Jo Paerl was een Joodse Amsterdammer, geboren op 11 mei 1891 als Joseph Paerl op de Amstelstraat 19. Hij was de zoon van Lion Barend Paerl (Amsterdam, 30 juni 1859 – Amsterdam, 8 mei 1922), diamantklover, en Naatje Son (Amsterdam, 11 januari 1855 – Amsterdam, 1 mei 1892) en bij zijn geboorte had hij een oudere zus Elisabeth (Amsterdam, 7 september 1888 – ?) en broer Barend Lion (Amsterdam, 6 mei 1890 – Sobibor, 23 juli 1943). Jo trouwde op 14 oktober 1913 in Groningen met Rosa Wijnberg (Groningen, 24 juli 1887 – Amstelveen, 23 augustus 1975).
Jo was directeur van Universal Film Agency N. V. in Amsterdam, een van de oudste filmverhuurbedrijven in Nederland. In de jaren tussen 1918 en 1930 werden bekende films van de AAFA uit Berlijn via dit agentschap verhuurd. Ook de productie van Nederlandse films behoorde tot de activiteiten van Jo Paerl. Hij had daarvoor de N. V. Holfi opgericht en produceerde onder andere de film ‘de kribbebijter’ met Cor Ruys en Louis de Bree.
In 1922 werd Jo lid van het bestuur van de Bedrijfsafdeling Filmverhuurders van de Nederlandse Bioscoopbond, wat hij tot 1935 bleef. In 1945 werd hij vicevoorzitter van deze afdeling en bleef dat tot 1963.
Het lukte Jo aan het begin van de oorlog om samen met zijn vrouw en dochter Jetty via België en Frankrijk naar Londen te ontkomen. Zijn twee zoons bleven achter in Nederland, maar ook zij wisten de oorlog te overleven, de een door een vlucht naar Zwitserland en de ander door onderduik. Jo werd in Londen medewerker van Radio Oranje, evenals Jetty die als ‘Jetje van Radio Oranje’ grote bekendheid verwierf.
Jo werkte als filmdistributeur; dat was echter niet wat hij echt wilde worden in het leven, en zijn vlucht naar Londen maakte het mogelijk om zijn creatieve kant te ontwikkelen. Zijn talenten lagen op het gebied van de muziek. Hij had een absoluut gehoor en thuis stond er in de woonkamer een grote vleugel.
Volgens dochter Jetty had hij dirigent willen worden. In Londen raakte hij, net zoals zijn dochter, betrokken bij Cabaret De Watergeus. Cabaret De Watergeus zond uit via Radio Oranje, het massamedium voor die tijd. Radio Oranje zond uit vanuit Londen en hoewel het luisteren naar deze zender niet was toegestaan door de bezetter, was deze zender zeer populair en het enige vrije Nederlandse geluid in oorlogstijd.
De teksten werden vanuit Londen geschreven, soms op een bekende compositie. Jo schreef de teksten ‘s-nachts. Hij begreep van een afstand wat er in Nederland aan de hand was en waarmee de mensen geconfronteerd werden, wat door Jetty verbazingwekkend werd genoemd.
Daarnaast kende hij al de liedjes al waar hij met groot gemak aan andere tekst op zette.
Een aantal van deze liedjes werden uiterst bekend, op deze pagina enkele van de nummers.
Jo Paerl overleed op 7 mei 1964. Op 12 mei 1964 werd hij op Westerveld gecremeerd.
bron:
wikipedia.nl,
interview café Kooijmans op radio 5 met dochter Jetty,
cinemacontext.nl,
stadsarchief amsterdam,
maxvandam.info,
overlijden Rosa Wijnberg, Familiebericht. “Het Parool”. Amsterdam, 25-08-1975. Geraadpleegd op Delpher op 17-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010839693:mpeg21:p016.
met dank aan Anne Rose Bantzinger (in memoriam J. L. Paerl).
gepubliceerd:
3 mei 2016
laatst bijgewerkt:
17 oktober 2023