Jozef Borer werd op 6 januari 1880 in Lopuchora in Polen geboren als zoon van Aron Borer en Dworji Blank. Op 11 juli 1919 trouwde hij in Lancut met Czypa Zuckerbrod die op 1 november 1888 in Radymno in Polen werd geboren. Czypa was een dochter van Moses Zuckerbrod en Ryfka Diamant, Radymno is een stad in de buurt van de grens met de Oekraïne.
Waarschijnlijk vestigden Jozef en Czypa zich al in 1932 in Amsterdam en ze waren toen afkomstig uit Antwerpen. Jozef was in eerste instantie koopman in koloniale waren. In maart 1934 werd het paar ingeschreven op de Lepelstraat 6-1, in december 1936 op de Swammerdamstraat 70-3 en in juli 1939 op de Blasiusstraat 24-1 waar ze tot in het begin van de oorlog woonden.
Jacob was sjammes (koster) van de synagoge op de Swammerdamstraat 70, het hoekpand recht tegenover hun woning op de Blasiusstraat. Waarschijnlijk bekleedde hij die functie vanaf 1 november 1936, op de kaart van de Joodsche Raad is ook aangetekend dat hij sjammes was van de Nederlands-Israëlietische Hoofdsynagoge, de synagoge op de Nieuwe Amstelstraat 1 (huidig Joods Museum). Vanwege de functie van Jacob had het gezin een Sperre. Deze verviel en het gezin moest toch op transport. Daarnaast hadden ze een ‘Palestinaverklaring”, waarmee was aangegeven dat ze konden worden uitgeruild voor krijgsgevangenen in het Britse Mandaatgebied Palestina. Ze kwamen echter nooit in Bergen-Belsen terecht, het kamp waar deze ‘Austauschjuden’ werden gehuisvest. Op 20 juni 1943 werden Jozef en Czypa ingeschreven in Westerbork en ze kwamen in Barak 72 terecht. Een maand later, op 20 juli 1943, gingen ze op transport. Jozef en Czypa werden op 23 juli 1943 in Sobibor vermoord.
Jozef en Czypa hadden een zoon, goudsmid Jacob (Rzeszow, 2 november 1920). In 1943 werd op zijn persoonskaart aangetekend dat hij V. O. W. was, Vertrokken Onbekend Waarheen. Jacob ging waarschijnlijk in de onderduik en overleefde de oorlog. Nadere gegevens over hem ontbreken.
bron:
Jacob Borer, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 98.
Jozef Borer, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 98.
J. Borer, Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 168.
Czypa Zuckerbrod, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 965.
Kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130265348 (Josef BORER).
kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130265347 (Jacob BORER).
gepubliceerd:
21 juli 2023
laatst bijgewerkt:
21 juli 2023