Karel van Buuren was opticien op het Rokin 82. Karel van Buuren (Amsterdam, 23 maart 1856 – Amsterdam, 1 januari 1925) had al in 1893 zijn zaak op nummer 82. Later, rond 1918, was de zaak gevestigd op de Vijzelstraat 43, nabij de hoek met de Reguliersdwarsstraat. Karel van Buuren was gehuwd met Rosalie Jacoby (Frankfurt am Main, – Sobibor, ). Hij was een zoon van Andries Jacob van Buuren (Amsterdam, 8 mei 1830 – Amsterdam, 8 mei 1915) en Esther de Vries (Amsterdam, 5 november 1832). Karel adverteerde doorgaans met de naam Buren.
De eerste advertentie die gevonden werd waarin Karel adverteerde als opticien dateert van 17 december 1890. Het adres van de onderneming was het Rokin 82, en alhoewel Karel wel zijn naam vermeldde, heette de onderneming ‘Magazijn de Kapel’.
Een jaar later is de naam van de onderneming verdwenen wanneer Van Buuren adverteert met de voorloper van de multifocale bril. Het is in 1891 een noviteit.
Op 24 juni 1892 trouwde Karel met de uit Offenbach am Main afkomstige Rosalie Jacoby. Rosalie vestigde zich na het huwelijk in Amsterdam. Eind 1892 adverteerde Karel niet alleen met het assortiment brillen en pince-nez, maar ook met toneelkijkers en baro- thermometers. En er komt nog iets bij het assortiment, kunstogen.
Van Buuren was geen standaard-oogarts. In 1893 liet hij een brochure maken onder de titel ‘het behoud der oogen’ en in een advertentie uit 1894 is te zien dat deze brochure gratis te verkrijgen was. Hij verschilde daarin met zijn collega’s, in de uitgebreide brochure, op deze pagina doorbladerbaar, ging hij uitgebreid in op tal van oogproblemen. De oogzorg ging voor Karel verder van lenzen slijpen en brillen aanpassen. In augustus 1894 verscheen een tweede druk van de brochure.
In mei 1896 verscheen in een advertentie dat Van Buren ook ‘brillen voor minvermoogenden’ leverde. In april 1900 plaatste Kartel in De Telegraaf een advertentie waarbij de aanhef was ‘wetenschappelijke optische inrichting’. In 1901 werd het assortiment uitgebreid met fotografie-artikelen en in oktober van dat jaar verkocht de zaak reclame-handcamera’s voor ƒ 7,50.
In oktober 1908 verhuisde de zaak en de nieuwe vestiging was de Kalverstraat 93. Een volgende verhuizing volgde in mei 1914, en dan is de zaak op de Vijzelstraat 43 gevestigd. De laatste advertentie van de onderneming is van 5 december 1919, nog steeds vanaf de Vijzelstraat 43.
Rosalie overleefde haar man met 18 jaar. Rond haar deportatie woonde ze op de Roompotstraat 19-1. Ze werd op 20 maart 1943 in Westerbork geregistreerd en gehuisvest in de Strafbarak 67. Drie dagen later werd Rosalie gedeporteerd naar Sobibor.
bron:
Rosalie Jacoby, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 382.
Karel van Buuren, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2101.
Advertentie. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 17-12-1890, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010139001:mpeg21:p008.
Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 11-01-1891, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010145030:mpeg21:p007.
Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 25-06-1892, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010146535:mpeg21:p006.
Kunstogen, Karel van Buren,. “Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant”. Zwolle, 31-10-1892. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMHCO01:000072851:mpeg21:p004.
Behoud der Oogen, Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 21-01-1894, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110538238:mpeg21:p004.
Tweede druk, Gemengd Nieuws.. “De standaard”. Amsterdam, 04-08-1894, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011134260:mpeg21:p002.
Behoud der Oogen, Advertentie. “De standaard”. Amsterdam, 21-08-1894, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011134274:mpeg21:p004.
minvermoogenden, Advertentie. “De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad”. ‘s-Hertogenbosch, 25-05-1896, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010990943:mpeg21:p004.
Wetenschappelijk, Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 09-04-1900, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110555599:mpeg21:p004.
Fotografie, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 31-01-1901, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010647004:mpeg21:p011.
Camera, Advertentie. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 20-10-1901, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011127006:mpeg21:p006.
Kalverstraat, Advertentie. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 24-10-1908, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010108214:mpeg21:p004.
Vijzelstraat, Advertentie. “De standaard”. Amsterdam, 02-05-1914. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB23:001832102:mpeg21:p00006.
Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 05-12-1919, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010654402:mpeg21:p007.
A, van Buuren, Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 09-05-1915, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010652410:mpeg21:p003.
Rosalie. kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, (Rosalie VAN BUUREN JACOBY).
Met dank aan L. Wijn voor de brochure.
illustratie:
Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 11-01-1891, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010145030:mpeg21:p007.
Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 25-06-1892, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010146535:mpeg21:p006.
Behoud der Oogen, Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 21-01-1894, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110538238:mpeg21:p004.
Behoud der Oogen, Advertentie. “De standaard”. Amsterdam, 21-08-1894, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 27-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011134274:mpeg21:p004.
Barometer, met dank aan T. Remmelts (email 14/15 juli 2024).
gepubliceerd:
27 januari 2024
laatst bijgewerkt:
15 juli 2024