Jacob Hamel werd op 20 oktober 1883 in Amsterdam geboren als zoon van Meier Hamel (Amsterdam, 15 november 1860 – Amsterdam, 27 september 1929) en Jansje Speijer (Amsterdam, 10 juni 1861 – Amsterdam, 10 januari 1940).
Hij was de oudste zoon van het gezin en na hem kwamen ook nog Marie (Amsterdam, 5 oktober 1885 – Sobibor, 28 mei 1943), Heintje (Amsterdam, 3 november 1887 – Amsterdam, 17 juli 1935), Elizabeth (Amsterdam, 7 januari 1890 – ?), Vogeltje (Amsterdam, 20 juli 1895 – Amsterdam, 7 september 1895), Rachel (Amsterdam, 27 september 1897 – ?) en Helena (Amsterdam, 17 maart 1900 – Sobibor, 2 juli 1943).
Jacob trouwde met Jeannette Cohen (Amsterdam, 9 april 1884 – Sobibor, 9 juli 1943) en zij kregen een zoon Jacques (Amsterdam, 28 juli 1916 – Sobibor, 11 juli 1943. Jacob werd samen met zijn vrouw vermoord in Sobibor op 9 juli 1943.
Het gezin waarin Jacob opgroeide zal niet onbemiddeld zijn geweest. Vader was diamantslijper en was dat al lang voordat de crisis in de diamantindustrie zich rond 1910 inzette. Jacob kon op muziekles en werd al op zijn zeventiende jaar dirigent van het koor Arti et Charitate. Een jaar eerder zong hij al als tenor in een mannenkoor.
Vanaf 1929 leidde hij het kinderkoor van de AVRO, waar hij zijn grootste bekendheid aan dankt. Dat deed hij tot de inval van de nazi’s, in mei 1940 werd hij ontslagen door de toenmalige AVRO-directeur Willem Vogt.
Dit koor was niet het enige koor van hem, ook het koor De Joodse Stem stond onder zijn leiding.
Jacob was betrokken bij kinderen. Bij mooi weer zat hij vaak voor het open raam aan zijn huis van de Zuider Amstellaan 142hs, waar hij over van alles sprak. In de oorlog moet het gezin verplicht verhuizen naar de Pretoriusstraat in Amsterdam-Oost.
Jacob en zijn vrouw werden gearresteerd bij de grote razzia van 20 juni 1943 en naar Westerbork overgebracht. Daar blijven ze ruim twee weken en werden op 6 juli 1943 op transport gezet naar Sobibor. Ze werden daar op 9 juli 1943 vermoord. In het transport zat eveneens de AVRO-sportverslaggever Han Hollander.
Na de oorlog werd het kinderkoor van de AVRO voortgezet en als Kinderkoor Jacob Hamel, als eerbetoon aan de oprichter. Dit kinderkoor bleef tot de jaren ’80 bestaan en voegde een aantal composities toe aan het Nederlandse kinderrepertoire, die we nu traditioneel vinden zoals: Elsje Fiederelsje en Piet heeft gesnoept van de pepernoten. De AVRO is ook na de jaren ’80 doorgegaan met kinderkoren, nu als het Junior Songfestival.
Meer lezen? Lees ook eens het stuk op de site van het Geheugen van Plan Zuid.
bron:
genealogische gegevens: www.maxvandam.info aangevuld met joodsmonument.nl (geraadpleegd 8 feb 2014),
algemene gegevens:
wikipedia (geraadpleegd 8 feb 2014),
joodsmonument.nl (geraadpleegd 8 feb 2014),
AVRO-bode, 2013.
foto:
Jacob Hamel kinderkoor 1935
gepubliceerd:
2 mei 2016
Laatst bijgewerkt:
6 maart 2021