De Amsterdamse schutterij in de Gouden Eeuw was bewapend met een musket. Het type dat gevoerd werd, werd een klover genoemd. Een klovenier is dus een schutter. Samen met de Nieuwe Doelenstraat herinnert de Kloveniersburgwal aan de Kloveniersdoelen, het “club”gebouw waar de Amsterdamse schutterij bij elkaar kwam. Het schilderij “De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburg maakt zich gereed om uit te marcheren“, oftewel “De Nachtwacht” hing oorspronkelijk in de feestzaal van dit gebouw.
Kloveniersburgwal 6 – Jacob S. de Beer
Jacob S. de Beer (in het Bevolkingsregister omschreven als ‘Muzijkant’) kondigde in het Algemeen Handelsblad van 18 oktober 1858 aan dat hij in het ‘welingerigt Locaal’ boven het huidige nummer 6 op eenhoog ‘wederom zijn danscursus heeft geopend’. Hij woonde overigens op nummer 26 in het Klein Trippenhuis.
Kloveniersburgwal 7 – M. S. Rubens
Marcus Salomon Rubens (Amsterdam, 3 december 1828) woonde rond 1877 op dit adres. Hij was voorzitter van het Nederlands Israëlitisch Gesticht Beith Hamidrasj Ets Haim. Hij was bestuurder van tal van godsdienstige Instellingen en lid van het kerkbestuur. Verder president van de Talmud Thora-school en voorzitter van de Pekidim-Amarkelim
Kloveniersburgwal 7 – behang S. A. Paërl
S. A. Paërl jr. was hier rond 1912 gevestigd met zijn zaak in behangsel-papier. Samuël Paërl (Amsterdam, 16 januari 1864 – Amsterdam, 20 januari 1938) was ook diamantwerker en was gehuwd met Catherine Pauline Heuertz (Arlon, 6 februari 1874 – Amsterdam, 23 juni 1930). Zij hadden twee zoons, Samuel (Amsterdam, 17 september 1892) en Martin (Amsterdam, 1 mei 1894).
In 1874 dreef Abraham Lion Paërl (1825-1881) hier een zaak in ‘Fransche, Duitsche, Engelsche, Zwitsersche Manufacturen’, die in 1879 geliquideerd werd. Abraham Lion was op 7 juni 1849 getrouwd met Esperance Salomon Rubens (1824-1906) en zij kregen zes kinderen. Zoon Samuel Abraham (1864-1938), van oorsprong diamantwerker, opende hier in 1910 het ‘Magazijn van Behangselpapieren, Vitrauphanie en aanverwante Artikelen’. Hij was op 24 augustus 1921 getrouwd met de uit België afkomstige Catharine Pauline Heuertz (1874-1930). Zij kregen de zonen Samuel (17 september 1892-?) en Martin (1 mei 1894-?). In 1912 werd voor het magazijn geadverteerd onder de naam M.S. Paërl, van zoon Martin, in 1914 onder de naam van S.A. Paërl Jr., van Samuel.
Op 1 december 1916 verscheen in het Centraal blad voor Israëlieten in Nederland een artikel over de kwaliteiten als medium van ‘Mevr. M. Paërl-Heuertz, Kloveniersburgwal 7’. Echtgenoot Samuel werd daarin beschreven als magnetiseur. Er zouden zich tijdens seances frappante spiritistische feiten hebben voorgedaan, waarvan door Samuel jr. nauwkeurige verslagen werden opgesteld. Sinds die tijd verschenen advertenties als ‘Genezing door magnetiseur’ door S.A. Paërl Jr.. Op 10 april 1922 werd S.A. Paërl (zonder Jr.) failliet verklaard; het einde van de aloude Firma Paërl op Kloveniersburgwal 7. Het jaar daarop zette Samuel Paërl Jr. de magnetiseurspraktijk voort in de Kromme Mijdrechtstraat 3.
Kloveniersburgwal 10 – Bachoerei Mewakshij Jausher
In de periode van 1932- 1935 was hier het clubhuis van Bachoerei Mewakshij Jausher gevestigd. Deze organisatie werd in 1928 opgericht en was de Joodse Vereniging voor de Nieuwmarkt en Omstreken én was opgericht om de zendingspraktijken te bestrijden.
De vereniging maakte zich in 1928 zorgen om de christelijke zending onder de Joodse kleuters en besloot derhalve een Joodse Fröbelschool, onder leiding van de Vereniging Kennis en Godsvrucht, op te richten.
Er werd daad bij het woord gevoegd en in 1929 werd op de Barndesteeg 4 in het Trenshuis een Fröbelschool geopend.
De vereniging had een maandblad. In 1940 maakt het Nieuw Israëlietisch Weekblad er nog melding van dat Opperrabijn Tal van het ressort Utrecht belangeloos zijn medewerking aan dit maandblad verleende. Vanaf 1931 werden het bovenhuis van dit pand gebruikt door deze vereniging.
Kloveniersburgwal 14 – slagerij B. de Wilde
Op dit adres was voor de oorlog een van de drie slagerijen gevestigd van de firma B. de Wilde.
Kloveniersburgwal 15 – Joodse kunstnijverheidsschool W. A. van Leer
Tijdens een korte periode in de oorlog was hier deze kunstnijverheidsschool gevestigd.
Kloveniersburgwal 19 – N.V. J. Polak
Op dit adres was N. V. J. Polak, engroshandel in japonstoffen (wollen- en zijden stoffen) gevestigd. De zaak staat ook bekend als Engroshandel in Wollen en Zijden stoffen J. Polak. Hij overleed op 55-jarige leeftijd op 29 juni 1973.
Kloveniersburgwal 22-24 – Izaak Levison
In 1882 opende Izaak Levison op nummer 22 een kledingzaak. Na het vertrek van buurman J. L. de Vries-Dikker van ‘Modemagazijn De Zon’ in 1900 breidde Levison zijn zaak uit met het pand op nummer 24, waarna hij de gevel liet verbouwen. Zo kreeg de winkel van nummer 22 eenzelfde groot winkelraam als nummer 24. De zaak werd in 1928 opgeheven.
Begin jaren vijftig begon Leon Zadick er zijn ‘Groothandel in zijden en wollen stoffen fa. A. Zadick’, genoemd naar zijn vader, die als ‘koopman in ongeregelde goederen’ vóór de Tweede Wereldoorlog een zaak had in de Sint Antoniesbreestraat 49. Van de familie Zadick wisten alleen Leon en zijn zus Antje aan de dance macabre van de Tweede Wereldoorlog te ontkomen. Antje was in 1935 getrouwd met Abraham de Swaan en vluchtte met hem in 1940 naar de VS. Leon sloot zijn zaak in 1976.
Kloveniersburgwal 25 – Thomson’s pudding
Tot 1902 werd op dit adres Thomson’s pudding geproduceerd.
Kloveniersburgwal 26 – Mozes David Oppenheim
In 1846 bood Mozes David Oppenheim zich als ‘Israelietische onderwijzer’ in het Algemeen Handelsblad aan tot het geven van Huis-Onderwijs; hij bezat niet alleen ‘den Tweeden Rang in het Godsdienstige en Maatschappelijke’, maar was ook ‘geadmitteerd in Hoogduitsche, Engelsche en Fransche Talen’. Hij woonde vóór 1846 in de Oude Hoogstraat huidig nummer 3. Een van zijn medebewoners op de Kloveniersburgwal was de in 1786 in Polen geboren boekhandelaar Izak David Gertner, die in de Oude Hoogstraat huidig nummer 13 met Mozes Barend Cohen de Boer een boekwinkel dreef.
Kloveniersburgwal 26 – Content – Polak
In 1896 opende Eva Content met echtgenoot Mischel Polak en haar vader Hijman Levie Content in dit pand, ook bekend als het ‘Klein Trippenhuis’ een zaak ‘In Manufacturen’. Na de brand in 1914 bij buurman Izaak Levison op nummer 24 stelde Eva Content in haar veel kleinere winkeltje ruimte aan hem beschikbaar voor de ‘Uitverkoop van Costuumrokken’. In 1916 sloot zij haar winkel.
Kloveniersburgwal 26 – Benjamin Kan
Van 1915 tot 1920 hield goudsmid Benjamin Kan zich blijkens de beschildering van het etalageraam bezig met de ‘In- en Verkoop van goud en zilver’. Benjamin was geboren op 30 april 1895 in Amsterdam en trouwde op 13 augustus 1918 in Sneek met de daar in 1896 geboren Elisabeth Blindeman. Met hun kinderen Rika en Emanuel Siegfried vluchtten ze voor de naziterreur naar de VS en arriveerden op 20 mei 1939 in Brooklyn, New York. Benjamin heeft niet lang van zijn vrijheid kunnen genieten, want op 8 juni 1940 overleed hij. Elisabeth hertrouwde in de VS in 1946 met Arnold Saks, die echter reeds in 1949 overleed. Zij stierf in New York op 27 november 1965.
Kloveniersburgwal 26 – Paulina Kan
Van 1920 tot 1922 maakten het goud en zilver van Benjamin Kan plaats voor confectie, geleid door Paulina Kan (geen familie). Blijkens een foto uit 1920 heette haar winkel De Kleine Winst en daaronder Modes de Confection. Paulina Kan werd geboren in Leeuwarden op 15 april 1873 en trouwde op 9 juli 1903 met Jacobus Heijligers (geboren in Rotterdam op 8 juli 1878). In 1935 betrokken Paulina en Jacobus een woning op de Groenburgwal 57-1. Ze kregen twee zoons: Isaac (1904) en Willem (1905). Paulina en Jacobus werden in 1942 opgepakt en gedeporteerd, waarna zij op 1 oktober 1942 in Auschwitz werden vermoord. Isaac en Willem kwamen met hun gezinnen ook om in de vernietigingskampen.
Kloveniersburgwal 26 – Raphael van Volen
De volgende en tevens laatste Joodse ondernemer op nummer 26 was de 64-jarige pruikenmaker Raphael van Volen, die van 1919 tot 1922 op de begane grond zijn bedrijf ‘R. van VOLEN SPECIALITEIT in HAARWERKEN.’ opende. Er bestaat een filmfragment van cineast Willy Mullens uit 1921, waarop de etalage met het uithangbord R. van VOLEN SPECIALITEIT in HAARWERKEN duidelijk zichtbaar is.
Kloveniersburgwal 26 – Judith Prins
Het pand op Kloveniersburgwal 26 staat ook bekend als het Klein Trippenhuis.
Op 3 oktober 1934 was het pand in het bezit van Judith Prins. Judith was woonachtig op de Nieuwe Achtergracht 71, maar op die dag kocht ze twee panden, het Klein Trippenhuis en Rapenburgerstraat 114.
Het pand op de Klovenierswal werd op 11 augustus 1941 ontnomen door de Niederländische Grundstücksverwaltung en door deze organisatie verkocht aan stroman Jan Wielsma. Op 12 november 1943 was het pand haar officieel ontnomen, volgens het Stadsarchief Amsterdam.
Judith Prins overleefde de oorlog niet. Ze werd geboren in Amsterdam op 9 mei 1871 en vermoord in Auschwitz op 12 februari 1943.
Kloveniersburgwal 30 – Nathan Wolffers
Van 1914 tot 1925 leverden Nathan Wolffers en Helena Guggenheim in ‘De van ouds bekende Zwitsersche Witte Bazar’ (afkomstig van Oude Hoogstraat 13) hier voor het ‘saison’ o.m. kinderhoeden en kindermantels. Op de gevel in de Bethaniënstraat 28 hoek Kloveniersburgwal was destijds een levensgrote muurreclame van de winkel aangebracht.
Kloveniersburgwal 32 – tandarts Dentz
Simon Nathan Dentz was in 1831 tandarts aan het Nederlandse Hof. Het krantenbericht dat over hem gaat ging over een bezoek aan Rotterdam. Simon werd op 18 januari 1817 geboren in Amsterdam als zoon van Nathan Simon Zeligman Dentz en Sophia Levie Leefson. Hij trouwde met Rebecca Salomons en het echtpaar kreeg tien kinderen. Simon overleed in Utrecht op 14 maart 1872.
Kloveniersburgwal 32 – Jacob Herschel
In 1896 opende Jacob Herschel zijn Mode-Magazijn ‘De Magneet’ met als specialiteit dameshoeden.
Kloveniersburgwal 37 – Gebroeders Montagnes
Op dit adres was in 1899 de hoedenzaak van de Gebroeders Montagnes gevestigd. Op de Nieuwe Amstelstraat 11 hadden zij hun tweede vestiging.
Kloveniersburgwal 37 – corsetiere G. v. d. Brink
In het begin van de vorige eeuw was hier deze corsettenmaakster gevestigd. Zij adverteerde veelvuldig in de Joodse media.
Kloveniersburgwal 39 / Nieuwe Hoogstraat 2
Op dit adres zat Premsela & Hamburger antiekhandel, opgericht in 1823, tussen 1921 en 1943. In 1945 ging het bedrijf weer open en bleef op deze locatie tot 1953. Toen verhuisde het bedrijf naar Rokin 120.
Kloveniersburgwal 40 – Volks-Gas-Gloeilichtfabriek ‘De Kroon
Deze fabriek, van de firma J. Zwalf Hzn had rond 1904 behalve deze vestiging ook een vestiging op het Rapenburgplein 3.
Kloveniersburgwal 40 – Simon Duijts
Van 1924 tot 1932 had Simon Duijts (geboren 1895) op de Kloveniersburgwal 40 en in de Leliestraat 42 een winkel in ‘Amerikaansche legergoederen’, daarnaast verkocht hij ‘Gabardine Regenjassen’. Hij woonde op het Krugerplein 7-2 en verhuisde naar de Eemstraat 30-1. Daar werd het gezin Duijts opgepakt en in Sobibor in juni 1943 vermoord.
Kloveniersburgwal 41 – arts Louis Swaab
Rond 1902 was hier Dr. Med. Arts Louis Swaab woonachtig.
Kloveniersburgwal 44 – De Tonbreker
In 1821 verscheen in de Opregte Haarlemsche Courant de aankondiging van de opening van het ‘nieuw opgerigte Magazijn’ in stoffen en kleedjes, in het huis vanouds genaamd De Tonbreker. De advertentie was ondertekend door F. Beukman en Heyman. Zij hadden reeds een ‘magazijn’ in de Warmoesstraat tegenover de Pijlsteeg. In april 1856 werd Kloveniersburgwal 44 te koop aangeboden en volgde een succesvolle heropening. In 1871 kwam na vijftig jaar een einde aan de handel in manufacturen in De Tonbreker.
Kloveniersburgwal 44 – meubelmagazijn De Tonbreker
Eliazer Benedictus van Lier begon in 1874 een meubelmagazijn en noemde die ook De Tonbreker.
Kloveniersburgwal 44 – Handels Vennootschap Confectiefabriek Joseph Gazan
Van 1896 tot november 1925 was de ‘Handels Vennootschap Confectiefabriek Joseph Gazan’ inclusief kantoren en magazijnen hier gevestigd.
Kloveniersburgwal 44 – architect Rood
Dit rijksmonument kreeg in 1910 een nieuwe onderpui naar ontwerp van de orthodoxe Joodse architect E. M. Rood (1851-1929).
Kloveniersburgwal 45-1 – Jacob Lap
Hier woonde voor de oorlog het gezin van Jacob Lap, de vader van Loe Lap.
Kloveniersburgwal 47 – N. V. Inleco
Rond 1938 werd dit bedrijf, een huiden- en vellenhandel, opgericht. In maart 1941 was (het kantoor van) de onderneming hier gevestigd. In 1955 bestond een onderneming met dezelfde naam, nu gevestigd te Curaçao. Het is niet duidelijk of het hier dezelfde onderneming betreft.
Kloveniersburgwal 53hs – gezin Bloch
Van het gezin Bloch, die hier in de oorlog woonde, overleefden vader Iwan (Amsterdam, 30 januari 1896), moeder Francisca Levij (Amsterdam, 10 mei 1897) en hun zoon Gerhard (Amsterdam, 1 november 1930) de oorlog.
Dochter Nora Bloch (Amsterdam, 26 oktober 1926 – Auschwitz, 30 september 1942) en dochter Joanna Bloch (Amsterdam, 3 augustus 1924 – Auschwitz, 19 juli 1924) werden in de oorlog vermoord. Vader Iwan, geboren als Israël, was arts van beroep en hij vestigde zich op dit adres in 1927.
Kloveniersburgwal 53-3 – familie Lachotzki
Willy Lachotzki werd in Krumpliesz geboren op 31 juli 1880. Hij trouwde 13 december 1913 met Elisabeth Berner (Berlijn, 18 januari 1886) en zij kregen twee kinderen; Robert Alfred (Berlijn, 20 oktober 1914) en Rita Margot (Berlijn, 14 augustus 1923). Op 27 mei 1938 werd het gezin op dit adres ingeschreven. Willy was fabrikant van damesconfectie en hij werd op 15 december 1942, samen met zijn vrouw Elisabeth, in Auschwitz vermoord. De kinderen overleefden de oorlog. Verder woonden er twee familieleden bij hen in, Rosalie Cohn (Landeck, 20 juli 1859 – Auschwitz, 5 februari 1943) en Betty Lachotsk (Krummenfliess, 7 april 1883 – Auschwitz, 12 februari 1943. Voor deze familie zijn er Stolpersteinen geplaatst.
Kloveniersburgwal 59 – Benita
In 1948 was bij dit bedrijf koosjer linnen te koop.
Kloveniersburgwal 67 – B. A. Soep
In 1902 opende B. A. Soep hier zijn bedrijf in manufacturen, stoffen, zijde, pelterijen en verdere mode-artikelen.
Kloveniersburgwal 70 – makelaar H. van Dam Azn.
Rond 1903 was hier makelaar H. van Dam gevestigd.
Kloveniersburgwal 76 – Sophia Adriana Lopez Suasso – De Bruijn
Vanaf de dood van haar man woonde de Nederlands – hervormde Sophia Adriana Lopez Suasso – De Bruijn met een zuster op dit adres, waar ze op 4 maart 1890 overleed. Sophia werd geboren in Amsterdam op 21 januari 1816 en trouwde op 7 april 1860 met Jonkheer Augustus Pieter Lopez Suasso. Het geslacht Lopes Suasso was van Joodse afkomst, Augustus ging tijdens zijn huwelijk tot het katholicisme over. Sophia verzamelde kunst en haar legaat vormde de basis voor het latere Stedelijk Museum. Haar collectie, die bijeen moet blijven onder de naam Sophia Augustus Stichting, is nu in beheer van het Amsterdam Museum. Lees verder via deze link.
Kloveniersburgwal 77 – Jonas Daniël Meijer
Op Kloveniersburgwal 77 woonde Jonas Daniel Meijer met zijn gezin.
Kloveniersburgwal 77 – Jacobus Mulder
In 1879 zocht het Nederlandsch Israëlietisch Meisjes-Weeshuis een moeder-directrice en de secretaris was in die tijd de heer Jacobus Mulder.
Kloveniersburgwal 83 – zilversmit B. R. Citroen
Rond 1877 woonde hier Barend Roelof Citroen (Amsterdam, 19 december 1808) die zilveren (religieuze) voorwerpen maakte. Barend was gehuwd met Netje Josephina Rooseboom (Amsterdam, 12 augustus 1808).
Kloveniersburgwal 91 – wijnhandel Goudsmit, Wins & Co.
Deze wijnhandel, die hier rond 1882 gevestigd was, verkocht wijnen en gedestilleerd die koosjer voor Pesach was.
Kloveniersburgwal 91 – Siegfried van Praag
Rond 1925 woonde Siegfried van Praag op dit adres, lid van het Genootschap voor de Joodsche Wetenschap in Nederland.
Kloveniersburgwal 91 – gezin Pelgrom
Het gezin Pelgrom bewoonde in de oorlog de bovenste twee etages en de zolder. Zij hadden dertien Joodse onderduikers in huis, waaronder Herman Polak.
Kloveniersburgwal 99 – geschiedenis
Prof. Dr. W. J. Kooiman hield bij de opening van het Theologisch Instituut van de Universiteit van Amsterdam op 10 december 1964 een toespraak waarbij hij inging op de geschiedenis van dit pand. Over de Joodse geschiedenis zei hij: ‘Na 1883 is het huis, toch wel te groot door bewoning door particulieren; zakenpand geworden. Heel wat ondernemingen hebben hier kantoor gehouden en magazijn gehad. In 1917 kwam het in bezit van de firma J. Norden Jr. groothandel in garen, band en kleermakersfournituren. Gustave Norden had hier het hele gebouw nodig voor zijn zaak. Hij stelde enkele ruimtes beschikbaar voor Zionistische organisaties. Zo was hier sedert 1927 de administratie gevestigd van Beth Am, een Joods Volkshuis en vond de Keren Kejemeth Lejisrael, het Joodsche Nationle Fonds, hier onderdak. Ook had in ons huis wekelijks een koffietafel plaats van de Nederlandse Zionistische Studentenorganisatie, waar de latere professor Kisch, Henriëtte Boas, Leo de Wolff en anderen geregeld aanzaten. Norden werd door de Duitsers uit dit huis weggevoerd om nooit meer terug te keren.
Van oudsher heet Kloveniersburgwal 99 het huis ‘waar Sint Jacob in de gevel staat’.
Kloveniersburgwal 99 – Joodsch Nationaal Fonds
Eind jaren twintig en begin jaren dertig was hier het Centraal Bureau van het Joodsch Nationaal Fonds gevestigd.
Kloveniersburgwal 99 – Joodsch Verzekeringskantoor
Rond 1932 was deze onderneming op dit adres gevestigd. De onderneming was gelieerd aan het Joodsch Nationaal Fonds.
Kloveniersburgwal 101 – Liepman Ph. Prins
Liepman Philip Prins (Arnhem, 16 maart 1835 – Frankfurt am Main, 21 oktober 1915) woonde rond 1881 op dit adres. Hij komt regelmatig terug in advertenties waarin er geld werd ingezameld voor geloofsgenoten die in ernstige moeilijkheden waren geraakt. In 1881 was hij voorzitter van de rabbijn Jesaja Kleerekoper-Stichting ter ondersteuning van Studenten en Kwekelingen aan het Nederlandsch Israëlitisch Seminarium. Liepman was gehuwd met Henriëtte Jacobson (Amsterdam, 18 april 1836 – Amsterdam, 5 mei 1886) en zij hadden de volgende kinderen: Maurits Liepman (Arnhem, 20 mei 1858 – Amsterdam, 16 november 1932), Benjamin Liepman (Arnhem, 20 januari 1860 – Amsterdam, 4 oktober 1934), Louis Liepman (Arnhem, 9 april 1861 – Arnhem, 25 maart 1862), Fannij (Arnhem, 25 november 1862 – Arnhem, 20 februari 1867), Dientje (Arnhem, 27 december 1863 – Bergen-Belsen, 19 februari 1944), Abraham Liepman (Arnhem, 14 december 1864 – 1936), Elis(h)a (Eli) Liepman (Arnhem, 29 juli 1866 – 1961) en Justus (Arnhem, 12 juli 1874).
Liepman had in Arnhem een grote zaak in tapijten, tot hij zich rond 1875 uit zaak terugtrok en naar Amsterdam verhuisde. Hij richtte zich toen op de Tora-studie. Liepman was enige jaren lid van de kerkenraad van de Nederlands Israëlietische Hoofd Synagoge en was mede-oprichter en voorzitter rabbi Jesaja Kleerekoper Stichting. Liepman had de titel van More. Na het overlijden van zijn vrouw Henriëtte ging hij naar Frankfurt am Main. Liepman hertrouwde daar met Sara Lob (Bingen am Rhein, 11 juni 1858) Liepman werd begraven op de Joodse begraafplaats te Muiderberg.
Bij de ingang van de kelderverdieping van het pand op de Kloveniersburgwal 101 is de plek te zien waar een mezoezah gezeten heeft. Hoewel er meerdere Joodse gezinnen in de loop der eeuwen in dit pand hebben gewoond is het aannemelijk dat de zeer gelovige Liepman Philip deze heeft laten aanbrengen.
Kloveniersburgwal 109 – Fuldauer
Het is weer zo’n spoor dat nog net te zien is van het Joodse verleden van de stad. Op nummer 109 zijn nog net de letters D. I. Fulda te zien. Wat of wie was dat?
In 1859 is er al sprake van een D. J. Fuldauer in de kranten. Deze Fuldauer is van de Amsterdamse Overhemdenfabriek en is gevestigd op de Groenburgwal C453. In 1930 is er weer een Fuldauer te vinden, en dit is een pelterijenfabriek, een fabriek waar men bontmantels maakt. Deze fabriek is te vinden op dit adres.
In augustus 1930 verhuisde het bedrijf naar dit adres. Het was van David Isaac Fuldauer, geboren te Amsterdam op 8 augustus 1888. Hij was gehuwd met Lea Friedberg (Lipnik Biala, 8 of 17 oktober 1898 – 1942) en zij hadden de volgende kinderen:
Sellij (Amsterdam, 26 april 1921 – Auschwitz, 30 september 1942)
Helena (Frankfurt, 7 december 1922 – Auschwitz, 30 september 1942).
De laatste advertentie op dit adres van dit bedrijf is van 1931. Ten tijde van de oorlog woonde David op de Gentschestraat 109 te Scheveningen. Hij werd vermoord in Auschwitz op 17 september 1942.
Kloveniersburgwal 115 – drukkerij D. Allegro
In 1939 werd De Joodsche Wachter, het blad van de Nederlandse Zionistenbond, bij D. Allegro op dit adres gedrukt. Het was de drukkerij van typograaf David Allegro (Amsterdam, – Auschwitz, ). David was gehuwd met Rachel van Hes (Amsterdam, – Auschwitz,
Kloveniersburgwal 117 – huisarts Abraham Keesing
In 1912 begon Abraham Keesing (Amsterdam, 28 maart 1883) hier een huisartsenpraktijk. Hij huwde in 1909 met Sara Snuijf, die op 1 oktober 1884 geboren was in Amsterdam. Zij kregen twee kinderen: Henriette Eva Sybille (Amsterdam, 29 maart 1911 – New York, 14 mei 2000) en Gustaaf Isidore (Amsterdam, 14 september 1913 – Rye, 25 maart 2007). Na het overlijden van Sara in 1918 hertrouwde Abraham met Sara Levie (Dieren, 30 december 1893). Dr. Keesing legde op 15 februari 1940 zijn praktijk neer, hetgeen hij in een advertentie liet weten. Hij was echter op 30 januari al vertrokken naar New York. Beide kinderen gingen ook naar de VS. Salomon Leendert Fransman (Amsterdam, 2 mei 1914 – Kingston 25 maart 2003) nam op 15 februari de praktijk over tot 24 juni 1940 en vertrok naar Engeland. De praktijk werd op 24 juni 1940 voortgezet door dr. Israël Bloch (Amsterdam, 30 januari 1896 – Amsterdam, 6 maart 1970) op Kloveniersburgwal 53. Na het stopzetten van de praktijk in 1942 opende dr. David (Dé) Granaat (Amsterdam 14 maart 1914-Alkmaar 21 januari 2006) de praktijk weer op nummer 117.
Kloveniersburgwal 117 – huisarts David Granaat
Huisarts David Granaat was hier na 1941 gevestigd en bleef beschikbaar voor zijn Joodse patiënten. David Granaat werd op 14 maart 1914 geboren in Amsterdam als zoon van Louis Granaat en Sipora Vigevano. Hij trouwde op 8 februari 1940 met Aleida Anna ten Doesschot en zij gingen in april 1941 op dit adres wonen. Het echtpaar overleefde de oorlog en kreeg in 1952 hun dochter Bonnie. David werd na de oorlog bekend als kunstenaar en overleed op 21 januari 2005.
Kloveniersburgwal 137-139 – Hotel Nes
Tussen 1931 en 16 december 1957 was dit gebouw in gebruik als pension. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren Heinrich Deckstein (Putzheim, Dld, 28 november 1871) en zijn Joodse vrouw Betje Schaap (Amsterdam, 6 juli 1879) de uitbaters. Meer over dit pension op deze pagina.
bron:
familiebericht De Telegraaf 29 juni 1973
Duivis, Frans, De aankoop van mijn geboortehuis (Kloveniersburgwal 26) op communityjoodsmonument.nl (geraadpleegd 17 november 2014).
Bachoerei Mewakshij Jausher, NIW 15 feb 1935 (n.a.v. 7 jarig bestaan).
Bachoerei Mewakshij Jausher, NIW 22 maart 1940 (maandblad).
De strijd tegen zending, NIW 2 nov 1928 (over Bachoerei Mewakshij Jausher en een Joodse kleuterschool)
www.ohm.nl, lemma straatnamen verklaard (geraadpleegd 18 november 2016)
www.rembrandthuis.nl, lemma De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburg maakt zich gereed om uit te marcheren (geraadpleegd 18 november 2016)
“Advertentie Fuldauer”. “Algemeen Handelsblad“. Amsterdam, 04-04-1859. Geraadpleegd op Delpher op 16-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010087756:mpeg21:a0019
“Advertentie Fuldauer”. “De Telegraaf“. Amsterdam, 15-10-1930. Geraadpleegd op Delpher op 16-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110570397:mpeg21:a0032
stadsarchief Amsterdam, persoonskaart David Granaat
stadsarchief Amsterdam, persoonskaart Iwan Bloch
www.joodsmonument.nl, lemmata Kloveniersburgwal 53 (geraadpleegd 4 december 2017)
“Advertentie Bloch”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 21-06-1927. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011114133:mpeg21:a0017
“Advertentie Dentz”. “Rotterdamsche courant”. Rotterdam, 02-07-1831. Geraadpleegd op Delpher op 01-04-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010977723:mpeg21:a0014
Frans Duivis en Simon van Blokland, Het Bethaniënblok van Amsterdam (Amsterdam 2016), nummer 6, nummer 22-24, aanvulling nummer 26, nummer 30, nummer 32, nummer 40 en nummer 44. Met vriendelijke toestemming per email d.d. 6 mei 2021
Liepman Philip Prins via Joods Biografisch Woordenb oek, http://www.jodeninnederland.nl/id/P-1027 (geraadpleegd 8 juli 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Liepman Philip Prins, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1848
Liepman Prins, Israelietische nieuwsbode; wekelijks orgaan voor Israelitische belangen, jrg 6, 1881, no 34, 18-02-1881. Geraadpleegd op Delpher op 08-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005538090:00001
Bijdragen en mededeelingen van het Genootschap voor de Joodsche Wetenschap in Nederland, 1922, no 2, 1922. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005753002:00001
Bachoerei; maandblad van de Vereeniging Bachoerei Mewakshy Jansher, Joodsche vereeniging van de Nieuwmarktbuurt en omstreken, jrg 3, 1931, no 11, 1931. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005627034:00001
Joodsch Nationaal Fonds, Erets Israel -het Joodsche land-; orgaan van het secretariaat voor Nederlandsch-Indië van het Palestina opbouwfonds “Keren Hajesod”, jrg 8, 1933, no 1, 1933. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005559037:00001
Rubens, Israelietische nieuwsbode; wekelijks orgaan voor Israelitische belangen, jrg 3, 1877, no 7, 10-08-1877. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005537007:00001
B. R. Citroen, Israelietische nieuwsbode; wekelijks orgaan voor Israelitische belangen, jrg 3, 1877, no 9, 24-08-1877. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005537009:00001
Stadsarchief Amsterdam, B. R. Citroen, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1848
Jacobus Mulder, Israelietische nieuwsbode; wekelijks orgaan voor Israelitische belangen, jrg 4, 1879, no 38, 14-03-1879. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005537090:00001
wijnhandel Goudsmit, Israelietische nieuwsbode; wekelijks orgaan voor Israelitische belangen, jrg 7, 1882, no 36, 03-03-1882. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005539036:00001
Joods Nationaal Fonds, Gdud keren kayemeth, jrg 1, 1927, no 2, 1927. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005711001:00001
B. A. Soep, Israëlietisch nieuws- en advertentieblad voor Nederland, jrg 1, 1902, no 23, 23-05-1902. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005732024:00001
H. van Dam, Israëlietisch nieuws- en advertentieblad voor Nederland, jrg 2, 1903, no 30, 10-07-1903. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005733030:00001
G v d Brink, Israëlietisch nieuws- en advertentieblad voor Nederland, jrg 2, 1903, no 36, 21-08-1903. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005733036:00001
J. Zwalf Hzn, Israëlietisch nieuws- en advertentieblad voor Nederland, jrg 3, 1904, no 37, 26-08-1904. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005734037:00001
Benita, Iton Tikwaténoe; clubkrant van Tikwaténoe, jrg 2, 1948, no 7, 1948. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:021022010:00001
Louis Swaab, De Joodsche courant; algemeen weekblad voor het Nederlandsche jodendom, jrg 1, 1902, no 11, 21-11-1902. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005786011:00001
S. A. Paërl, De Joodsche kroniek, jrg 1, 1912, no 4, 22-03-1912. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005793004:00001
Stadsarchief Amsterdam, Samuel Paerl, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 1113
gescheidenis Kloveniersburgwal 99 met dank aan Marten Mulder (email 2 augustus 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Kloveniersburgwal 19, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 185.
Iwan/Israël Bloch met dank aan F. Slicht.
Paulina en Benjamin Kan, met dank aan Frans Duivis (email 28 augustus 2022).
Allegro, De joodsche wachter. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005447104:00001.
Allegro, Oom en tante Toen. “De Telegraaf”. Amsterdam, 16-05-1994, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010691941:mpeg21:p003.
Inleco, Vergaderingen.. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 07-03-1941. Geraadpleegd op Delpher op 26-12-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000059068:mpeg21:p004.
Inleco, Serge ten Braake, Trigt, Paul van, Leerhandelaar, looier, lederfabrikant. Het succes van de Joodse ondernemers in de Nederlandse lederindustrie (1870-1940), (Amsterdam 2010), tabel 11.
Inleco, Advertentie. “Amigoe di Curacao”. Willemstad, 16-08-1955. Geraadpleegd op Delpher op 26-12-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000210223:mpeg21:p002.
Abraham Keesing met dan aan Frans Duivis (email 18 mei 2023).
Frans Duivis, aanvulling Kloveniersburgwal 7 (email 22 juli 2024)
Illustraties:
gevelsteen Premsela en Hamburger Nieuwe Hoogstraat 2, dd 22 nov 2014 © joodsamsterdam
Kloveniersburgwal 10, dd 22 nov 2014 © joodsamsterdam
Kloveniersburgwal 19, dd 22 nov 2014 © joodsamsterdam
Kloveniersburgwal 26, dd 22 nov 2014 © joodsamsterdam
Kloveniersburgwal 137, Hotel Nes, dd 26 nov 2014 © joodsamsterdam
Foto Fuldauer © joodsamsterdam.nl, 16 februari 2017
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart D J Fuldauer
www.joodsmonument.nl, lemma David Isaac Fuldauer (geraadpleegd 16 februari 2017)
foto’s Stolpersteinen Kloveniersburgwal 53 © joodsamsterdam d.d. 4 december 2017
“Advertentie Dentz”. “Rotterdamsche courant”. Rotterdam, 02-07-1831. Geraadpleegd op Delpher op 01-04-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010977723:mpeg21:a0014
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank, Kloveniersburgwal. Gezicht op de Waag met links het voormalige Stadsbushuis, gesloopt in 1890. Rooswinkel, Andreas Theodorus (1838-1909), 1868 t/m 1883. 010005000187
foto mezoezah Kloveniersburgwal 101 met dank aan Gee de Wilde
B. R. Citroen, Israelietische nieuwsbode; wekelijks orgaan voor Israelitische belangen, jrg 3, 1877, no 9, 24-08-1877. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005537009:00001
Jacobus Mulder, Israelietische nieuwsbode; wekelijks orgaan voor Israelitische belangen, jrg 4, 1879, no 38, 14-03-1879. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005537090:00001
Verzekeringskantoor, Hatikwah; maandblad der Zionistische academici in Nederland-officieel orgaan der Nederl. Zionistische Studentenorganisatie, jrg 13, 1930, no 3, 1930. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005522015:00001
gepubliceerd:
5 mei 2016
Laatst aangepast:
31 juli 2024