Huize Stranders was een deftig Joods restaurant en feestgebouw en was van 1902 tot 1921 gevestigd op de Nieuwe Herengracht 103. Het pand zelf werd gebouwd door de beroemde Joodse drukker Joseph Athias en later door Aaron Joseph de Pinto verbouwd. De gelegenheid werd op 3 mei 1902 geopend.
De Telegraaf schreef erover: ‘De inrichting van «Huize Stranders», gisterenavond op de Nieuwe Heerengracht 103 geopend, kan in een woord rijk genoemd worden. Het perceel is zonder twijfel een der mooiste ouderwetsche 17de eeuwsche patricische huizen. En buitengewoon goed leent zich het gebouw voor zijn tegenwoordige bestemming: diners, feesten ent. Beneden bevindt zich rechts een ontvangsalon en vestiaire, links een grootere salon. Langs een donker eikenhouten wenteltrap bereikt men de bovenverdieping, waar zich over de geheele breedte, aan den straatkant, een groots taal bevindt. Daarachter heeft men links de dames- en rechts een heerensalon. Op de tweede verdieping zijn nog een tweetal vergaderlokalen. De verschillende vertrekken (in het gebouw wat vroeger het Museum Louis XV gevestigd) zijn geheel in dezen stijl gehouden. De plafonds, wandbetimmering en beschildering enz. zijn zoover noodig gerestaureerd; de meubels werden geleverd door het Modelhuis, de kronen zijn geleverd door de firma Wiener. Onnoodig te zeggen dat alles naar de laatste eischen des tijds is ingericht. Een centrale verwarming zal aangelegd worden. Bovendien bestaat het voornemens eerlang een grootere balzaal uit te bouwen. Voor electrische tafelversiering bevindt zich een stopcontact in den vloer. De spijzen worden volgens den Joodschen ritus bereid.’
Huize Stranders werd gebruikt voor vergaderingen, huwelijken, bar mitswah’s en belangrijke bijeenkomsten. De keuken was zeer bekend en stond zeer hoog aangeschreven.
In juni 1921 was Huize Stranders uit het pand vertrokken en werd dit pand in gebruik genomen door de Zusters Franciscanessen, missionarissen van Maria. Een maand eerder, in mei, was Huize Stranders verplaatst naar de Stadhouderskade 144, bij de Hemonylaan. Het Nieuw Israëlietisch Weekblad berichtte dat ook daar de inrichting zeer modern was en de keuken overbekend.
De laatste keer dat Huize Stranders in de kranten genoemd werd, was op 9 november 1928 bij een Algemene Vergadering van de Amsterdamse afdeling van de Maatschappij tot Nut der Israëlieten in Nederland.
Een huwelijksfeest bij Huize Stranders
Deze foto werd gemaakt in Huize Stranders op 17 oktober 1912, ter gelegenheid van het huwelijk tussen Clara Goudvis (Antwerpen, – Auschwitz, en Andries Gerritse (Amsterdam, 12 april 1890 – Auschwitz, 30 september 1942).
Clara Goudvis was de jongste zus van Rebecca Gerritse-Goudvis, die met Machiel Tobias Gerritse was getrouwd, de broer van Andries. Rebecca Goudvis en Machiel Gerritse staan achter de man met het jongetje aan de linker kant. Aan de rechterkant, de vierde en vijfde zijn Hanna Weltevreede en ? Goudvis. De meesten die op de foto staan zijn in de oorlog omgekomen.
Als deze foto op 17 oktober 1912 is gemaakt, dan was Rebecca Goudvis in verwachting van Abraham Gerritse, die op 13 november 1912 werd geboren. De 13e vond Rebecca een nare datum, dus hebben ze hun zoon op 12 november ingeschreven. Hij was net op het randje van die twee data geboren.
Ook zoon Abraham werd gedeporteerd. Hij werd gepakt tijdens de eerste razzia op de Dam in Amsterdam in juli 1942, op de dag dat we zouden onderduiken. Op 8 augustus 1942, op 29 jarige leeftijd werd hij vergast!
Machiel en Abraham Gerritse staan ook op deze pagina, in een verhaal over de Tabakshoek in de Nes.
Bericht uit 1902
In 1902 verscheen er meer over de achtergrond van Huize Stranders in het Nieuw Israëlietisch Weekblad en over de bepalingen in de statuten:
‘Volgens art. 1 stelt de vennootschap zich ten doel het exploiteeren van feestlokalen, het uitoefenen van het beroep van kok en restaurateur, en het verrichten van al die handelingen, welke volgens het oordeel van directie en commissarissen in een onmiddellijk verband met dit doel staan. Het kapitaal der vennootschap, welke is aangegaan tot 31 december 1905, bedraagt ƒ 90.000, verdeeld in 90 aandeelen, elk ten bedrage van ƒ 1000, welke ook in onder-aandeelen van ƒ 500 gesplitst kunnen worden. Tot directeur is benoemd de heer Joseph Stranders, tot onderdirecteur de heer Andreas Stranders. Commissarissen zijn de heeren Esriël Elias Benjamin, Emanuel Mendes da Costa, Simon Loopuit en mr. Eduard Andries.
De stichting van dat feestgebouw heeft een geschiedenis. Reeds in het jaar 1895 zijn, onder presidium van den heer Jacob B. Citroen, vergaderingen gehouden, ten einde de wenschelijkheid en noodzakelijkheid te bespreken van de vorming eener maatschappij, die een gebouw sou exploiteeren, dat, ingericht naar de eischen des tijds, zou voorzien in een leemte, die in een stad als Amsterdam niet mag blijven bestaan. “Hier ter stede” — zoo gaat de in 1895 verspreide circulaire, onderteekend door de heeren Jacob B. Citroen en Mr. E. Andries voort — “toch bestaat tot nog toe geene nette inrichting, waarin de gegoede stand feesten kan organiseeren; eene inrichting, zooals men die in het buitenland vindt. Vele klachten waren den leden van dat comité dan ook ter oore gekomen en daarom besloot men, nadat de wenschelijkheid van de oprichting van gemelde maatschappij was aangetoond, de algemeene opinie van het Amsterdamsche publiek te polsen door eene circulaire in de wereld te zenden. Deze vond bij verschillende inwoners een goed onthaal. Er is zelfs van particuliere zijde dadelijk een vrij groot geldelijk bedrag toegezegd. In een der laatste vergaderingen nu, waarin de geldquaestie ter tafel werd gebracht, werd het voorstel van een der comitéleden aangenomen, om, alvorens eene openbare leening uit te schrijven, een Propaganda-commissie in het leven te roepen, wier taak het zal zijn in den kring hunner kennissen, door opwekking tot deelneming aan de nieuwe maatschappij, eenige aandeelen te plaatsen, zooals dat reeds meer bij andere Maatschappijen met goed succes is geschied.” Door een technisch bezwaar kwam destijds de zaak niet tot stand. Deze moeilijkheid is overwonnen; het oorspronkelijk plan is hier en daar wat gewijzigd, zoodat nu, nadat de acte van oprichting voor notaris Hendrik Wertheim op 2 april, 1902 is verleden, de statuten in de Staatscourant voorkomen. Nader schrijft men ons nog, dat in het buitenland in steden met een groote Joodsche bevolking dergelijke feestgebouwen altijd worden gevonden ; dat daar voor Israëlieten van rang en stand uitmuntend gelegenheid is, om feest te vieren in lookalen, die geheel beantwoorden aan de meest hooge eischen van den tijd, zoodat het dan daar ook veel minder dan hier ter stede voorkomt, dat men gaat feestvieren, terwijl de feestdisch bestaat uit ritueel ongeoorloofde spijzen. Ook biedt een goed Joodsch feestgebouw jongelieden, die hier uit den vreemde komen, een gezellig samenzijn zonder dat zij verplicht zijn aan niet- Joodsche tafels te eten. Volgens de statuten 18 eerst voor 29 aandeelen geteekend, zoodat er nog gelegenheid bestaat voor Jehoediem, die deze zaak weten te waardeeren, door deelneming in het kapitaal der naamlooze vennootschap te toonen, dat zij er ook prijs op stellen, dat zulk een feestgebouw voor ons Israëlieten te Amsterdam op een flinken financielen bodem kome te staan. Het feestgebouw komt in het welbekende “musee Louis Quinze”, Nieuwe Heerengracht 103. Het gebouw is voorzien van zeer ruime zalen en breede corridors, met zeer grooten tuin en een tuinhuis. Een nieuwe groote balzaal zal gebouwd worden. De directeur is iemand, die ook bij ons goed staat aangeschreven. In de prospectus wordt ook van de finantieele zijde gesproken, en de te maken winst geraamd op 7% ten minste. Op dat gebied wagen wij ons evenwel niet gaarne, en laten dat liever vrij voor de financiers.’
bron:
“„Huize Stranders.””. “De Telegraaf“. Amsterdam, 04-05-1902. Geraadpleegd op Delpher op 11-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110557365:mpeg21:a0019
“AMSTERDAM. CARILLON-BESPELING.”. “De Maasbode“. Rotterdam, 07-06-1921. Geraadpleegd op Delpher op 11-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000192139:mpeg21:a0049
“HUIZE STRANDERS.”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 20-05-1921. Geraadpleegd op Delpher op 11-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860156:mpeg21:a0108
“Familiebericht”. “Algemeen Handelsblad“. Amsterdam, 05-06-1928. Geraadpleegd op Delpher op 11-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010659274:mpeg21:a0212
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 09-11-1928. Geraadpleegd op Delpher op 11-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858059:mpeg21:a0047
email Bep Gomperts-Gerritse, 2 december 2016
“Feestgebouw „HUIZE STRANDERS””. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-05-1902. Geraadpleegd op Delpher op 23-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874150:mpeg21:a0021
illustratie
“Mizrachie-Wereldconferentie.”. “Algemeen Handelsblad“. Amsterdam, 08-01-1920. Geraadpleegd op Delpher op 11-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010654042:mpeg21:a0157
Huize Stranders, 2014
foto huwelijk met dank aan Bep Gomperts-Gerritse, Melbourne, Australië.
gepubliceerd:
11 november 2016
laatst bijgewerkt:
2 augustus 2024