Ze zaten naast elkaar. Twee koffiehuizen. Op Waterlooplein 28 koffiehuis ’t Haantje en op Waterlooplein 26 koffiehuis ’t Stuivertje. En ze waren gevestigd aan de kant van de Jodenbreestraat bijna op de hoek met de Korte Houtstraat.
Anna de Groot – Papegaai herinnert zich ’t Stuivertje nog goed, inclusief de uitbater Sander Stuiver. Haar vader kwam in de zaak samen met zijn compagnon Izak Meijer nadat ze zaken hadden gedaan op het Waterlooplein. Ze kochten boedels op van failliete bedrijven die in de loods van Nathan Katan werden opgeslagen. Anna was nog maar een kind, maar een bord met een gedicht dat in de zaak hing weet ze ook nog voor de geest te halen.
Het gedicht was:
Al wie hier binnenkomst is mijn vriend,
Al zwijgt hij in 7 talen,
En hoe of hij ook de kost verdiend,
Maar vergeet niet te betalen.
Sander Stuiver
Sander Stuiver was de zoon van Isaäc Stuiver. Het gezin van Isaäc woonde op Waterlooplein 26hs en Isaac werd geboren op 25 december 1877 in Amsterdam. Isaac was getrouwd met Betje Reens, zij werd geboren in Amsterdam op 22 juli 1880. Isaac en Betje werden vermoord in Sobibor op 21 mei 1943.
Zoon Sander heette voluit Alexander, hij werd geboren op 21 mei 1905 in Amsterdam en werd vermoord in Extern Kommando Leitmeritz op 6 februari 1945. Sander was gehuwd met Sara Bolle (Amsterdam, 8 augustus 1907 – Bergen-Belsen, 11 april 1945). Sander en Sara hadden een zoon Isaac (Amsterdam, 19 oktober 1930 – Auschwitz, 7 oktober 1944).
Alexander had een oudere zus, Evelina, geboren op 20 december 1903 en overleden op 23 april 1904. Ook heeft nog een tijd een jongere broer van Betje ingewoond, Alexander Reens (Amsterdam, 28 december 1898 – Auschwitz, 28 februari 1943) en haar vader Alexander Reens (Amsterdam, 16 oktober 1838 – 8 december 1920).
En verder
’t Stuivertje wordt ook genoemd in de memoires van Lin Jaldati. Zij schrijft over deze zaak:
“Daar was een zaak die ’t Stuivertje genoemd werd, naar het vierkante muntstuk van 5 cent. Voor een stuiver kon men een kop koffie en een broodje met koosjer beleg kopen. Het beste smaakte een broodje halfom met een flinterdun gesneden pekelvlees en lever.”
Waterlooplein 28 – ’t Haantje
Waterlooplein 28 heeft ook een zeer Joodse geschiedenis. Op de foto heet het lunchroom ’t Haantje en de uitbater is J. de Haan. Hij woont op tweehoog. Later werd het overgenomen door zijn weduwe, Maria A. de Haan – de Greef. Maar voor deze bestemming is in het stadsarchief te lezen dat hier de volgende bestemmingen waren:
– Winkel in etalage-artikelen van Salomon Gobets, die zelf op tweehoog woonde, daarvoor een timmermanswerkplaats en kledingmagazijn van .J Ketellapper. Daarvoor zat er een zaak in autobanden van J. de Vries en L. de Lange, daarvoor een handel in oude metalen van Joseph van Gelder en de eerste vermelding is een uitdragerij van Salomon Gobets.
Salomon Gobets
Salomon Gobets woonde twee keer op nummer 28. Eerst had hij er zijn uitdragerij, daarna verkocht hij er etalage-artikelen.
Salomon Gobets werd in Amsterdam geboren op 26 mei 1874. Hij was gehuwd met Mietje Dikker (Amsterdam, 4 februari 1861). Salomon en Mietje werden in Sobibor vermoord op 11 juni 1943.
Waterlooplein 24 – Waterlooschool
Op nummer 24, rechterzijde foto, heeft de Waterlooschool volgens het Stadsarchief Amsterdam. Deze school zat later op nummer 36.
Dit gebouw, op nummer 24, werd later het Laboratorium voor Physiologische Chemie, het Geografisch en Volkenkundig Instituut van de Universiteit van Amsterdam en het Laboratorium voor Vergelijkende Physiologie. Het gebouw werd in augustus 1967 gesloopt.
bron:
stadsarchief Amsterdam, woningkaart Waterlooplein 26
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Isaac Stuiver
interview Anna de Groot – Papegaai, 26 feb 2015
www.joodsmonument.nl, lemma Isaac Stuiver (geraadpleegd 26 februari 2015)
www.joodsmonument.nl, lemma Salomon Gobets (geraadpleegd 27 februari 2015)
stadsarchief Amsterdam, woningkaart Waterlooplein 28
stadsarchief Amsterdam, woningkaart Waterlooplein 24
Jaldati, Lin en Eberhard Rebling, Sag nie, du gehst den letzten Weg, Lebenserinnerungen 1911 bis 1988 (Marburg 1995) p 136
Illustraties
beeldbank stadsarchief Amsterdam, uitsnede foto 010009004084
gepubliceerd:
26 april 2016
Laatst bijgewerkt:
21 januari 2023