. Het sjoeltje belooft knus en aardig te worden. Er komt ook een flinke vrouwensjoel, terwijl voor goede verlichting en verwarming zal worden zorg gedragen. Als nu ook maar de bezoekers regelmatig zullen komen, dan meent spreker de Vereeniging met de voorgenomen oplossing van harte te kunnen gelukwenschen (applaus). De aftredende bestuursleden, de heeren M. Kok, J. Lierens en S. Polak, werden hierna bij acclamatie herbenoemd. Tot leden der commissie van verificatie werden de heeren S. Abram, J. Koster en H. Cousijn aangewezen.
Bij de rondvraag wijst de heer Koster op de mogelijkheid, dat de bewoners der noodwoningen, die eerlang ontruimd zullen worden, naar de Jordaanbuurt worden overgeplaatst. Voor de Joodsche gezinnen zou dit verre van aangenaam zijn. Spreker vraagt, of het Bestuur kan bevorderen, dat ze benoorden het IJ kunnen blijven wonen. Rabbijn Sarlouis zegt, dat daaromtrent reeds met den Woningdienst is onderhandeld. Er zal wel niet veel aan te doen zijn. Voor den huur, welke voor de noodwoningen werd betaald, is niet veel te krijgen. Het Bestuur heeft zijn best gedaan, om te trachten de Joodsche gezinnen tegemoet te komen, ’t Is ook in het belang der Vereeniging, dat ze benoorden het IJ woonachtig blijven. Men moet afwachten. Of het mogelijk is aan de bezwaren tegemoet te komen Mevrouw Moffie dankte voor het mooie feest in het Asterdorp en hoopt, dat het niet bij dit eene zal blijven. De Voorzitter zegt, dat de eer van het feest aan Beis Jisroeil toekomt. Spreker hoopt, dat het waarmede het gegeven is, de bestrijding der zending, bereikt zal worden, doordat men de Propagandisten met hun vervelende, zalvende redenenringen en vervalschte bijbelteksten zonder vorm van proces de deur wijst.
Mevrouw de Paauw vraagt, waarom de geestelijk adviseur en de eere-voorzitter niet bij de herdenking van het tienjarig bestaan der godsdientschool aan den Laanweg aanwezig waren, in het Joodsche krantje hééft zij er niets van gelezen. De Voorzitter zegt, dat Rabbijn Sarlouis en anderen door een misverstand niet zijn uitgenodigd. Het Schoolbestuur meende, dat de Vereeniging voor de uitnoodigingen zorgde, terwijl Sjoloum Werijngoes dacht, dat het Schoolbestuur inviteerde, Het misverstand heeft veel kwaad bloed gezet, vooral bij den geestelijken adviseur. Toen echter bleek, beide partijen te goeder trouw waren, is alles weer bijgelegd. De heer I. Couzijn wenscht mede namens de leden der Vereeniging het “Bestuur van harte geiuk met de uitstekende wijze, waarop de sjoelkwestie opgelost. Spreker hoopt, dat allen hun voldoening zullen toonen, door tot het huldeblijk bij te dragen, een gift is welkom. de Mevr. Waas vraagt, of bij het verhuren van boven het bidlokaal gelegen woning een Jood de voorkeur heeft.
Chazzan
Op 1 april 1936 werd E. v. d. Hoeden als chazzan (voorzanger) geïnstalleerd in deze synagoge.
Latherusstraat 4 – Max Cohen
Hier woonde magazijnbediende Max Cohen (Wildervank, – Auschwitz, ).
Latherusstraat 4-1 – gezin Viskoop
Joseph Viskoop (Amsterdam, 8 oktober 1880 – Amsterdam, 15 april 1942) was kruidenier van beroep. Hij was gehuwd met Betje Vleesdraager (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zij hadden een zoon Isaak (Amsterdam, – Sobibor, ).
Latherusstraat 44 – gezin Polak
Op dit adres woonde in de oorlog het gezin van venter Jozef Polak (Leeuwarden, – Auschwitz, ), zijn vrouw Judic de Paauw (Amsterdam, – Amsterdam, ) en hun kinderen Mozes (Amsterdam, – Auschwitz, ), Philip (Amsterdam, – Sobibor, ), Roosje (Leeuwarden, – Sobibor, ) en Abraham (Amsterdam, – Sobibor, ).
Latherusstraat 108hs – gezin Cosman
In de oorlog woonde hier het gezin van Mozes Cosman (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zijn vrouw Judith Noot (Amsterdam, – Auschwitz, ). Zij hadden de volgende kinderen: Willem (Amsterdam, – Mauthausen, ), Elias (Amsterdam, – Gross-Rosen, ), Rebecca (Amsterdam, – Amsterdam,
bron:
“Nieuw Israelietisch weekblad (Het nieuwe bidlokaal)”. Amsterdam, 25-01-1929, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 12-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858070:mpeg21:p010
www.joodsmonument.nl, lemmata Latherusstraat
“Advertentie Viskoop”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-05-1930. Geraadpleegd op Delpher op 12-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874414:mpeg21:a0039
“Installatie van den Heer E.v.d. Hoeden als Gazzan van Sjoloum Wereingoes”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-04-1936. Geraadpleegd op Delpher op 12-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871405:mpeg21:a0053
illustratie:
“Advertentie Viskoop”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-05-1930. Geraadpleegd op Delpher op 12-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874414:mpeg21:a0039
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank / Eck, J. van (Jacobus, 1873-1946). Latherusstraat, Gezien in noordelijke richting. Rechts nummer 58. Op de achtergrond ingang Hortensiastraat. 10 mei 1938. A01634000698
laatst bijgewerkt:
27 oktober 2020