Eind 1923 werd in Amsterdam de Joodse sport- en cultuurvereniging Kadimah (voorwaarts) opgericht. Deze vereniging gebruikte in 1924 wekelijks de faciliteiten van de Coornhertschool op de Mauritskade 24 om te oefenen. De vereniging bestond tot juli 1934.
Op 3 februari 1929 kwamen zo’n 100 leden van de vereniging in turnkostuum – ondanks het koude weer – bijeen. Uit het verslag van deze bijeenkomst het volgende: ‘De Voorzitter van Kadimah, de heer J. Vaz Dias, wierp in zijn openingswoord een terugblik op de jaren van het eerste lustrum. Er is niet alleen getracht om het lichaam te ontwikkelen, maar ook den geest. Geen tweede turnvereeniging in het land stelt zich deze dubbele taak tot doel. Kadimah is ook de eenige Joodsche sport- en cultuurvereeniging in ons land, die zich op neutraal Joodsch terrein beweegt. Haar ledental moest de duizend halen en zich niet, zooals nu, tot een 250 bepalen. Vaz Dias hoopt dat velen zich als lid of donateur zullen opgeven. De heer I. IJzerman wenschte Kadimah namens de Vereeniging S. V. B. (Sport verwekt Broederschap) met haar eerste lustrum geluk en bood tevens bloemen aan. Onder leiding van den heer S. de Vries hadden hierna de oefeningen plaats. De opmarsch van de dames en heeren, jongens en meisjes, die er aan zouden deelnemen, waarmede de avond begon, was reeds dadelijk een succes. Maar ook het vele, dat daarna werd geboden, viel bijzonder in den smaak. Voor afwisseling was voldoende zorg gedragen. Zo waren er staafoefeningen voor heeren, knotsoefeningen voor dames, paardspringen voor dames en heeren, rietjesoefeningen voor meisjes, brug voor meisjes en heeren, ringen voor dames en heeren, vrije oefeningen voor allen.
Het gedemonstreerde legde van de bekwaamheden van den leider een vleiend getuigenis af. Al was niet alles even onberispelijk, toch bleek er met veel toewijding en ernst geoefend te zijn. Alle medewerkenden hebben zich ingespannen, om het beste waartoe zij in staat waren, te geven. De oefeningen waren zóó gekozen, dat de aandacht van het talrijk publiek voortdurend gespannen bleef. Elk nummer werd met een welverdiend applaus beloond. Vooral de knotsoefeningen der dames werden toegejuicht. De welgeslaagde demonstratie werd met een schitterende apotheose besloten. Een orkestje onder leiding van den heer E. Vega, zorgde heel den avond voor goede muziek en mag zich dan ook een deel van het welslagen der oefeningen toe-eigenen. De heer de Vries heeft niet over gebrek aan waardeering te klagen gehad. De verhouding tusschen den leider en de werkende leden schijnt uitstekend te zijn. Dit bleek uit de vele hem aangeboden bloemstukken en geschenken. Voor den verdere groei van Kadimah kan dit niet anders dan verheugend worden genoemd. Met een geanimeerd bal werd de viering van het eerste lustrum besloten!’
In 1928 bestond het bestuur uit:
D. Santcroos, 1e voorzitter,
mej. E. Menist, 1e secretaris (Waterlooplein 76-1),
J. Vaz Dias, penningmeester (Retiefstraat 90-1),
S. Neeter, 2e voorzitter,
mej. E. Roos, 2e secretaris,
J. Vischjager, 2e penningmeester,
mej. F. Salomons.
De functie van D. Santcroos werd overgenomen door D. Bakker die in 1931 aftrad. De vacante functie werd toen waargenomen door Max Drukker.
In 1934 bestond het bestuur uit:
M. S. Santcroos, voorzitter,
Mej. M. Soester, secretaresse,
E. Slap, penningmeester,
H. Verkozen, bestuurslid, Sarphatistraat 209,
H. Cohen, bestuurslid.
Naast turnen werden er verschillende sporten bij Kadimah beoefend, waaronder korfbal, ritmische les voor dames, zwemmen (vanaf 1932), voetballen (vanaf 1932), ping-pong (vanaf 1933), fietsen (vanaf 1933) en jiu-jitsu (vanaf 1933). In maart 1934 verscheen er een noodkreet in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. Het waren vooral de financiën die ontbraken waardoor men vreesde voor het moeten opheffen van Kadimah. Ondanks de oproep lukte het niet om de vereniging voort te laten bestaan. Helaas bestond de organisatie slechts zo’n 10 jaar.
Trivia
Bij het eerste lustrum zou Henri Polak een van de sprekers zijn, hij werd echter vervangen door Prof. Dr. D. Cohen die sprak over het onderwerp ’terugkeer’. Marie Hamel was declamatrice,
Bestuurslid E. Menist was waarschijnlijk Evalina Menist (Amsterdam, 9 december 1909 – Amsterdam, 7 april 2006).
bron:
“Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 08-02-1929, p. 15. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858072:mpeg21:p015.
Huygens Instituut, databank Sport, Joodsche Sport- en Cultuurvereniging Kadimah, http://resources.huygens.knaw.nl/sportbondenclubsperiodieken/gids/vereniging/2139950516 (geraadpleegd 18 oktober 2022).
Sport J. S. en C. V. „KADIMAH”, AMSTERDAM.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 08-06-1928, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858021:mpeg21:p003.
Polak, Sport Joodsche Sport- en Cultuurvereeniging „Kadimah”.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-11-1928, p. 16. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858061:mpeg21:p016.
Cohen, „KADIMAH”.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-11-1928, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858062:mpeg21:p006.
Gedicht, Stadsnieuws.. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 01-02-1929, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000578005:mpeg21:p00002.
Vaz Dias, JOODSCHE SPORTBOND.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 17-01-1930, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874399:mpeg21:p005.
korfbal, Het sportieve gedeelte.. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 09-07-1930, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011115813:mpeg21:p006.
Drukker, KADIMAH.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 08-05-1931, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858668:mpeg21:p012.
bestuur, SPORT. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 02-02-1934, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000581049:mpeg21:p00007.
Een noodkreet van „Kadimah”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-03-1934, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874830:mpeg21:p009
illustratie:
Gedicht, Stadsnieuws.. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 01-02-1929, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 18-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000578005:mpeg21:p00002.
gepubliceerd:
18 oktober 2022
laatst bijgewerkt:
18 oktober 2022