Het Singel werd rond 1428 gegraven van het IJ tot de Boerenwetering en daarna volgde in 1590 het deel tot de Amstel. Tot 1585 was het Singel de stadsgrens. Deze grens werd tot 1481 gevormd door een aarden wal, die werd toen vervangen door een stenen muur. In die tijd werd het Singel de Stedegracht genoemd en vormde, samen met de Kloveniersburgwal en de Geldersekade, de grenzen van de toenmalige stad.
Singel 27 – M. van Buren
M. van Buren was rond 1903 agent voor de Zwitserse Nationale Verzekerings-Maatschappij.
Singel 27 – L. Sacharias Baruch
L. Sacharias Baruch was in 1904 op dit adres gevestigd en had hier een rechtskundig bureau. Men kon hier terecht voor rechtszaken, faillissementen, opmaken van contracten en dergelijk. Mogelijk was dit de onderneming van Lea Sacharias – Baruch (6 november 1883).
Singel 46-48 – Confectiefabriek A. Cohen & Co / Necofa
Op de hoek van het Singel en de Roomolenstraat bouwde architect Adriaan Moen (1879 – 1950) in 1920 dit pand voor het confectiebedrijf A. Cohen & Co. Deze onderneming ging failliet en maakte in 1922 een doorstart met dezelfde leiding onder de naam N. V. Nederlandse Confectiefabriek v/h A. Cohen & Co – Necofa. Het bedrijf van Cohen leverde onder andere aan Gerzon.
Deze Joodse firma verdween hier in 1943 en toen vestigde Gerrit Meinen met de firma Bercofa (Berlijnse Confectie Fabriek) er zich. In 1948 verbouwde Meinen het pand, de zolder met daklichten werd omgevormd tot een volwaardige verdieping, de driehoekige erker werd naar deze verdieping verlengd. Verder heeft na de oorlog de Rijkspostspaarbank dit pand een tijd gebruikt. Op 3 maart 1976 werd het toen leegstaande pand gekraakt en tegenwoordig heeft het een woonbestemming.
Singel 62 – Weense modekunst
Meer over dit bedrijf via deze link.
Singel 104 – A. S. Jacobson
A. S. Jacobson woonde op dit adres rond 1875. Hij was een van de inzamelpunten voor geld voor een Nederlander die door een ongeluk beide voeten had verloren.
Singel 116 – Schoenenzaak Kaufmann
Alexander Kaufmann (Budapest, 26 juli 1859) had in 1902 op dit adres een schoenenzaak en woonde hier met zijn vrouw Flora Fischhof (Tomisvar, 15 december 1865). In Amsterdam hebben zij rond 1884 gewoond op de Spuistraat 266.
Singel 160 – M. E. van Ameringen
M. E. van Ameringen was rond 1909 secretaris van een comité dat geld inzamelde voor de vereniging Steun der Weduwen.
Singel 160 – S. Birnbaum
Rond 1917 was S. Birnbaum penningmeester van een comité dat hulp bood aan de geëvacueerden uit het Britse Mandaatgebied Palestina. In dat jaar waren er ontberingen, honger en ziekten in dit gebied.
Singel 202-208 – Kraft durch Freude
Hier was vanaf 1943 de amusements- en vakantieafdeling van het Deutsche Arbeitsfront gevestigd. Kraft dutch Freude beloonde goede arbeidsprestaties met uitstapjes en vakanties.
Singel 236 – Handelsfirma Eximorg
In 1947 werd deze onderneming opgericht door Harry van Puijenbroek. Via deze firma kwamen nazi’s het land uit (vaak naar Zuid-Amerika). Lees verder.
Singel 259 – gebroeders Voogel
De gebroeders Voogel waren meubelfabrikanten en behangers en hadden in 1904 hier hun bedrijf.
Singel 262 – Emanuel Querido
Emanuel Querido (Amsterdam, 6 augustus 1871- Sobibor, 23 juli 1943) opende op 1 februari 1899 zijn eerste boekhandel aan de Binnen-Amstel bij de Munt en gaf in 1904 zijn eerste boek uit. In 1911 begon hij een verzendboekhandel en werd in 1915 chef van de boekenafdeling van De Bijenkorf. Hij werd echter daar ontslagen omdat hij zonder kennisgeving verzuimd had. Hij was toen 45 jaar oud en werkloos. De uitgevers Holkema en Warendorf hielpen hem en kon weer zijn eigen uitgeverij beginnen, wat hij deed op Singel 262. Op 10 augustus 1915 richtte hij Em. Querido’s Uitgeversmaatschappij op. In eerste instantie richtte hij zich op literatuur, vanaf 1933 gaf hij ook Duitstalige boeken uit die onder het nazi-regime verboden waren, de ‘Exil-literatur’, boeken die werden geschreven door gevluchte schrijvers uit nazi-Duitsland. . Vrij snel na het begin van de bezetting werd de uitgeverij onder toezicht geplaatst omdat de nazi’s deze haard van verzet wilden aanpakken. Querido trok zich toen terug in Laren op de Neuhuysweg 10. In 1943 moesten Emanuel en zijn vrouw Jane Kozijn in Blaricum onderduiken. Ze werden verraden en op 23 juli 1943 in Sobibor vermoord.
Emanuel Querido groeide op in een gezin met drie kinderen, David, Emanuel en Israël. Het gezin Querido had veel belangstelling voor de kunst en behoorde tot de middenstand. Binnen het gezin was het vooral zijn jongere broer Israël waar de aandacht vanuit de kunstwereld naartoe ging, wat uiteindelijk tot veel spanning leidde tussen de broers. Die spanning werd gevolgd door een definitieve breuk in 1929. In dat jaar trouwde hij met Jane Kozijn (Amsterdam, 12 november 1866 – Sobibor, 23 juli 1943) en het echtpaar kreeg in een zoon, Arie ( Amsterdam, 18 januari 1901 – Pont de Barret, Frankrijk, 5 juli 1983).
Singel 268-270 – Gebroeders Zahn
De gebroeders Zahn adverteerden in 1891 in het Nieuw Israëlietisch Weekblad en zij hadden een zaak die gespecialiseerd was in fijn kristal. In 1887 werd deze zaak overgenomen door Jos. A. E. Zahn nadat zijn vader, Joseph Franz Zahn, was overleden. Joseph was een van de broers die het bedrijf oprichtten. Het pand Singel 270 werd in 1770 aangekocht door Franz Anton Palme uit Parchen in Bohemen. Zijn moeder was Elizabeth Zahn en familie van de broers die eveneens uit Parchen kwamen. Het Boheems glaswerk was vermaard en de gebroeders Zahn leverden vanaf 1850 glas voor verschillende gebouwen in Amsterdam, waaronder Artis en de R.K. kerk “De Krijtberg”. De Zahns waren niet-Joods maar richtten zich met hun advertenties in het Nieuw Israëlietisch Weekblad mede op de Joodse clientèle.
Spuistraat 288 / Singel – NH-hotel
Het NH-hotel aan de Spuistraat/Singel, met de ingang op de Spuistraat, heeft aan het Singel een prominente gevel. Meer informatie over dit hotel staat op de pagina over de Spuistraat.
Singel 282 – J. T. Furstner & Zoon
Dit bedrijf verkocht tapijt en meubelstoffen en was hier gevestigd in 1893.
Singel 342 – Zonophone
De Internationale Zonophone Company was rond 1902 op dit adres gevestigd. De zonophones konden op verschillende adressen worden bekeken, zoals bij Ph. Hakkert Jr. te Rotterdam.
Singel 342 – kantoor J. da Silva
J. da Silva had op dit adres zijn kantoor en werkplaats van zijn bedrijf in kaasstremsel en kleursel. Later werd hij makelaar. Zijn dochter plaatste de eerste steen.
Singel 364onderhuis – Uitgeverij / Boekhandel Menno Hertzberger
Uitgeverij / boekhandel Menno Hertzberger was hier rond 1928 gevestigd. Volgens de woningkaart was de zaak als boekhandel gespecialiseerd in oude boeken. De eigenaar was Emanuel Hertzberger (Sneek, 1 oktober 1897 – Breda, 26 april 1982). Emanuel was tot hun scheiding in augustus 1942 gehuwd met Klara Spanjer (Londen, 18 juli 1895) en zij hadden zes kinderen. Emanuel was oprichter en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Antiquaren en secretaris van het Joods Historisch Museum van 1930 – 1942.
Singel 400 – Nederlandse Opekta Maatschappij
Volgens een advertentie in het Centraal Blad voor Israëlieten in Nederland van 15 juli 1937 was de Nederlandse Opekta Maatschappij, de onderneming van Otto Frank, op dit adres gevestigd. Op 1 december 1940 werd de onderneming verhuisd naar de Prinsengracht 263.
Singel 400 – Vendelhuis NSB
De NSB had hier haar Vendelhuis tijdens de Tweede Wereldoorlog. NSB’er Hendrik Koot werd in dit pand voor zijn begrafenis opgebaard (zie ook Vijzelstraat 88).
Singel 407 – Jacobs
Familie Jacobs zocht in 1889 een meid-huishoudster die kon koken en naaien.
Singel 413 – Elektro-technisch Installatiebureau J. Dias Santilhano
In het begin van de twintigste eeuw was hier het Elektro-technisch Installatiebureau van J. Dias Santilhano gevestigd. Dit bureau zorgde onder andere voor de installatie van het Trenshuis op de Keizerstraat. Laten staat Jacob geregistreerd als makelaar in huizen.
De ondernemer was Jacob Dias Santilhano (Amsterdam, – Amsterdam, ). Jacob was gehuwd met Anna Dondorp (Amsterdam, – Amsterdam, ) en in het begin van de bezetting woonden zij op de Weesperzijde 123-1. Anna en Jacob hadden twee zoons, Frederik ( – Anna heeft zich twee dagen na het overlijden van haar man van het leven beroofd.
Singel 474 – Cohen en Businger
Deze tandartsen waren hier gevestigd in 1895. Ze adverteerden met zuigkunsttanden a ƒ 1,50 per tand, met goud voor ƒ 2,50. Tussen 9 en 11 uur kon men kostenloos behandeld worden, operatiën waren pijnloos, volgens de advertentie.
Singel 490 – B. G. van Perlstein
Baruch Gabriël van Perlstein (Doetinchem, – Amsterdam, ) was een van de ondertekenaars voor een financiële actie voor 20 personen en woonde op dit adres rond 1894. Baruch was gehuwd met Sara Hecht (Datteln, – Amsterdam, ). Sara woonde in het begin van de bezetting op de Van Breestraat 160hs.
Singel 504 – gezin Mulder Canter
Hier, midden op de Bloemenmarkt, had Joseph Mulder Canter zijn slagerij. Het bedrijf adverteerde in het Algemeen Handelsblad en één keer in het Nieuw Israëlietisch Weekblad, dus of de slagerij koosjer was, is niet te achterhalen. Wel wordt in de annonces nergens melding gemaakt van treife (niet toegestaan) vlees. Joseph werd geboren op 28 december 1887 in Den Haag als zoon van Maurits Mulder Canter (Deventer, 30 mei 1854 – Amsterdam, 27 januari 1920) en Marianna Schram (Den Haag, 9 augustus 1853 – Den Haag, 3 december 1929) en hij trouwde op 24 oktober 1922 in Amsterdam met Marie van der Kous (Amsterdam, 7 juli 1892). Op 9 april 1924 kregen zij hun zoon Maurits. Op 9 juni 1916 legde ‘de oude’ Maurits op het pand van de slagerij een gedenksteen die daar nog steeds zit, onder het menubord van Lunchroom Studio 2. Ook zoon Maurits werd slager. Hij werd vermoord op 19 augustus 1942 in Birkenau, zijn ouders op 26 maart 1943 in Sobibor.
Singel 540 – Lien van Os
Lien van Os, die rond 1933 op dit adres woonde, verloofde zich op 16 mei 1933 met apotheker S. I. Cohen van de ’s Gravendijkwal 26 uit Rotterdam. Dit was Edelina van Os (Amsterdam, – Sobibor, ) en zij was gehuwd met apotheker Samuel Isidoor Cohen (Rotterdam, – Sobibor, ). In het begin van de bezetting woonden zij op de Graaf Florisstraat 32a in Rotterdam.
Singel 548 – familie Asser
De familie Asser woonde bijna de gehele negentiende eeuw in dit huis, met uitzicht op de Munttoren. In de twintigste eeuw, voor de Tweede Wereldoorlog, was de gevel nog aanwezig. Het pand zelf was voor de Burgerwacht verbouwd. Het pand links van Singel 548 op de foto werd voor 1927 afgebroken en daar kwam het Carltonhotel te staan.
Singel 532-548 – in puin
Deze panden lagen in puin na het neerstorten van het vliegtuig bij het Carltonhotel op 27 april 1943.
Bron:
Querido – diverse bronnen in 2010
aanvulling met www.joodsmonument.nl, lemma Emanuel Querido (geraadpleegd 18 oktober 2015)
www.wikipedia.nl, lemma Van Os (familie) (geraadpleegd 18 oktober 2015)
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 13 feb 1891, Zahn, nummer 268-270
ibidem, 3 maart 1893, Furstner, nummer 282
ibidem, 22 okt 1902, Kaufman, nummer 116
ibidem, 19 feb 1904, Baruch, nummer 27
ibidem, 9 sep 1904, Voogel, nummer 259
Stadsarchief Amsterdam, woningkaart Singel 342 (De Silva)
Marcel Westhoff, Singel 46-48 op www.amsterdamse-school.nl (geraadpleegd 27 juli 2017)
“Advertentie Lamsvlees”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 23-11-1933. Geraadpleegd op Delpher op 19-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010662680:mpeg21:a0061
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Joseph Mulder Canter
Kraft durch Freude en Eximorg: Bianca Stigter, Atlas van een bezette stad. Amsterdam 1940 – 1945 (Amsterdam 2019) 162
Stadsarchief Amsterdam, A. Kaufmann, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 726.
Menno Hertzberger, De joodsche wachter. Geraadpleegd op Delpher op 10-12-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005441089:00001.
Jacob Dias Santilhano, Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 315.
Jacob Dias Santilhano, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 183.
Opekta, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 15-07-1937, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000580020:mpeg21:p00011.
Singel 364, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 323.
Emanuel Hertzberger, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 335.
Alexander Kaufmann, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2151.
A. S. Jacobson, Israelietische nieuwsbode. 6 augustus 1875. Geraadpleegd op Delpher op 26-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005536006:00001.
Jacobs, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 28 juni 1889. Geraadpleegd op Delpher op 26-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005405025:00001.
Baruch van Perlstein, Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 1128.
Baruch van Perlstein, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 9 februari 1894. Geraadpleegd op Delpher op 26-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005407058:00001.
M. van Buren, De Joodsche courant. 29 mei 1903. Geraadpleegd op Delpher op 26-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005787001:00009.
Ameringen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 6 oktober 1909. Geraadpleegd op Delpher op 26-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418041:00001.
Lien van Os, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 19 mei 1933. Geraadpleegd op Delpher op 26-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005427020:00001.
Illustraties:
met uitzondering oude foto NH hotel © joodsamsterdam.nl
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 12 dec 1902, Zonophone, nummer 342
“Advertentie Lamsvlees”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 23-11-1933. Geraadpleegd op Delpher op 19-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010662680:mpeg21:a0061
foto gevelsteen © joodsamsterdam.nl, 18 maart 2018
Collectie Stadsarchief Amsterdam: foto-afdrukken, ca 1890, Singel 548, het woonhuis van Eduard Isaac Asser, procureur en amateurfotograaf, OSIM00005003488
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Jager, A. (uitgever). Singel 1-13 met op nummer 11 de Ronde Lutherse Kerk. Links de zijgevel van Stromarkt 2. Aangeschaft op 14 april 1870. Afmetingen carte-de-visite 106×63 mm. 1860 ca. t/m 1870 ca. 10003_25643.
Menno Hertzberger, De joodsche wachter. Geraadpleegd op Delpher op 10-12-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005441089:00001.
Opekta, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 15-07-1937, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000580020:mpeg21:p00011.
gepubliceerd:
6 mei 2016
Laatst aangepast:
8 mei 2024