Wanneer ga je naar de Kalverstraat? Tijdens de winkeltijden lijkt het enige juiste antwoord. Dan om te winkelen en te ‘genieten’ van de massa mensen die hier heen gaat. Maar één verdieping hoger is nog veel meer te zien. Daar laat een groot deel van de panden vaak nog de schoonheid van vroeger zien. En dat vooral op een stille en vroege zomerse zondagmorgen.
De Kalverstraat was ooit de place to be. Vanaf 1363 wordt de straat al genoemd. Piet Mondriaan schilderde er zijn eerste schilderijen. Het was de straat van de elite en de laatste mode uit Parijs vond men in de Kalverstraat, terwijl in de achttiende eeuw het een straat was van de beurshandelaren en koffiehuizen en -’s avonds- de prostitutie. Begin twinigste eeuw veranderde de straat in echte chique en mooiste winkelstraat van de stad. Inmiddels is die straat vervallen tot een paradijs van eenvormigheid, maar de Joodse geschiedenis van deze straat is nog te achterhalen.
Kalverstraat 1 – Roelof Citroen, juwelier
De zaak van Roelof Citroen was op Kalverstraat 1 gevestigd. De zaak zat er van 1859 tot 1990. In de oorlog werden Abraham Citroen (Amsterdam, – Auschwitz, , Chana Citroen – Pzastnik (Zabno, – Auschwitz, ) en hun dochter Thea (Amsterdam, – Auschwitz, ) vermoord. Zoon Karel Adolf overleefde de oorlog. Zijn gezin woonde negentien jaar op dit adres.
In november 1933 verscheen een bericht over de betrokkenheid van deze juwelier bij de Jacob Obrecht-synagoge in het Nieuw Israëlietisch Weekblad: “Naar wij vernemen zijn door den heer Citroen, in goud en zilver, Kalverstraat alhier, vijf zilveren bekertjes aangeboden ten gebruike bij den Kiddoesj der Jacob Obrecht Synagoge”.
Kalverstraat 4-8 – S. van Embden
In 1939 was de zaak van Salomon van Embden hier gevestigd. Een van de artikelen die men verkocht was het elektrische scheerapparaat. Hierover verscheen het volgende in het Nieuw Israëlietisch Weekblad: “De firma S. van Embden, Kalverstraat 4-8, Amsterdam, stelde ons in de gelegenheid het Philips’ droogscheer-apparaat „Philishave” gedurende eenigen tijd te gebruiken. Het is ons gebleken, dat met dit apparaat uitstekende resultaten te bereiden zijn, dat men zich werkelijk zonder moeite geheel glad kan scheeren. Dit is dan ook een zeer goedkoop apparaat, waarmede werkelijk goede resultaten te bereiken zijn. De prijs van ƒ 19.50 maakt het practisch iedereen mogelijk het aan te schaffen en de buitengewoon royale aanbieding van de firma Van Embden om het apparaat op conditie te leveren, dat, indien het onverhoopt niet mocht bevallen, het volle bedrag terugbetaald wordt, geeft iedereen de gelegenheid persoonlijk een proef te nemen. Wij kunnen hieraan nog toevoegen, dat het apparaat door den Opperrabbijn is goedgekeurd voor ritueel gebruik.”
Salomon van Embden (Amsterdam, 13 april 1852 – Amsterdam, 15 april 1912) was een zoon van sigarenmaker Sallij Salomon van Embden (1829 – 1895) en Leentje Coronel (1826). Salomon trouwde met Elisabeth van Raalte (Amsterdam, 7 september 1852 – Amsterdam, 18 mei 1922) en zij kregen één dochter, Leentje Fannij (Amsterdam, 26 november 1890 – Amsterdam, 1 april 1960). Wie de opvolger in de zaak was na de dood van Salomon is niet geheel duidelijk, het zou zijn dochter geweest kunnen zijn.
Kalverstraat 7 – Het Bolwerk
Het Bolwerk was een antisemitische boekhandel waar al voor de oorlog antisemitische propaganda werd verkocht, waaronder “Der Stürmer“. De eigenaar werd door de oorlog meermalen veroordeeld wegens het verspreiden van antisemitische propaganda. Tijdens de oorlog kon hij zijn gang gaan en had vestigingen in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam.
Kalverstraat 13 – The English Lace Shop
Deze zaak opende in februari 1914 en het Nieuw Israëlietisch Weekblad besteedde er aandacht aan. Het was een zaak van de firma M. en J. Toeman. Waarschijnlijk waren dit vader Morris Toeman (Warschau, 1864 – Londen, 1931) en zijn zoon Joseph Toeman (Warschau, 17 november 1887 – Nice, 15 april 1956). Joseph was gehuwd met Rosalia Gutwirth (Antwerpen, 27 juli 1890 – Londen, 1969) en zij hadden vier kinderen; Sabine (Rotterdam, 17 juli 1912), Rudolph (Rotterdam, 8 november 1913 – Stockport, 2 februari 1992), Charles (Amsterdam, 21 februari 1916 – Montreal, 9 maart 1990)) en Celine (Zerka, Amsterdam, 13 juni 1917 – Rockville, 19 september 2016).
Kalverstraat 31 – Martin Schiff
Martin Schiff had in 1915 een zaak in tafelkleden en dergelijke.
Kalverstraat 37 – Magazijn De Pheniks
Twee jaar nadat J. Cahen in de kranten adverteert met “De Engelsche Bazar” op nummer 38 staat hij in de kranten met de zaak “Magazijn De Pheniks”, nu op Kalverstraat 37 gevestigd. Het is het adres waar hij volgens de archiefkaarten in het Stadsarchief woont.
Kalverstraat 38 – De Engelsche Bazar
De Engelsche Bazar van J. Cahen was in 1877 gevestigd op de Kalverstraat 38. Het was een kledingzaak en adverteerde veelvuldig. Jacob Cahen (Pruissen, 1832) woonde met zijn vrouw Sara Mand (Nijmegen, 8 februari 1831 – december 1923) en acht kinderen op Kalverstraat 37. Het gezin kwam tussen 1867 en 1870 naar Amsterdam en woonde daarvoor in Leiden. De zaak bestond ook nog toen Cahen naar de overkant van de straat ging en daar Magazijn De Feniks opende, nu was de eigenaar M. A. E. Kalker. Mozes Abraham Kalker werd in Amsterdam geboren op 1 juni 1850, was gehuwd met Jetje Cappel (Gorinchem, 8 april 1847) en zij woonden op dit adres.
Kalverstraat 41 – Hotel Café Restaurant Neuf
Geen Joodse zaak, maar wel een zaak waartegen in 1924 een klacht verscheen tegen de toen nieuwe directeur in het Nieuw Israëlietisch Weekblad: “Geachte Redactie, In uw no. van Vrijdag vind Ik een protest over handelwijze van den Directeur van bovengenoemd restaurant. Ik zou u even in herinnering willen brengen, dat deze nieuwe eigenaar, genaamd K. Meijer, de bekende voormalige exploitant was van het restaurant Palais Royal Hotel, waarin nu gevestigd is de even bekende dienst Postcheque en Giro. In dat café kon een jood geen biljart krijgen, was op zaterdagavond expres geen muziek, om de joden te weren en kregen joden bij eventueele onaangenaamheden met de kellners — en die werden steeds geforceerd — de aanwijzing om heen te gaan en niet meer terug te komen. Dat heer blééf dus antisemiet. Het beste zijn twee dingen, primo: „mijdt het Café Neuf”, secundo: „zegt het voort”. Met dank voor de afgestane plaatsruimte, Hoogachtend, V.”
Kalverstraat 44 – Jos Delville
Jos M. Delville had een zaak in fornuizen, keukenbenodigdheden en zat in het begin van de vorige eeuw op dit adres. Hij adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad.
Kalverstraat 50 – A. Druif & Zn
Het Parapluie- en Pelterijmagazijn (bonthandel) van A. Druif & Zoon was op dit adres gevestigd. In 1913 zochten zij een ‘flinke volontaire’.
Kalverstraat 56 – firma G. A. Goldschmeding
Rond 1922 was hier en op de Utrechtsestraat 119 de firma G. A. Goldschmeding gevestigd. De onderneming adverteerde in het Centraal Blad voor Israëlieten in Nederland.
Kalverstraat 61 – Salon broodfabriek De Haan
Broodfabriek De Haan had ook een luxe zaak waar wijn, koffie en gebakjes genuttigd konden worden. Tot december 1892 was de zaak op de Paleisstraat 3 gevestigd, toen ging de zaak naar de Kalverstraat.
Kalverstraat 66-72 – Gerzon
Op dit adres was een van de vestigingen van Gerzon.
Kalverstraat 93 – opticien Karel van Buuren
Karel van Buuren was van 1908 tot 1914 op dit adres gevestigd.
Kalverstraat 103 – kapper Herman Karels
Dameskapper Herman Karels (Maastricht, – Sobibor, ) was hier in de Tweede Wereldoorlog gevestigd en werd aangemerkt als een ‘Joodsch Lokaal’. Herman was gehuwd met Sara Pels (Amsterdam, – Sobibor, ) en zij hadden twee kinderen. Dochter Juliette (Amsterdam, – Sobibor, ) werd samen met haar ouders vermoord. Dochter Mina (Amsterdam, – Amsterdam, ) overleefde de oorlog.
Kalverstraat 104 – firma Kalker
Het herenmodemagazijn van de Firma Kalker was hier gevestigd in het begin van de vorige eeuw. In 1923 werd het magazijn bezocht door Prins Hendrik, en het Nieuw Israëlietisch Weekblad berichtte: “Het gebeurt niet vaak, dat Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden uit winkelen gaat en het mag als een groot voorrecht beschouwd worden, nu Z. K. H. vorige week de Heerenmodemagazijnen bezocht van de firma Kalker, Kalverstraat 104-106, alhier. Z. K. H., vergezeld van zijn adjudant, kapitein ter zee Jhr. J. F. C. von Mühlen, heeft ongeveer een uur vertoefd in de bekende, thans gerestaureerde magazijnen, waar de Prins rondgeleid werd door den directeur, den heer I. de Lieme, met wien hij zich minzaam onderhield. Met de meeste belangstelling heeft Z. K. H. een en ander bezichtigd, bij welke gelegenheid hem de stichter der zaak, de oude heer Kalker, werd voorgesteld”.
Kalverstraat 106 – M. A. E. Kalker
Op dit adres was in 1904 de zaak van M. A. E. Kalker in herenartikelen gevestigd. Later zat deze zaak op nummer 104.
Kalverstraat 107 – Salomon Plotske
Salomon Plotske (Amsterdam, – Extern kommando Sosnowitz, ) opende hier in 1925 zijn tweede zaak in serviezen (porselein en kristal). De andere zaak was op het Waterlooplein 35 gevestigd. Salomon staat op de gezinskaart geregistreerd als venter en hij werkte zich dus op tot ondernemer met twee zaken. Salomon was gehuwd met Marianne Winnink (Amsterdam, – Auschwitz, ). Zij hadden twee kinderen; Elisabeth (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Henrietta (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Kalverstraat 109-111 – Firma M. Mendels jr.
In 1925 opende de Firma Mendels de deuren en het Nieuw Israëlietisch Weekblad berichtte: “De Kalverstraat is een schitterenden winkel rijker geworden. De heer M. Mendels Jr., gevestigd op de nummers 109 en 111, heeft aan haar gerenomeerde lingerie-afdeeling een speciaalzaak in Bébé-. Meisjes- en Jongenskleeding verbonden. Het perceel is daarvoor uit- en inwendig verbouwd en ziet er in één woord keurig uit. De aankleeding der verschillende afdeelingen, door een lift gemakkelijk te bereiken, getuigt van veel smaak. Men vindt er een ruime keuze van de nieuwste snufjes in de allerbeste kwaliteiten en wat wel met nadruk gezegd mag worden, tegen scherp concurreerende prijzen. Wij hopen dat velen zich van een en ander zullen overtuigen en wenschen der ondernemende firma gaarne veel succes!”. Ondanks het bericht van de opening in 1925 was de zaak volgens een advertentie uit 1919 hier al gevestigd als damesmodezaak.
Kalverstraat 114 – Meijer van Rhijn
Op de achterkant van een foto staat een stempel met P. D. van Rhijn en dit adres. Wie was het?
Kalverstraat 120 – boekhandel Abrahamson & Van Straaten
In 1896 was op dit adres de boekhandel van Abrahamson & Van Straaten gevestigd.
Kalverstraat 121 – gebroeders Levie
In 1900 was op dit adres het Nederlandsche Effect- en Wisselkantoor van de Gebroeders Levie gevestigd.
Kalverstraat 125-129 – Maison de Vries
Hier was in 1916 een van de vestigingen van Maison de Vries.
Kalverstraat 128 – Maison de Blanc
Deze zaak, in witte goederen, van de Firma B. L. Schaap jr & Co., verhuisde in november 1896 naar het Rokin 120. Benjamin Levie Schaap werd op 6 april 1844 in Amersfoort geboren en hij was gehuwd met Sara Zeckendorf (Amsterdam, 8 februari 1842). De zaak zat er tot 1910, waarna de zaak een doorstart maakte onder andere eigenaren.
Kalverstraat 128 – Jacobson & Manus
Jacobson & Manus – voorheen E. van Embden – had een zaak in kleding én Krimpvrije Wollen Ondergoederen op dit adres en op de Jodenbreestraat 58.
Kalverstraat 128 – Miss Etam
Hier was een vestiging van Miss Etam, Etablissement Meijer.
Kalverstraat 130 – bontwerker Fuldauer
De bontwerker Maurice Fuldauer was in 1915 op dit adres gevestigd.
Kalverstraat 136-138 – Twents Linnenmagazijn
Het Twents Linnenmagazijn A. Cohen Azn vroeg in 1904 in het Nieuw Israëlietisch Weekblad een winkeljuffrouw.
Kalverstraat 146-148 – Lewenstein
Op dit adres was in het begin van de vorige eeuw de magazijnen van Naumann, naaimachinehandel, gevestigd. De zaak adverteerde veelvuldig, vooral met de naaimachines van Lewenstein.
Kalverstraat 146 – 148 – Samuel van der Ziel
Samuel van der Ziel (Wildervank, 13 januari 1863), bontwerker, opende zijn zaak op dit adres in juni 1914. Hij overleed een jaar later, op 6 augustus 1915. Samuel was gehuwd met Hester Wolff (Meppel, 24 mei 1862).
Kalverstraat 146 – 148 – Firma A. Pais
De handel in dames- en herenstoffen van A. Pais was na de Tweede Wereldoorlog hier gevestigd. Een advertentie van de verloving van Roly Pais uit 1938 werd eveneens in het Nieuw Israëlietisch Weekblad geplaatst met dit adres. In 1973 werd de laatste advertentie van dit bedrijf vanaf dit adres in het Nieuw Israëlietisch Weekblad geplaatst.
Kalverstraat 158 – Gebroeders Hoek
Het huidige winkelaanbod van de Kalverstraat bestaat grotendeels uit drie soorten zaken, schoenen, kleding, en aanbod voor toeristen. Dat is ooit anders geweest. De gebroeders Hoek hadden hun zaak op dit adres, verkochten vis, maar ook groenten, adverteerden in het Nieuw Israëlietisch Weekblad en richtten zich daarmee duidelijk op hun Joodse clientèle.
Kalverstraat 163 – firma B. Wagener
Firma B. Wagener was gespecialiseerd in handschoenen en dassen en was in 1900 op dit adres gevestigd.
Kalverstaat 165 – Salamander Schoenen
Het was een Duits bedrijf dat in 1914 Nederland twee vestigingen had, Salamander Schuhgesellschaft m b H. De ene vestiging was op de Kalverstraat 165 in Amsterdam, de andere was op de Noordblaak 43 in Rotterdam. Het bedrijf was van Rudolf Moos, een verwante van Albert Einstein en bestond sinds 5 december 1899. Rudolf Moos vluchtte in de Tweede Wereldoorlog naar Groot Brittannië en overleed in 1951 in Birmingham. Tijdens de oorlog draaide het bedrijf in Duitsland door. De schoenen werden getest door gevangenen in Concentratiekamp Sachsenhausen.
Kalverstraat 165 – Schaap, Citroen & Van Gelder
Op dit adres was de juwelierszaak van Schaap, Citroen & Van Gelder gevestigd.
Kalverstraat 168-170 – HEMA
Op 4 november 1926 werd de Hollandse Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam opgericht door de Bijenkorf-directeuren Arthur Isaac en Leo Meijer. Het eerste filiaal werd op dit adres geopend. Een succes was het niet direct, de winkel werd gezien als een armeluiswinkel en de middenstand deed de inkopen liever bij de Bonneterie en Gerzon. Toen de crisis in 1929 toesloeg veranderde dat en werd de scherpe prijsstelling van de Hema het begin van een succesvol bedrijf. De huidige zaak in de Kalverstraat, nu ondergronds in de Kalvertoren, wordt nog steeds filiaal 1 genoemd.
Kalverstraat 176 – firma Alsbach & Doyer
Deze firma was hier in 1925 gevestigd en was regelmatig actief als contactadres voor sociale doelen in de Joodse gemeenschap.
Kalverstraat 181 – De Stad Parijs
Het kleedermagazijn De Stad Parijs, van A Kanter, was op dit adres gevestigd in 1882.
Kalverstraat 187 – M. Santilhano
In 1898 was op dit adres de zaak in dames- en herenmodeartikelen van M. Santilhano gevestigd.
Kalverstraat 193hs – Emanuel Maisonpierre en Helena Compris
Tot 1941 het woonadres van Emanuel Maisonpierre en zijn vrouw Helena Compris. Lees verder.
Kalverstraat 198 – S. Maisonpierre
Rond 1890 was hier de zaak in luze-artikelen gevestigd van Maisonpierre.
Kalverstraat 198 – L. I. Wolf
Op 5 oktober 1918 opende L. I. Wolf & Zoon, goud- en zilversmeden, hier hun zaak die daarvoor op de Amstelstraat 27 gevestigd was. Lees verder.
Kalverstraat 200 – Schoenen Anton Huf jr.
Anton Huf jr. adverteerde met zijn schoenen regelmatig in het Centraal Blad voor Israëlieten in Nederland rond 1920. In nevenstaande advertentie uit 1921 is met Hebreeuwse lettertekens geschreven ‘prima schoenen’.
Kalverstraat 201 – Samuel Spijer
Hier had Samuel Spijer zijn juwelierszaak. Samuel Spijer adverteerde in 1892 met de mededeling dat hij in kerksieraden gespecialiseerd was. Naast deze vestiging was er in 1892 ook een zaak op de Zwanenburgwal 13. Verder werd Samuel genoemd in een artikel uit 1925, waarin E. S. Hen iets over de huis- en chevresjoels vertelde. Hij meldde dat er in het huis van Samuel diensten gehouden werden: “Te vermelden is nog, dat ook in de Kalverstraat, ten huize van wijlen den heer Jos. Speijer en anderen, om beurten Zaterdagavond met „nacht” geregeld geoord werd, alsmede bij den heer A. Asscher, Parklaan, waar een vertrek als sjoel was ingericht en meermalen dienst werd gehouden.”
Kalverstraat 202 – horlogemaker Karel Rozenberg
De zaak in uurwerken / horlogerie van Karel Rozenberg (Leeuwarden, 8 juli 1884 – Auschwitz, 14 oktober 1944) opende op deze locatie in 1914 zijn deuren. In 1926 leverde deze firma een klok voor de synagoge aan de Uilenburgerstraat. Karel was gehuwd met Betsy Gazan (Amsterdam, – Auschwitz,
Kalverstraat 205 – T. M. Mendelson
Tobias Mendelson (Amsterdam, 20 februari 1852) had tot augustus 1899 op dit adres een zaak in passementeriën. Dat zijn versierde omzomingen. De zaak werd verplaatst naar de Leidsestraat 17.
Kalverstraat 206 – Elka Watch Cy.
Deze zaak werd in 1913 mede opgericht door Lazarus Kiek (Groningen, 22 maart 1854 – Bussum, 7 augustus 1938) als zoon van de horlogemaker Levy Kiek en zijn overgrootvader David Eliasar was eveneens klokkenmaker. Lazarus ging na de lagere school in Groningen naar Amsterdam om bij Abraham de Casseres in de leer te gaan. De Casseres stond toen bekend als de beste chronometer-maker en na een aantal jaar werd Lazarus zakenpartner van De Casseres. Lazarus geldt als de uitvinder van het horloge voor blinden, de huidige vormgeving van zulke horloges is op het idee van Lazarus gebaseerd. Verder was Lazarus een van de oprichters van de Handwerkers-Vriendenkring. In 1908 kreeg de firma Elka Watch Cy. een hoge onderscheiding voor de ingezonden collectie sporthorloges.
Lazarus overleed op 84-jarige leeftijd op 7 augustus 1938 in Bussum. Zijn vrouw Rachel van Amerongen (Amsterdam, 17 juni 1856) werd op 27 augustus 1943 in Auschwitz vermoord. Lazarus en Rachel hadden vier kinderen, Louis (Amsterdam, 23 juni 1881 – Amsterdam, 21 juli 1974), Martha (Amsterdam, 26 maart 1887 – Amsterdam, 15 januari 1985), Maria (Amsterdam, 16 maart 1888 – Bergen-Belsen, 16 februari 1945) en Flora (Amsterdam, 19 september 1891 – overleefde de oorlog).
verder…..
In 1914 werd de zaak verbouwd en het Nieuw Israëlietisch Weekblad schreef toen: “Horloger en chronometer-maker, de bekende ondernemer van de Elka Watches en Elka Clock Cy. heeft zijn detailmagazijn Kalverstraat 206 een chique verandering doen ondergaan. Het interieur is meesterlijk veranderd door den meubelarchitect, den heer Richard Reens (firma gebr. Reens). De verbeteringen aangebracht, en de gemoedelijke zachte stemming, doen samen het oog goed. Het was en is nu zeker geworden een magazijn der buurt waardig. De gunstige reputatie, waarin de heer E. Kiek Jr. zich mag verheugen is voor een groot deel te danken, aan de energie en werkkracht, die van genoemden heer uitgaat. Steeds medegaande met wat den tijd verlangt, ’t nieuwste op horloge-gebied brengende, en dit tegen de billijkste prijzen het publiek aan te bieden, is ’t devies van deze meest talentvollen ondernemer. De Elka Watches en Elka Clok Cy zgn eveneens scheppingen van meer genoemden heer. Bijgestaan door de heeren L. Kiek en D. v. Gelder, nemen ook deze afdeelingen steeds meer en meer in bloei toe. Moge deze gerenommeerde onderneming op horlogegebied deze nieuwe moeitevolle pogingen door een druk bezoek in zgn magazijn bekroond zien”.
Kalverstraat 217 – J. J. del Canho
Op dit adres woonde in 1903 J. J. Del Canho. In 1913 adverteert hij vanaf nummer 218. Julius del Canho werd op 25 februari 1884 in Amsterdam geboren en op 14 september 1914 in Auschwitz vermoord. In 1913 trouwde hij met Wilhelmina Kropveld (Nijmegen, 18 juni 1887 – Auschwitz, 14 september 1942) en zij kregen op 25 augustus 1914 hun dochter Elsina Wilhelmina, op 11 september 1917 dochter Celine Alice (vermoord Sobibor, 9 april 1943) en op 23 december 1918 dochter Renée Abrahamine. Renée dook onder en overleefde de oorlog, Elsina emigreerde voor de oorlog naar de Verenigde Staten. Vanaf 1923 woonde het gezin, tot aan de deportatie, op de Heiligeweg 14. Ze woonden boven Au Bonheur des Dames, de sieradenwinkel die Julius in 1913 oprichtte en die tot 2016 nog bestond op de Beethovenstraat 92. Die vestiging was er vanaf 1938.
Kalverstraat 220 – Confiserie Parisienne, Salon voor Ververschingen
Op dit adres was deze confiserie gevestigd. De zaak, van A van Giesen & Co, heropende in februari 1894 en adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad, waarmee de onderneming zich mede op de Joodse clientèle richtte.
Kalverstraat 221 – De Witte Bazar
De Witte Bazar – damesartikelen, vroeg in het Nieuw Israëlietisch Weekblad in 1904 een winkeljuffrouw. Deze zaak richtte zich mede op de Joodse clientèle.
Kalverstraat 224 – Cinema Palace
Op dit adres was in 1913 Cinema Palace gevestigd (vanaf 1912). In 1916 ging de zaak in andere handen over en werd het Cinema De Munt. Later stond deze cinema als de Roxy bekend en was onder die naam tot 1983 hier gevestigd.
Kalverstraat 230 – D. Sjouwerman
Kleermaker D. Sjouwerman was op dit adres gevestigd in 1907. Waarschijnlijk was dit David Sjouwerman (Amsterdam, 9 december 1879). David woonde met zijn gezin (later) op de Amstel 133 en vanaf 1934 op de Kerkstraat 410. In de oorlog woonden David en Martha op de Biesboschstraat 13hs. David was gehuwd met Martha Kottler (Garnsee, 30 november 1882). David en Martha werden op 19 november 1942 in Auschwitz vermoord.
bron:
“Advertentie Salamander”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1914. Geraadpleegd op Delpher op 24-09-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860303:mpeg21:a0032
“Advertentie”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 11-04-1941. Geraadpleegd op Delpher op 13-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318150:mpeg21:a0010
“Eerste lijst van zaken, die gekenmerkt zijn als „Joodsch lokaal” Kappers”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 10-07-1942. Geraadpleegd op Delpher op 13-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318326:mpeg21:a0001
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-01-1900. Geraadpleegd op Delpher op 13-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874226:mpeg21:a0014
“Advertentie Levie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-03-1900. Geraadpleegd op Delpher op 13-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874234:mpeg21:a0015
“Advertentie Wagener”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-09-1900. Geraadpleegd op Delpher op 13-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874273:mpeg21:a0033
https://www.amsterdam.nl/kunst-cultuur/monumenten/erfgoed-week/hema-kalverstraat/ (geraadpleegd 14 oktober 2017).
http://www.jodeninnederland.nl/id/P-3105 (geraadpleegd 14 oktober 2017)
“Advertentie Hoek”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 31-08-1877. Geraadpleegd op Delpher op 14-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871922:mpeg21:a0013
“Advertentie Hoek”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-09-1877. Geraadpleegd op Delpher op 14-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871925:mpeg21:a0013
Stadsarchief Amsterdam, bevolkingsregister 1874 – 1893, Jacob Cahen
“Advertentie Cahen”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-11-1877. Geraadpleegd op Delpher op 14-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871931:mpeg21:a0018
“Advertentie Pheniks”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-06-1879. Geraadpleegd op Delpher op 14-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872017:mpeg21:a0017
“Advertentie Kalker”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 19-03-1880. Geraadpleegd op Delpher op 14-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860685:mpeg21:a0012
“De zijden Ladder; DOOR B. HEIJMANS (De Stad Parijs).”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-07-1882. Geraadpleegd op Delpher op 15-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860870:mpeg21:a0018
“Advertentie Spijer”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-09-1892. Geraadpleegd op Delpher op 15-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858578:mpeg21:a0001
“Advertentie De Haan”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-12-1892. Geraadpleegd op Delpher op 16-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858589:mpeg21:a0011
“Advertentie Kalverstraat 220”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-02-1894. Geraadpleegd op Delpher op 16-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858108:mpeg21:a0008
“Advertentie Kalverstraat 120”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1896. Geraadpleegd op Delpher op 16-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858476:mpeg21:a0019
“Advertentie Maison de Blanc”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-11-1896. Geraadpleegd op Delpher op 16-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858506:mpeg21:a0010
“Advertentie Santilhano”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-02-1898. Geraadpleegd op Delpher op 17-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873300:mpeg21:a0007
“Binnenland. AMSTERDAM, 3 Aug. 1899. Kalverstraat 205”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-08-1899. Geraadpleegd op Delpher op 17-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874246:mpeg21:a0028
“Ingezonden Stukken. Aan heeren Winkeliers welke op Sabbath en feestdagen geen zaken drijven.” (J J del Canho). “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-10-1903. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871729:mpeg21:a0036
“Binnenland.”. “Nieuw Israelietisch weekblad” (Kalker). Amsterdam, 10-06-1904. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871706:mpeg21:a0037
“Advertentie Witte Bazar”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 09-09-1904. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871750:mpeg21:a0068
“Advertentie Twenst Linnenmagazijn”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-10-1904. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871758:mpeg21:a0017
“Advertentie Sjouwerman”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-09-1907. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872637:mpeg21:a0066
“Binnenland firma Kiek.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 12-06-1908. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872613:mpeg21:a0045
“Advertentie Kiek”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-08-1909. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872739:mpeg21:a0018
“Advertentie Maison le Blanc”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-02-1910. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872771:mpeg21:a0023
“Advertentie Maison le Blanc”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 10-06-1910. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859280:mpeg21:a0017
“Advertentie Delville”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-05-1911. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872730:mpeg21:a0039
“Advertentie A Druif & Zoon”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-04-1913. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860255:mpeg21:a0044
“The English Lace Shop”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-02-1914. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860299:mpeg21:a0041
“Reclames van de Administratie.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 22-05-1914. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860311:mpeg21:a0065
“Advertentie Van der Ziel”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-06-1914. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859516:mpeg21:a0060
“E. KIEK Jr.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-07-1914. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859523:mpeg21:a0058
“Advertentie Schiff”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 12-03-1915. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859556:mpeg21:a0023
“Familiebericht”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-08-1915. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859577:mpeg21:a0036
“Advertentie Fuldauer”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-11-1915. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859589:mpeg21:a0004
“Advertentie L I Wolf”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-10-1918. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859699:mpeg21:a0023
“KONINKLIJK BEZOEK.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-05-1923. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872437:mpeg21:a0078
“HOTEL CAFé RESTAURANT NEUF. Kalverstraat.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 08-08-1924. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872493:mpeg21:a0099
“VOOR DE ZUIGELINGEN-INRICHTING (Alsbach & Doyer).”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 20-03-1925. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872532:mpeg21:a0056
“Advertentie Plotske”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 07-08-1925. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871869:mpeg21:a0020
“Iets over huis- en chewresjoelen in Amsterdam door E.S. HEN”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-08-1925. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859515:mpeg21:a0014
“FIRMA M. MENDELS Jr.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-09-1925. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871881:mpeg21:a0238
“UILENBURGERSTRAAT-SYNAGOGE.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-08-1926. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858137:mpeg21:a0075
“VIJF ZILVEREN BEKERTJES.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 10-11-1933. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874871:mpeg21:a0163
“MEDEDEELINGEN VAN DE ADMINISTRATIE GEEN BAARD EN TOCH NIET SCHEREN”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-11-1939. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874599:mpeg21:a0136
“Advertentie”. “De misthoorn : onafhankelijk en onpolitiek orgaan tot wering van den joodschen invloed : officieel orgaan van het Comité tot Bestudeering van het Joodsche Vraagstuk”. Driebergen, 12-10-1940. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010448276:mpeg21:a0025
Ooit was de Kalverstraat heel erg deftig in Het Parool, 28 november 2014
Stadsarchief Amsterdam, bevolkingsregister 1874 – 1893, lemma M A Kalker.
Stadsarchief Amsterdam, bevolkingsregister 1893 – 1939,. lemma B L Schaap
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Julius del Canho
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Lazarus Kiek
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart David Sjouwerman
www.joodsmonument.nl, lemmata familie Citroen (geraadpleegd 20 oktober 2017)
www.joodsmonument.nl, lemmata familie Karels (geraadpleegd 20 oktober 2017)
www.joodsmonument.nl, lemmata familie Del Canho (geraadpleegd 21 oktober 2017)
www.joodsmonument.nl, lemmata familie Kiek (geraadpleegd 21 oktober 2017)
www.joodsmonumewnt.nl, lemmata gezin Sjouwerman (geraadpleegd 22 oktober 2017)
www.watch-wiki.org, lemma Lazarus Kiek (geraadpleegd 21 oktober 2017)
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-04-1948. Geraadpleegd op Delpher op 10-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872039:mpeg21:a0043
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-05-1973. Geraadpleegd op Delpher op 10-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872807:mpeg21:a0096
“Mendels”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1919/11/19 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 12-12-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010654374:mpeg21:p003
Stadarchief Amsterdam, Toeman, Overgenomen delen, archiefnummer 5416, inventarisnummer 224
Stadsarchief Amsterdam, Sallij Salomon van Embden, Bevolkingsregister 1853-1863, archiefnummer 5000, inventarisnummer 581
“Stadsnieuws Anton Huf.”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1921/01/07 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 09-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000572168:mpeg21:p00001
Stadsarchief Amsterdam, Herman Karels, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 411.
Goldschmeding, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 25-08-1922, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 15-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000584078:mpeg21:p00012.
Samuel van der Ziel, Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 1729.
Tobias Mendelson, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1805.
Karel Rozenberg, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 693.
Salomon Plotske, Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 1147
illustratie:
“Advertentie Salamander”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1914. Geraadpleegd op Delpher op 24-09-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860303:mpeg21:a0032
“Advertentie”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 11-04-1941. Geraadpleegd op Delpher op 13-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318150:mpeg21:a0010
“Advertentie Hoek”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 31-08-1877. Geraadpleegd op Delpher op 14-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871922:mpeg21:a0013
“Advertentie Cahen”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-11-1877. Geraadpleegd op Delpher op 14-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871931:mpeg21:a0018
“Advertentie Pheniks”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-06-1879. Geraadpleegd op Delpher op 14-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872017:mpeg21:a0017
“Advertentie De Haan”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-12-1892. Geraadpleegd op Delpher op 16-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858589:mpeg21:a0011
“Advertentie Gerzon”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-10-1905. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871809:mpeg21:a0012
“Advertentie Sjouwerman”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-09-1907. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872637:mpeg21:a0066
“Binnenland firma Kiek.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 12-06-1908. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872613:mpeg21:a0045
“Advertentie Kiek”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-08-1909. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872739:mpeg21:a0018
“Advertentie Delville”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-05-1911. Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872730:mpeg21:a0039
www.watch-wiki.org, lemma Lazarus Kiek
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-04-1948. Geraadpleegd op Delpher op 10-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872039:mpeg21:a0043
“Advertentie HEMA”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 29-10-1926. Geraadpleegd op Delpher op 12-12-2018.
“Mendels”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1919/11/19 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 12-12-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010654374:mpeg21:p003
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank, Kalverstraat vanaf het Muntplein, ca 1887, OSIM00002001929
“Stadsnieuws Anton Huf.”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1921/01/07 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 09-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000572168:mpeg21:p00001.
Goldschmeding, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 25-08-1922, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 15-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000584078:mpeg21:p00012.
gepubliceerd:
24 september 2017
laatst bijgewerkt:
23 januari 2024